اثرات ذرات معلق آتمسفری روی سلامت انسان ذرات معلق به تنهایی یا همراه با سایر آلاینده*ها خطرات بسیار جدی برای سلامت انسان دارند. ورود آلاینده*ها به بدن انسان بیشتر از طریق سیستم تنفسی است. آسیب اندام*های تنفسی می*تواند مستقیماً انجام شود زیرا پیش*بینی می*کنند که 20 تا 60 درصد ذرات تنفس شده با قطر بین 01/0 تا 5/2 میکرومتر به ریه*ها نفوذ کرده و همانطور که در شکل 1-3 دیده می*شود، در همانجا رسوب می*کنند [13]. ذرات معلق می*توانند اثرات سمی را از یک یا چند طریق اعمال نمایند [29]: 1- ذرات می*توانند به دلیل خصوصیات شیمیایی یا فیزیکی خود، ماهیت سمی داشته باشند. 2- ذرات می*توانند در یک یا چند مکانیسم که به صورت عادی پاک*کننده مجاری تنفسی هستند دخالت نمایند. 3- ذرات می*توانند به عنوان یک حمل کننده باشند، هنگامی که ذرات مایع باشند مواد سمی جذب می*شوند و زمانی که ذرات جامد باشند، مواد سمی جذب سطحی آنها می*شوند. تعيين ارتباط مستقیم بین مجاورت با غلظت*های مختلف ذرات معلق و اثر آن برسلامت انسان واقعاً مشکل است. طول مدت مجاورت حائز اهمیت است. در برخی موارد مشاهده می*شود که مجاورت با ذرات معلق همراه با سایر آلاینده*ها نظیر2SO اثرات جدی*تری در سلامت انسان دارد تا مجاورت با هر یک از آلاینده*ها به تنهایی*[30]. همچنین فراهم نمودن غلظت*هایی از آلاینده*ها در آزمایشگاه همانند آنچه در جو وجود دارد، مشکل است. امروزه، مجبور هستیم که به تحليل*های آماری در خصوص افزایش مراجعه به بیمارستان*ها، مراجعه به درمانگاه*ها، غیبت از محل کار و مدرسه، مرگ و میر و اطلاعات محدود متعلق به سنجش غلظت آلاینده*های جوی در طول دوره مورد تحقیق، اکتفا نماییم. چنین اطلاعاتی می*توانند ارتباط بین افزایش غلظت ذرات و افزایش تعداد مراجعه به درمانگاه*ها و بیمارستان*ها برای بیماری*هایی نظیر عفونت*های تنفسی، بیماری*های قلبی، برونشیت، آسم، ذات الریه و آمفیزم (تنگی نفس) را نشان دهند. در طول دوره*ای که غلظت ذرات معلق در مدت چند روز بالاست، مرگ افراد سالخورده*اي که از بیماری*های تنفسی و قلبی رنج می*برند، افزایش می*یابد. مدارک موجود نشان می*دهد که برخی ذرات معلق جوی ماهیت سرطانزایی دارند بخصوص هنگامی که با دود سیگار همراه می*شوند. همانطور که در بخش 1-5 الف شرح داده شد، ادامه پیشرفت مطالعات در زمینه اثرات ذرات معلق روی سلامت انسان باعث تغییرات اساسی در روش اندازه*گیری ذرات معلق شده است. این پیشرفت با استاندارد اصلی کیفیت هوا در مورد کل ذرات معلق (TSP) و استفاه از نمونه*بردارهايي با حجم زیاد در سال 1970 آغاز شد و تا جایگزین کردن استاندارد (TSP) با استاندارد10PM در 1987 ادامه یافت. در سال 1997 با دریافت یافته های جدیدي که در گزارش "معیارهای کیفی هوا در مورد ذرات معلق" به چاپ رسیده بود، USEPA استانداردهای جدیدي در مورد ذرات معلق با ابعاد آئرودینامیکی کمتر یا برابر m 5/2 (اکنون به عنوان بخش ذرات ریز خوانده می*شوند) تدوین کرده است. ذراتی با ابعاد بین10PM و 5/2PM به عنوان بخش ذرات درشت نامیده می*شوند. به این دلیل گزارشاتی که در مورد اثرات ذرات معلق به عنوان تابعی از مقدار آنها داده می*شود تا حد زیادی بستگي به نوع سنجش انجام شده دارد (برای مثال، TSP، 10PM ، 5/2-10PM و 5/2PM). در سال*های اخیر، یافته*های مطالعات اپیدمیولوژیکی در مورد خطر نسبی مجاورت با ذرات معلق با شاخص*هایی نظیر TSP ، 10PM و غیره مشخص شده*اند. خطر نسبی RR اغلب به عنوان افزایش بیش از میزان عادی مرگ*آوری و بیماری*زايی با افزایش مشخص غلظت ذرات معلق و با در نظر گر*فتن یکی از شاخص*های فوق*الذکر است. برای مثال وقتی خطر نسبی RR برابر 05/1 برای مرگ و میر به دلیل افزایش 10PM به اندازه3g/m 50 باشد، بدین معنی است که مرگ و میر، افزایشی 5 درصدی به دلیل افزایش 10PM به اندازه 3g/m 5 داشته است. در سند مربوط به معیارهای کیفی هوا كه در سال 1996 برای ذرات معلق ارائه شده، آمده است که RR برای مرگ و میرهای غیر تصادفی با ازدياد ذرات معلق 10PM به اندازه 3g/m 50 طی 24 ساعت، از 015/1 تا 085/1(یعنی 5/1 تا 5/8 درصد) مرگ و میر افزایش خواهد يافت. برای افراد سالخورده و آنهایی که از قبل دچار ناراحتی*های تنفسی هستند، میزان خطر بالاتر است. طي مطالعاتی که در هاروارد در مورد شش شهر، انجام شد، افزایش روزانه خطرمرگ، برای هر3g/m 10 افزایش 10PM براساس میانگین غلظت دو روزه، حدود 8/0 درصد بوده است [61]. در مطالعه بر روي شش شهر، همبستگی جالب توجهی از نظر آماری، برای ذرات ریز (5/2PM) ، مشاهده شده است، یعنی خطر نسبی از 02/1 تا 06/1 به ازاء هر 3g/m 25 برای 5/2PM و 5/1 درصد افزایش روزانه مرگ و میر برای هر 3g/m 10، به دست آمده است. خطر احتمالی ایجاد شده با مجاورت طولانی مدت و یا همیشگی با ذرات معلق، حتی میزان مرگ و میر بالاتری نشان می*دهد. با اين حال، مطالعات دراز مدت در مورد غلظت ذرات معلق که در سال*های قبل بالاتر بوده است، پیچیدگی بیشتری دارد. از آنجایی که، میزان مجاورت با ذرات ثابت نبوده، خطر احتمالی به طور قطعی مشخص نمی*شود. جدول1-4 نمونه*ای از اثرات مرتبط با غلظت ذرات معلق مندرج در اسناد گزارش معیارهای کیفی هوا در سال 1970 را نشان می*دهد. اطلاعات بیشتر، از جمله داده*های به دست آمده از اسناد جدیدتر از سال 1996، در این جدول مشاهده می*شود. در این جدول استاندارد TSP ، استاندارد کنونی 10PM و استاندارد جدید 5/2PM (1997) به عنوان مقایسه ذکر شده است. غلظت زمان اندازه گیری اثرات معیار اصلی براساس TSP g/m3 180-60 میانگین هندسی سالیانه با SO2 و رطوبت تشدید خوردگی فولاد و صفحات روی g/m3 75 میانگین هندسی سالیانه NAAQS اولیه (TSP) g/m3 150 رطوبت نسبی کمتر از 70 درصد کاهش قابلیت دید تا mi 5 g/m3 150-100 کاهش مستقیم نور آفتاب به یک سوم g/m3 100- 80 با میزان سولفاته شدن برابر month / / mg 30 افزایش میزان مرگ افراد بیش از 50 سال g/m3 130- 100 g/m3 120 SO2 > افزایش وقوع بیماری*های تنفسی در کودکان g/m3 200 میانگین 24 ساعته و g/m3 250 SO2 > افزایش بیماری بین کارگران و غیبت از محل کار g/m3 260 حداکثر 24 ساعته NAAQS (TSP) g/m3 300 حداکثر 24 ساعته و g/m3 630 SO2 > بروز علائم حاد نامطلوب برای بیماران برونشیتی g/m3 750 میانگین 24 ساعته g/m3 715 SO2 > افزایش تعداد مرگ و افزایش قابل توجه بیماری کیفیت هوا براساس PM10 g/m3 50 میانگین حسابی سالیانه NAAQS کنونی (PM10) افزایش تا g/m3 50 میانگین 24 ساعته خطر نسبی افزایش مرگ و میر برابر 015/1 تا 085/1 افزایش تا g/m3 50 میانگین 24 ساعته خطر نسبی افزایش بستری شدن در بیمارستان به دلیل بیماری مقاومت حاد ریوی (COPD) و ذات*الریه برابر 06/1 تا 25/1 g/m3 150 حداکثر 24 ساعته NAAQS کنونی (PM10) معیار کیفیت هوا براساس g/m3 15 میانگین حسابی سالیانه مصوبه NAAQS ( جولای 1997) افزایش تا g/m3 25 میانگین 24 ساعته خطر نسبی افزایش شدید مرگ و میر برابر 02/1 تا 06/1 g/m3 65 حداکثر 24 ساعته مصوبه NAAQS ( جولای 1997) جدول 1-4: اثرات مشاهده شده ذرات معلق (اندازه گیری شده به صورت TSP ، PM10 ، PM2.5) منابع : خلاصه اطلاعات موجود در اداره ملی کنترل آلودگی هوا، معیارهای کیفی هوا برای ذرات معلق، AP4 واشنگتن D.C : 1969, HEW و معیارهای کیفی هوا برای ذرات معلق، EPA/600/P.95/001AF, Vol.1, April 1996, U.S.EPA معیارهای کیفیت هوا در مورد TSP مندرج در جدول مذكور، نمایشگر توسعه اطلاعات در زمینه اثرات بهداشتی ذرات است. استانداردهای10PM و که اخیراً تصویب شده مقادیری بالاتر از غلظت*هایی را نشان می*دهند که در حال حاضر به دلیل تأثیرات زیانبارشان در سلامت انسان مورد توجه قرار گرفته*اند.
پاسخ با نقل قول
