نویسنده: دکتر مصطفی کلهر - یکشنبه ۱٤ آذر ۱۳٩٥
آنتراکوز (Anthracosis)
گرد و غبار، گازها و بخارات سمى عواملى هستند که باعث بروز عوارض ریوى مختلف مى*شوند که عوارض خفقان*آور، التهابی، سلى و پنوموکونیوزها از آن جمله هستند.
پنوموکونیوز که از دو لغت یونانى به نام پنومون (Penemon) یعنى ریه و کونیس (Conis) به مفهوم گرد مشتق شده است نوعى بیمارى است که در آن بافت ریه در اثر ورود گرد و غبار تغییر شکل یافته و دچار ضایعاتى مى*گردد. نباید تصور شود هر فردى که مدت کمى در محیط پر گرد و غبار کار کند دچار بیمارى پنوموکونیوز مى*گردد. چرا که مدت کار، شدت گرد و غبار، نوع گرد و غبار و بالاخره عیوب دستگاه تنفسى شخص در قبول یا رد آن مؤثر خواهد بود. موضوعى که باید توجه داشت عمل تقویت*کننده و یا خنثى*کنندهٔ گردها نسبت به هم است. گاهى بعضى از گرد و غبارها اثر همدیگر را تقویت و شروع بیمارى را تسریع مى*نمایند مانند خاک رس که درجه ضرر و زیان غبار سیلیس را در هوا کم مى*کنند.
آنتراکوز به پنوموکونیوز ناشى از گرد و غبار ذغال اطلاق مى*شود. ذرات ذغال از نظر بیوشیمى مواد بى*خاصیت و بى*اثر هستند، بدین* علت تولید فیبروز نمى*کنند فقط موجد عوارض ناشى از انباشته*شدن سلول*هاى گرد و غبارى مى*شوند متأسفانه آنتراکوز خالص نادر است و نزد کارگران معادن ذغال که معمولاً به آنتراکوز مبتلا مى*شوند به*علت وجود گرد و غبار سیلیس در معادن، سیلیکوز نیز بدان اضافه مى*شود. تصاویر ریوى در این صورت ستاره*اى شکل و مشخص خواهند بود که مخصوص این عارضه مى*باشند در حالى که تصاویر ریوى ناشى از سیلیکوز خالص، ندول*هاى گرد و محدود مى*باشند که داراى حدود مشخص و واضح هستند. در آنتراکوز گاهى ضایعات شبه*غده*اى بزرگ دیده مى*شود که ممکن است مایع شدن آنها دفع اخلاط سیاه رنگ و فراوانى را به شکل استفراغ به*وجود بیاورند که ملانوپتیزى (Melanoptysie) نامیده مى*شود. ملانوپتیزى گاهى با خونریزى از ریه و نفس*تنگى شدیدى همراه است.
در بعضى از موارد کارگران معادن ذغال*سنگ ضمن دچار شدن به آنتراکوز دچار بیمارى روماتیسم هم مى*گردند و در این*گونه موارد علائم رادیولوژیکى سینه کاملاً واضح است و به آن سندرم کاپلان گویند. چون این موضوع به*وسیلهٔ پزشک انگلیسى به*نام کاپلان گزارش شده به*نام سندرم کاپلان موسوم است که بعداً به*وسیلهٔ دیگران تائید گردیده است.
پاسخ با نقل قول
