موضوع: آشنایی با آلودگی هوا و صوت

تاثير الودگي هوا بر انسان
انسان وقتی در معرض هوایی باشد که در آن ، مقادیر قابل توجهی دی *اکسید گوگرد وجود د اشته باشد، مبتلا به بیماریهای تنفسی می*گردد و زمانی که در معرض دمای زیادی واقع شود، بینایی*اش تاحت تأثیر قرار می*گیرد. میزان مرگ و میر کسانی که در معرض هوای آلوده به دی* اکسید گوگرد بوده و به بیماریهای قلبی یا ریوی دچار شده*اند، روز به روز افزایش می*یابد. در نتیجه *احتراق ناقص سوخت در موتورهای بنزینی ، کارخانه*ها و غیره ، مونواکسید کربن (CO) در هوا منتشر می*شود. وقتی هوای حاوی گاز CO را استنشاق کنیم ، گاز CO با هموگلوبین خون ترکیب شده و جلو بافت گلبول*ساز را می*گیرد.

بر اساس پژوهشهای انجام شده ، وقتی سطح اشباع هموگلوبین کربنی خون در حدود 20 % باشد، به قلب صدمه زده و به بافت خون*گیر زیان می*رساند. وقتی مقدار ماده یاد شده 10% باشد، سردرد عارض می*شود. وقتی سطح دی*اکسید نیتروژن موجود در هوا ، بالاتر از حد قابل قبول باشد، بیماریهای تنفسی در میان کودکان شایع می*شود. هنگامی *که *اکسیژن هوا بیش از 500 میلی گرم در متر مکعب و واکنش فوتو شیمیایی نیز در حد بالایی باشد، انسان دچار تنگی نفس می*گردد. جاری شدن آب از گلو یا چشمها از جمله مشکلات اساسی دیگری است که در چنین شرایطی مشاهده شده *است. بطور کلی آلودگی هوا باعث کاهش میزان بینایی می*گردد.

جهانی نشان می*دهد که سالانه حدود ‪۴/۵‬میلیون نفر بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست
صنعت مدرن امروز با تولید گازها و ذرات آلوده معلق در هوا فضایی برای نفس کشیدن باقی نمی*گذارد و استشمام هوای پاک را که همواره مایه شادمانی زندگی بشر بوده، به آرزویی دست نیافتنی تبدیل می*کند.
آلودگی هوا همواره در شرایط بحرانی منجر به مرگ و میر انسانها شده است. محاسبات انجام شده نشان می*دهد با توجه به جمعیت تهران، در شرایط بحران آلودگی هوا احتمال مرگ و میر سالانه پنج هزار نفر وجود دارد.
مشکل آلودگی هوای کلان شهرها عمدتا ناشی از حرکت وسایل نقلیه و کارخانجات صنعتی است که اینها از آلاینده*های ناشی از فعالیتهای انسانها به شمار می*روند.
دکتر “منصور غیاث*الدین”، متخصص بهداشت هوا و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران می*گوید براساس تحقیقات انجام شده، شمار زیادی از پرندگان با افزایش آلودگی هوا، تهران را ترک کرده*اند و پرندگان مهاجر به ویژه گنجشک*های مهاجر دیگر وارد تهران نمی*شوند.
وی افزود براساس بررسی*های انجام شده از گونه*های کم*نظیر دامنه*های البرز همچون عقاب طلایی و هما سالهاست که نمونه*ای در تهران دیده نشده است.
این متخصص در بهداشت هوا می*گوید، آلودگی هوا و سروصدا، دو عامل اصلی برای کاهش پرندگان بومی در تهران است که این روند با افزایش غلظت آلاینده*های هوا تشدید می*شود.
وی گفت: با توجه به وضعیت آلودگی*هوا در تهران و همچنین روند ساختمان سازی و شکل ساختمان*های جدید، این امر موجب شده است تا پرندگان حتی محل مناسبی برای تولید مثل و لانه*گذاری درتهران نداشته باشند و در نتیجه جای دیگری را با هوای پاکتر و سروصدای کمتر برای زندگی انتخاب کنند.

چگونه از طبیعت حمایت کنیم؟
حفظ پارکها
یکی از طرق نجات انواع موجودات و مسکن طبیعی آنها عبارت است از ایجاد حفاظتگاهها یا پارکها ، اولین قانون در بسیاری از پارکها به حمایت و نگهداری مربوط می*شود. برای احیا زنجیره حیاتی که شامل حیوانات شکاری و طعمه*ها می*شود، بسیاری از انواع موجودات کمیاب باید دوباره وارد شوند. گاهی اوقات لازم است که انسان به بعضی از انواع موجودات مزاحم نظم دهد و بالاخره نباید فراموش کرد که محیط طبیعی غالبا نیاز به نگهداری دارد.

آلودگي هاي صوتي را جدي بگيريد

پيرامون ما انواع و اقسام صدا ها بگوش مي رسد و اين ميتواند عوارض مربوط به خودش را به دنبال داشته باشد. يک تمرين اطفا» حريق مي تواند باعث ترشح بيش از حد آدرنالين و افزايش فشار خون گردد. صداي آلارم يک ساعت توجه ما را به خود جلب مي کند. زنگ زدن موبايل در سالن سينما ميتواند باعث بروز شرمساري و يا عصبانيت گردد. اين صداهاي ناگهاني خشم آور هستند ولي لزوما موجب آلودگي نمي شوند. آلودگي صوتي تعريفي متفاوت دارد و مي تواند اصوات پراکنده ناخواسته و غيرمنتظره را شامل گردد، اما عموما يک نمونه برداري از صداهاي زمينه اي مي باشد. ممکن است ما به آنها عادت کرده باشيم چون همه روزه در حال شنيدنشان هستيم اما اين نتايج منفي به دنبال خواهد داشت.

کنترل آلودگی هوا

اتمسفر مانند نهر یا رودخانه دارای فرآیندهای طبیعی است که در تمیز کردن آن نقش دارند. بدون چنین فرآیندهایی تروپوسفر سریعا به محیطی نامناسب برای زیست بشر تبدیل خواهد شد. پراکندگی، ته*نشینی گرانشی، لخته سازی، جذب (همراه با شستشو و واشویی) ، شستشو توسط باران و جذب سطحی از جمله مهمترین مکانیسمهای طبیعی آلاینده*ها در اتمسفر به شمار می*روند.

دستیابی به کنترل آلاینده ها

برای دستیابی به کنترل آلاینده*های گازی و ذرات دامنه*ای گسترده ، دو راه وجود دارد:

1. کاهش غلظت آلاینده در اتمسفر

2. کنترل آلاینده*ها در منبع تولید آنها

رقیق سازی

رقیق ساختن در اتمسفر با استفاده از دودکشهای بلند امکانپذیر است. دودکشهای بلند می*توانند در لایه وارونگی نفوذ کرده ، آلاینده*ها را به گونه*ای پراکنده سازند که غلظت آلاینده*ها در سطح زمین تا مقدار زیادی کاهش یابد. رقیق سازی در بهترین حالت خود عبارتست از یک وسیله کوتاه مدت به منظور کنترل آلودگی و در بدترین حالت خود وسیله*ای است برای انتقال آثار ناخواسته آلاینده*ها به مناطق دور دست.

کنترل در منبع مولد آلاینده ها

به منظور کنترل آلودگی هوا در دامنه*های بسیار وسیع تا نقاط دوردست ، کنترل این مواد در منبع تولیدشان مطلوبتر و موثرتر از رقیق سازی است. در وهله اول چنین به نظر می*رسد که اولین و موثرترین روش جلوگیری از تولید آلاینده*ها باشد در مورد آلاینده*های تولید شده در اثر فرآیندهای احتراقی ، جایگزین کردن یک منبع انرژی می*تواند از تولید آلاینده*ها جلوگیری کند. روشهای باقیمانده برای کنترل آلاینده*ها در منبع می*تواند موجب کاهش انتشار آلاینده*ها شود، اما نمی*تواند سبب حذف کامل موجود به عنوان مثال اتومبیلی که دارای یک فیلتر کثیف هوا ، به یک سیستم نامناسب برای تهویه موتور ، عملکرد نادرست تنظیم دور موتور و ... نسبت به اتومبیلی که با بهترین بازده کار می*کند، آلاینده*های بیشتری را از خود منتشر می*سازد.

تغییر فرآیند مورد استفاده همچنان روش دیگر برای کنترل انتشار آلاینده*ها در منبع تولیدشان بکار می*رود. به عنوان مثال جایگزین کردن کوره*های باز با کوره*های اکسیژنی کنترل شده یا کوره*های الکتریکی و یکی دیگر از روشهایی که در کنترل آلاینده*های هوا در منبع تولید آنها دارای وسیعترین کاربرد است، عبارت است از نصب تجهیزات کنترلی طراحی شده بر طبق برخی از اصول اساسی که توسط آنها مکانیسمهای طبیعی حذف آلایندهها عمل می*کنند.

هيچ موجودي در كره زمين به اندازه انسان به محيط*زيست لطمه نمي*زند





انواع فعاليت*هاي اقتصادي، توليد انواع كاغذ، *پلاستيك، قوطي*هاي فلزي با ميلياردها دلار هزينه در سال، انتقال پساب*هاي صنعتي به رودخانه*ها، درياها، توليد آلايندگي ناشي از حركت خودروها، دفع نادرست ضايعات مصرفي خانگي و... سرمنشأ آلودگي*هاي زيست*محيطي به دست انسان است.

اين درحالي است كه با سرمايه*گذاري مناسب درجهت بازيافت اين زباله*ها نه تنها مي*توان از خسارت*هاي بيشتر به محيط*زيست و آلوده*سازي* آن جلوگيري كرد، بلكه مي توان ميزان نياز انسان به مواد اوليه چوب و الوار جنگل، منابع طبيعي و معدني را كاهش داد.

بازيافت يعني بازگشتن مجدد بخش مهمي از ثروت*هاي دورريخته شده به چرخه توليد و مصرف آن به*طوري كه نه*تنها از هدررفتن منابع و ثروت*هاي ملي جلوگيري شود بلكه از حجم زباله*هاي شهري با جداسازي زباله*هاي قابل بازيافت به مقدار قابل*ملاحظه*اي كاسته شود.

به*طوركلي مي*توان بازيافت مواد را به 3 دسته تقسيم كرد. دسته اول: بازيافت موادي است كه فقط با شستشو، ضد*عفوني و رعايت مسائل بهداشتي قابل استفاده مجدد هستند مانند بطري*ها و شيشه*هاي سالم؛

دسته دوم: بازيافت موادي كه پس از طي فرايندهايي به مواد جديدي تبديل مي*شوند مانند شيشه خرده، فلزات، مواد پلاستيكي و كاغذ؛

دسته سوم: بازيافت موادي مثل تبديل مواد زائد فسادپذير به كود كمپوست يا بازيافت انرژي و توليد گاز متان پس از تجزيه بي*هوازي*ها كه از مواد زائد فسادپذير است.

از آنجا كه تجمع و تلنبار زائدات خشك روي هم ضمن اشغال فضاها، منظره ناخوشايندي را ايجاد مي*كند، موجبات تجمع حشرات، تخم*ريزي سوسك*ها و ساير ناقلان بيماري*زاست، علاوه براين بوي مشمئزكننده زباله*ها نيز بر ضرورت دفع مناسب زباله*ها مي*افزايد؛ دفعي كه از جنبه*هاي *اقتصادي، بهداشتي، تامين سلامت جامعه و اشتغال*زايي نيز قابل*قبول و دفاع باشد.

لازم به ذكر است از آنجا كه برخي مواد مانند پلاستيك، لاستيك و... قابليت تجزيه و برگشت به چرخه طبيعت را ندارند ضروري به*نظر مي*رسد كه به*گونه*اي ديگر دفع شوند كه گزينه مناسب براي اين كار بازيافت و استفاده مجدد و توليد مواد جديد است، اما نگاه زيست*محيطي به مسئله بازيافت اين نكته را خاطرنشان مي*كند كه با بازيافت،به حفظ محيط*زيست وهمچنين حفظ ظاهر زيبا و طبيعي اطرافمان كمك كرده*ايم و فضاي*هاي مناسب و مفيد شهري را صرف تلنبار، تجمع و دفن زائدات نمي*كنيم، حس خلاقيت كودكان و افراد جامعه را در استفاده مجدد مواد فعال پويا مي*كنيم و مي*توانيم با كاهش قطع درختان كه صرف توليد كاغذ مي*شوند به مساحت فضاي سبز و افزايش هواي پاك شهرمان كمك كنيم.

كشورهاي پيشرفته صنعتي با سرمايه*گذاري مناسب براي بازيافت انواع زباله، *آموزش همگاني براي جداسازي زباله*ها از مبدا و منازل، ادارات، مدارس، توليدي*ها، مراكز صنعتي، خدماتي و... قادر شده*اند كه از زباله*هاي جمع*آوري شده براي توليدات جديد استفاده كنند و ضمن جلوگيري از برداشت بي*رويه از منابع طبيعي و دفن زباله*ها درواقع اقدام به سرمايه*گذاري*هاي داراي بازده اقتصادي كوتاه و بلندمدت نمايند.

تشويق و ترغيب مردم به جداسازي انواع پسماند*ها مثل شيشه، كاغذ، مواد پلاستيكي و فلزي از ساير زباله*ها در دستور كار مديريت شهري كلانشهرهاي دنيا ازجمله تهران قرارگرفته است.

در اين ميان مديران كلانشهرها با آگاهي از تاثيرات آموزش، به*دنبال افزايش سطح اطلاعات و آگاهي افراد درباره بازيافت هستند و همكاري مردم را در طرح تفكيك از مبدأ طلب مي*كنند.

اثرات زیست محیطی و منابع انرژی

اوایل انقلاب صنعتی محیط زیست بعنوان یك زباله دانی بزرگ برای انواع آلودگی و مواد زائد بشمار می آمد اما كشورهای صنعتی خیلی زود دریافتند كه آلودگی صنعتی و مواد زائد انسانی سیستم اكولوژیكی محلی را آلوده می*سازد . لذا تلاشهای زیادی صورت گرفت تا اثرات زیست محیطی محلی را با انتقال مواد آلاینده به نقاط دورتر مهار كنند .
بعدها متوجه شدند كه این راه حل هم اصولی نیست . هم اكنون جهانیان پذیرفته اند كه سوزاندن سوختهای فسیلی اثرات شدیدی بر گرم شدن آب و هوا دارد . شیوه جدیدی از تفكر مورد نیاز است كه بواسطه آن هر كشوری در جهان مسئولیتی در قبال محیط جهانی خود داشته باشد و در عین حال به كشورهای ضعیف نیز اجازه داده شود كه زندگی خود را بهبود بخشند.

اتمسفر كره زمین،پرتوهای مرئی خورشید را كه دارای طول موج كوتاه می باشنداز خود عبور می دهد.قسمت عمده انرژی تابشی خورشید جذب سطح زمین می شود و سپس بصورت امواج گرمائی با طول موج بلند منتشر می گردد.اتمسفر بعلت اثر تركیبی گازهای گلخانه ای نسبت به امواج گرمائی منتشر شده از زمین نفوذ ناپذیر است وقسمت عمده این پرتو ها را جذب می نمایدو این امر موجب گرم شدن اتمسفر می گردد.بدین ترتیب امواج گرمائی دوباره بسوی زمین منعكس می شود.پدیده مذكور به اثر گلخانه ای موسوم است.یعنی به همان صورت كه در یك گلخانه شیشه ها از خروج انرژی حرارتی جلوگیری می نمایند،گازهای گلخانه ای نیز نقشی تقریبا مشابه بر عهده دارند.

قبل از انقلاب صنعتی غلظت دی اكسید كربن در فضا حدود ppm۲۷۵یا ۲۷۵/۰ درصد بود اما در اثر استفاده از سوختهای فسیلی بویژه زغال سنگ و اخیرا" نفت و گاز ، و متعاقب آن جنگل زدائی در خیلی از مناطق دنیا ،مقدار دی اكسید كربن به ۳۷۰ppm افزایش یافت .