شکل 2- عوامل انتقال صدا توسط دیواره های صوتی

در شکل 2 انتقال صدا نه فقط صدای ایجاده شده توسط منبع را به دریافت کننده نشان می دهد بلکه طول خط پخش صدای منبع به بالای دیواره صوتی را ارائه می دهد. عموما انعکاس غیر مستقیم A از قسمت بدون دیواره بوده که پراکنش انعکاس را به سوی دریافت کننده به سمت پایین را ایجاد می کند و این عملکرد دلایلی بر کاهش انرژی صوتی است. ]5[

شکل 3- پراکنش توسط دیواره صوتی


شکل 4 – وضعیت پراش صدای حاصل از منبع توسط دیواره صوتی

در این تحقیق سعی شده اثرات ایجاد دیواره صوتی در کاهش میزان صدای ناشی از ترافیک اتوبان های حکیم، چمران، اطراف کوی نصر، مدرس و صدر مورد بررسی قرار گیرد که اندازه گیری توسط دستگاه صدا سنج شرکت b& k در جلوی دیواره صوتی لبه اتوبان و پشت دیواره صوتی نزدیک مناطق مسکونی انجام شد که پس از تحلیل و بررسی نتایج مقادیر در نقشه پهنه بندی منطقه ارائه شده است . اکثر دیواره های صوتی به کار رفته در بزرگرا های سطح شهر تهران از جنس فایبر گلاس می باشد و فقط یک مورد از جنس دیواره بتونی بوده که اطراف اتوبان چمران نصب شده است.


شکل 5- نقشه مناطق مورد مطالعه تحقیق

جدول 1: مقادیر اندازه گیری شده و میزان کاهش صدا توسط موانع صوتی
ایستگاه سنجش Leq
(no barrier)		 Leq
(with barrier)		 TL
(میزان کاهش صدا توسط مانع)
1 3/76 4/63 9/12
2 80 68 12
3 1/72 3/61 8/10
4 78 66 12
5 78 64 14
6 84 4/64 6/19
7 74 1/61 9/12
8 2/83 5/72 7/10
9 72 4/60 6/11
10 89 8/75 2/13
11 6/87 3/72 3/15
12 9/85 6/75 3/10


نتایج :
در بررسی مقادیر اندازه گیری شده صدای ناشی از ترافیک در قبل و بعد از دیواره های صوتی موجود در سطح شهر تهران و مقایسه مقادیر با هم مشخص شد که میزان تراز صوتی پس از نصب دیواره حدود 10 تا 15 دسی بل کاهش می یاند و این میزان کاهش در طبقات اول ساختمان های مسکونی قابل لمس بوده و شایان ذکر است که با افزایش طبقات این میزان کاهش نیز کمتر می شود و در طبقات بالاتر کاهش میزان صدای ناشی از ترافیک بسیار کم می باشد .





نمودار 1- مقایسه مقادیر اندازه گیری شده تراز صدای ناشی از ترافیک در قبل و بعد از دیواره صوتی




همچنین نتایج در نقشه پهنه بندی جغرافیایی به شرح اشکال 6 و 7 ارائه شده است. که با قرار دادن دیواره ها یا موانع صوتی کاهش چشمگیری در میزان تراز معادل صدای ناشی از ترافیک در اطراف مناطق مسکونی دیده شده است.





شکل 6- وضعیت انتشار و پراکندگی میزان تراز معادل صوت در ایستگاه های سنجش قبل از دیوار صوتی


شکل 7- وضعیت انتشار و پراکندگی میزان تراز معادل صوت در ایستگاههای سنجش بعد از دیوار صوتی


بحث و نتیجه گیری :
با توجه به نتایج بدست آمده در این تحقیق مشخص شد که با بکارگیری روشهای مدیریت کنترل می توان در زمینه کاهش آلودگی صوتی مناطق شهری گام مناسبی برداشت و همچنین در زمینه آلودگی صوتی در حمل و نقل جاده ای و شیوه های کنترل آن، در قدم اول به یک برنامه مدون که در قالب یک چارچوب شیوه نگرش و برخورد ما با آلودگی صوتی باید مشخص شده باشد. از طرفی روشهای اندازه گیری آلودگی های صوتی مختلف باید مشخص شده باشند. دست یابی به برنامه مدون و قانونی در قدم اول نیازمند همکاری مراکز علمی و تخصیص های علمی مختلف و پس از آن نیازمند درک این موضوع به وسیله مراکز و مراجع قضایی، قانونی و دولت است. پس از آن در چارچوب این برنامه کلی، برای هر پروژه خاص می بایست طرح مدون و جامعی تنظیم و جزئیات در این طرح کاملا مشخص شود.
در اجرای برنامه کنترلی و حفاظتی صوتی دقیق در حمل و نقل جاده ای همکاری و هماهنگی در سطوح وزارتخانه ای و سازمانی بسیار حائز اهمیت است. به عنوان مثال دقت در زمینه ساخت و طراحی اتومبیل های کم سر و صدا ، دقت در خصوص واردات انواع ماشین آلات راهسازی و خودروهای کم صدا، داشتن قوانین مشخص و مدون در زمینه حداکثر سر و صدای قابل قبول در این خصوص، بهبود خطوط تولید و ارزیابی های علمی، استفاده و ساخت فن اوری های جدید درخصوص کنترل مکانیکی سر وصدا ، مدون و لازم الاجراء کردن قوانین زیست محیطی در خصوص آلودگی صوتی با توجه به مختصات و مشخصات اقلیمی، اجتماعی و اقتصادی ایران، بهینه کردن استانداردهای آلودگی صوتی به قسمی که از نظر هزینه اجرا در ایران قابل اجرا بوده و بتوان آن را پیاده کرد. در نتیجه بهینه سازی طرح های توسعه شهری و لحاظ کردن مقررات صوتی در آنها، تهیه نقشه های صوتی کلی و دوره ای در کل ایران ، هماهنگی در خصوص توسعه بخش های شهری با توجه به شرایط آلودگی صوتی و غیره ... باید مدنظر قرار گیرد.