موضوع: آشنایی با آلودگی هوا و صوت

مدل Airviro
این مدل یك شبيه ساز شبکه اي كامل و بر پایه ابزارهاي سيستم اطلاع رسانی جغرافيایی زیست محيطی است. مدل براي
كاربردهاي محلی و با بکارگيري در سيستم هاي انفرادي و یا گروهی كوچك قابل استفاده است. سيستم شبيه سازي انتشار
Airviro از یك بانك اطلاعاتی پویا ) EDB ( بهمراه مدل هاي انتشار و مدل باد استفاده می كند. EDB از مقادیر زمان و دما در
سرعتهاي پخش حاصل از منابع نقطه اي، سطحی و خطی )ترافيك جاده اي( استفاده می كند. ميدان باد شبيه سازي شده از مدل
تشخيصی باد شامل توپوگرافی، زبري سطح، سردي و گرمی سطحی در محاسبات استفاده می كند. Airviro شامل یك مدل دود
گوسی، مدل شبکه نقطه اي وابسته به زمان و مدل گازهاي سنگين و مدل خيابان عمق دار می باشد.
مدل گوسين براي شبيه سازي انتشار غلظتهاي آلاینده سطحی در شهر و یا نواحی صنعتی با یك مقياس ساده از یك الی چندین
ده كيلومتر بکار می رود. مدل شبکه نقطه اي براي استفاده در نواحی مخلوط استفاده می شود، هنگامی كه مقادیر زمانی از سطوح
16
آلاینده در مدل بکار گرفته شود. مدل گازهاي سنگين یك سيستم مدل سازي براي توصيف انتشارات و پخش گازهاي سنگين و یا
تراكم آنها نسبت به هواي پيرامون است. مدل خيابانهاي عمق دار یك مدل كوچك مقياس می باشد كه اجازه شبيه سازي غلظت
هاي سطح جاده اي را در یك مسير به كاربر می دهد و در آن یك ردیف ساختمان در هر سمت خيابان قرار گرفته است. مدل فوق
تحت سيستم عامل لينوكس كار می كند و جهت كار با مدل لازم است كاربر با سيستم عامل لينوكس و اكسل آشنایی داشته باشد.
21 . مدل MOBILE6
این برنامه براي تخمين انتشارات ذرات و آلاینده ها از وسائط نقليه موتوري در اتوبان ها بکار می رود. اولين نسخه این مدل در
9ارائه شد. به كمك این مدل انتشارات آنی ذرات و آلاینده ها را می توان با توجه به فاكتورهاي زیر محاسبه كرد: سال 121
.9 سه آلاینده اصلی شامل هيدروكربن ) HC ( و منوكسيدكربن و اكسيدهاي ازت
.2 سوخت هاي رایج وسائط نقليه شامل بنزین، گازوئيل، گاز طبيعی
.3 9الی 2505 قابليت محاسبه زمانی بين سالهاي 102
21 . مدل AQDM
یك مدل آب و هوایی گوسين در شرایط پایدار بوده و براي تخمين ساليانه غلظت ذرات 2SO در سطح شهر بکار می رود و بر
پایه محاسبات آماري ميانگين داده هاي غلظت هاي انتقالی از محل اندازه گيري در مقياس هاي جغرافيایی استفاده شده و حداكثر
غلظت ها براي چندین زمان مختلف استفاده می شود. داده هاي مورد نياز شامل موارد ذیل است:
ميانگين سرعت انتشار و ارتفاع انتشار براي منابع نقطه اي و سطحی، دماي توده گاز، سرعت خروج گاز از دودكش، قطر داخلی
دودكش براي محاسبه خيزش ستون دود از منابع نقطه اي، اطلاعات هواشناسی مورد نياز شامل قابليت پخش باد، ميانگين ارتفاع
اختلاط در زمان غروب خورشيد، ميانگين دماي هوا می باشد.
در این مدل باید اطلاعات محل اندازه گيري شامل تعداد نقاط اندازه گيري، اندازه استاندارد مورد نياز تقسيمات محل اندازه
گيري براي تعيين غلظت آلاینده ها مشخص شود. در خروجی برنامه می توان غلظت هاي حاصل را بصورت زمان هاي ساليانه با
ماهيانه و در موارد خاص بصورت 26 ساعته مشاهده كرد. این مدل از نوع مدل گوسين ستون دود بوده و براي منابع نقطه اي و
سطحی كاربرد دارد. نواحی اندازه گيري در هر ارتفاع و در هر نوع عوارض سطحی قابل استفاده است. در این مدل می توان
حداكثر 220 محل اندازه گيري در محل شبکه بندي نقاط اندازه گيري تعریف كرد. در این مدل براي منابع سطحی نياز به محاسبه
خيزش ستون دود نيست و هنگامی كه ارتفاع ستون دود بزرگتر از ارتفاع اختلاط باشد غلظت هاي بالاي ستون دود برابر صفر در
نظر گرفته می شود.
در این مدل اطلاعات باد و شکل گلباد در 96 جهت و 6 سرعت مختلف ارزیابی می شود. این مدل با زبان پاسکال نوشته شده
است و حداقل سيستم مورد نياز براي اجراي برنامه شامل یك سيستم 616 با 6 الی 1 مگابایت حافظه و سيستم عامل نرم افزاري
DOS می باشد.
22 . مدل ARRPA
این مدل توسط سازمان منابع طبيعی و توسعه اقتصادي آمریکا در بسته هاي نرم افزاري و در نوارهاي مغناطيسی عرضه شده
است. این مدل براي انتشارات طولانی و یا ميانه مدت بکار می رود این مدت براي بدست آوردن حجم خشك )2SO ، 4SO ( ته
نشين شده بکار می رود.
17
قابليت منحصر به فرد این مدل استفاده از داده هاي اقليمی در خروجی ها بوده كه از سازمان بين المللی هواشناسی و مدل BLM
یا مدل لایه اي مرزي هوا استفاده می شود. مدل BLM تا سطح 15 كيلومتري با دقت قادر به شبکه بندي سطح زمين است و
اطلاعات حاصل در مدت 3 ساعت به دست می آید، خروجی مدل BLM براي مدل هاي سه بعدي شامل ميدان هاي باد بکار می
2متر از سطح زمين بدست می آید. در این مدل باید داده هاي ورودي از رود و پتانسيل حرارتی در 95 تراز ارتفاعی در بالاي 555
قبيل موقعيت محل و ارتفاع خروجی دودكش ها و قطر دودكش، سرعت خروج گاز در نظر گرفته شود. داده هاي خروجی حاصل
شامل نمایش فهرست پارامترهاي ورودي بخصوص براي داده هاي هواشناسی و نمایش ساعتی اطلاعات پردازش شده می باشد.
9نقطه اندازه گيري می توان در مدل و در ارتفاع گوناگون در نظر گرفت. ستون دود این مدل یك مدل گوسين بوده و حداكثر 55
بصورت بالا رونده است و در این مدل 2SO به4SO توسط واكنش هاي مرتبه اول و با سرعت ثابت اكسيد می شود. در این
واكنش بصورت ساعتی در چرخه هاي فصلی و زمانی اندازه گيري می شود. این مدل براي فواصل كمتر از 95 كيلومتر توصيه شده
است.
براي محاسبه ميانگين ساعتی غلظت 2CO براي مناطق شهري از این مدل استفاده می شود. این مدل براي محاسبه توزیع انتشار
منابع گوناگون بکار می رود. شهرهاي بزرگ، آزاد راهها، راههاي اتصالی و منابع محلی دیگر را می توان به كمك این مدل
پوشش داد. لازم است كه ترافيك هاي سنگين در شهرها نيز در این مدل مورد توجه قرار گيرد. این مدل را می توان به كمك
فاكتورهاي انتشار مدل Mobile بروز رسانی كرد.این مدل یك مدل گوسين می باشد و بهتر است براي آلاینده هاي ساده و اوليه
بکار رود. منابع آلاینده در سطح زمين ارزیابی می شوند، مدل جعبه اي آن براي تخمين غلظت هاي توزیع شده توسط باد با سرعتی
. ] 3متر از منبع آلاینده براي مدت زمان هاي سالانه و ارتفاع اختلاط بکار می رود ]، 9315 در حدود 3

مدل APRAC3
واكنش شيميایی و پاكسازي فيزیکی آلاینده در طی مدل سازي در نظر گرفته نمی شود. این مدل به داده هاي هواشناسی نياز
3دلار باید پرداخت شود. این مدل با زبان فورترن نوشته شده است و حداقل ندارد. براي دریافت نسخه كامل آن هزینه در حدود 5
6با 1 مگابایت حافظه و سيستم عامل نرم افزاري سيستم مورد نياز براي اجراي برنامه شامل یك سيستم 16 DOS می باشد.
24 . مدل HIWAY
این مدل را می توان براي تخمين غلظت آلاینده هاي غير واكنش دهنده حاصل از ترافيك هاي سنگين در بزرگراه ها بکار برد.
مدل گوسين در شرایط پایدار را می توان براي تخمين غلظت آلاینده ها در محل اندازه گيري و در محل هاي تقاطع و نقاط شبکه
بندي شده در محل بزرگراه ها بکار برد. این مدل براي جهات مختلف باد و جهات بزرگراه ها می توان استفاده شود. این مدل براي
موقعيت هاي افقی و جهت باد غالب نيز می تواند بکار برده شود.
باید توجه داشت كه این مدل را نمی توان براي حالتی كه ساختار بزرگ و عوارض سطحی مخلوط نظير محلهایی كه ساختمان
هاي بلند و درختان بزرگ وجود دارد بکار برد. اطلاعات مورد نياز در این مدل شامل سرعت انتشار آلاینده در ابتدا و انتهاي جاده،
ارتفاع انتشار و طول و عرض و تعداد مسيرها و راهها است. اطلاعات هواشناسی از قبيل ميانگين سرعت ساعتی باد و جهت باد و
ارتفاع اختلاط باید مورد توجه قرار گيرد. باید توجه داشت كه دو پارامتر سرعت و جهت باد در ارتفاع 2 متري از سطح زمين اندازه
گيري می شود. خروجی برنامه شامل غلظت هاي ساعتی بدست آمده در هر محل اندازه گيري است. این مدل یك مدل گوسين
می باشد و بهتر است براي آلاینده هاي ساده و غير ته نشين شونده بکار رود. فاكتور كشش آئرودیناميکی هنگامی كه جهت باد
موازي جهت جاده و سرعت باد كمتر از s / 2 m باشد. در محاسبات اعمال می شود. سرعت باد در جهت افقی باید یك مقدار ثابت
18
در نظر گرفته شود و در هر ساعت اندازه گيري شود. سرعت در جهت عمودي را برابر با صفر در نظر می گيرند. معمولاً ته نشينی
در جهت افقی وابسته به جریان هاي نامنظم اطراف جاده به همراه جریان هاي اغتشاشی از حركت وسایل نقليه جاده اي است،
. ] 3متري از جاده در نظر گرفته می شود ]، 9315 معمولاً ميزان شناور بودن آلاینده تا مسافت 55
25 . مدل Plmstar
این مدل توسط سازمان تحقيقات و تکنولوژي محيط زیست كاليفرنيا ارائه شده است و یك مدل فتوشيميایی لاگرنژینی است
كه براي تشخيص غلظت هاي اتمسفریك 2SO ، 4SO ، 3HNO ، NOx ، 3N حاصل از واكنش هيدروكربنها و SOx ، NOx
بکار می رود.
شبيه سازي رفتار آلاینده ها در واكنش شيميایی ستون دود از منبع اصلی آلاینده صورت می گيرد. كل هوا در مدل لاگرنژین به
6لایه و 1ستون تقسيم می شود براي مدل سازي بهتر است اثر تجمعی حاصل از واكنش هاي شيميایی اتمسفریك و انتشار آلاینده
ها در جهات افقی و عمودي در نظر گرفته شود. یکی از قابليت هاي كليدي مدل، توانایی توليد خط سير در هر سطح سه بعدي و
در واگرایی ميدان هاي باد است. داده هاي مورد نياز شامل پروفيل انتشار روزانه پخش NOx ، SOx و سرعت انتشار به همراه
پارامترهایی از قبيل زبري سطح، دماي لایه هاي مجاور سطح زمين، پوشش ابر و تشعشع خورشيد و موقعيت جغرافيایی محل باید در
3 6 2منبع نقطه اي و به هر تعداد منبع سطحی در نظر گرفت كه داراي ابعاد 36 مدل در نظر گرفته شود. در این مدل می توان تا 05
. ] باشند ]، 9315
26 . مدل هاي گزینشي ) COMPLEX - LONGZ - SCERRN3 )
سازمان حفاظت و محيط زیست آمریکا پيشنهاد تعدادي از مدل هاي گزینشی را مطرح نموده است و در وب سایت آژانس
حفاظت محيط زیست آمریکا قابل دسترسی است. این قسمت شامل یك سري از ابزارهاي غربالگر می باشد كه می تواند براي
بررسی و تجزیه و تحليل مدل هاي تصحيح شده استفاده شود.
1126 .مدل CAL3QHC
این مدل بر پایه مدل CALIN3 براي شبيه سازي منواكسيدكربن در مدل سازي ترافيك استفاده می شود كه این حالت در
ترافيك هاي پيوسته و یا منقطع در تقاطع ها مشهود می باشد.
این مدل شبيه CALIN3 قادر به محاسبه مناطق خيلی آلوده و خطوط ترافيکی است و نيازمند داده هاي هواشناسی در محاسبات
است .
2126 . مدل COMPLEX1
این مدل با تکنيك غربالگري چندگانه نقطه اي داراي قابليت تنظيم نواحی عوارض سطحی است و در آن از الگوهاي اثر دود
در نواحی روستایی استفاده شده است.
3126 . مدل CTSCREEN
این مدل یك مدل انتشاري گوسين دود می باشد و طراحی شده با روش هاي غربالگري و براي كاربردهاي زمان بندي شده در
ارزیابی اثرات دود در نواحی مخلوط به كار می رود. این مدل یك نسخه از مدل CTDMPLUS است.
19
4126 . مدل LONGZ
كه به طور ساده براي مدل هاي غربالگري نيز به كار برد.
5126 . مدل RTDM3.2 )مدل اختلاط ناهمواري ناحيه اي(
RTDM3.2 یك مدل انتشار پيوسته دود گوسين است كه براي تخمين غلظتهاي سطوح زمين در ناهمواري ناحيه اي در
مجاور یك و یا چندین منابع نقطه اي طراحی شده است.
6126 . مدل CSREEN3
این مدل یك مدل تك منبع گوسين است كه براي تهيه حداكثر غلظت در سطوح زمين و براي منابع نقطه اي سطحی و حجمی
و نامنظم بکار می رود. این غلظت ها شامل حفره ازن و غلظتهایی است كه در طی از بين رفتن وارونگی دمایی و حالت دودزدگی
در خط ساحلی می باشد و یك نسخه از مدل ISC3 ] است ]، 9315 .