اقلامی که در فوق فهرست شد می*توانند در دو گروه طبقه بندی شوند: آلاینده*های اولیه و آلاینده*های ثانویه. آلاینده*های اولیه آنهایی هستند که مستقیماً از منبع آلودگی منتشر می*شوند، در حالی که آلاینده*های ثانویه آنهایی هستند که توسط واکنش*های شیمیایی بین آلاینده*های اولیه و گونه های شیمیایی که به صورت عادی در آتمسفر یافت می*شوند به وجود می*آیند (یعنی محدوده تجمعی در شکل 1-1). جدول 1-3 فهرست نمونه*هایی از آلاینده*های گازی اولیه و برخی جدول 1-3: طبقه بندی کلی آلاینده های گازی هوا گروه آلاینده های اولیه آلاینده های ثانویه ترکیبات گوگرددار SO2, H2S SO3, H2SO4, MSO4I ترکیبات آلی ترکیبات H- C کتونها، آلدئیدها، O3، اسیدها، آئروسلهاي آلي ترکیبات نیتروژن دار NO, NH3 I MNO3, O3 , NO2 اکسیدهای کربن CO(CO2) (هیچکدام) ترکیبات هالوژنه HCl, HF (هیچکدام) اکسیدان*های فتوشیمیایی - H2O2, NO2, O3 پراکسی استیل نیترات I MSO4 و MNO3 به ترتیب ترکیبات سولفات و نیترات هستند. آلاینده*های ثانویه*اي ( هم گاز و هم ذرات) را نشان می*دهد که در آتمسفر تشکیل شده*اند. باید توجه داشت که دی*اکسیدکربن در جدول در داخل پرانتز قرار داده شده، زیرا به طور عادی2CO آلاینده محسوب نمي*شود. با اين حال، توجه به افزایش جهاني غلظت 2CO به دلیل تأثیر آن در گرم شدن کره زمین است. در بخش بعد، اطلاعات كامل*تری راجع به آلاینده*های خاص، از جمله رفتار فیزیکی و شیمیایی و اثرات آلاینده*ها ارائه مي شود. از جمله اهداف کتاب حاضر نشان دادن فهرست کامل آلاینده*ها و اثرات آنهاست. از اینرو به* طور کلی توضیح در مورد آلاینده*ها به آنهایی محدود مي*شود که ارتباط مستقیم با استانداردهای ملی کیفیت هوای تنفسی دارند یا در استانداردهای کیفی هوا قرار دارند، مانند: ذرات معلق، منواکسیدکربن، اکسیدهای گوگرد، اکسیدهای نیتروژن، هیدروکربن*ها، اکسیدان*های فتوشیمیایی و سرب. 189 آلاینده دیگري که جزء آلاینده*های خطرناک هوا هستند در فرآیند قانونی شدن در اصلاحيه قانون هوای پاک سال 1990 هستند و به طور مبسوط در فصل دوم به آنها پرداخته می*شود.