تعریف آلودگی هوا
تعریف انجمن مهندسین آمریکا: آلودگی هوا عبارتست از حضور یک یا چند آلاینده در اتمسفر بیرونی مانند غبار، فیوم، گاز، بو، دود یا بخار در غلظت و زمانی معین، بهطوریکه به انسان، گیاه یا حیوانات صدمه بزند یا در رفاه و لذایذ زندگی انسان اختلال ایجاد کند.
تعریف موسسه استاندارد هند: آلودگی هوا عبارتست از حضور مواد در اتمسفر آزاد که معمولا ناشی از فعالیت انسان است. این مواد در غلظت و زمان معین تحت شرایط خاص در رفاه، بهداشت یا سلامتی انسان اختلال ایجاد میکنند.
تعریف موسسه پزشکی آمریکا: آلودگی هوا عبارتست از غلظت زیاد مواد خارجی در هوا که بر انسان اثر سوء گذاشته و سلامتی او را به خطر میاندازد. چون آلودگی هوا اصولا ناشی از صنعتی شدن سریع بعضی از کشورهای غربی است، بنابراین بعضی از کارشناسان، آلودگی هوا را ارمغان صنعتی شدن توصیف میکنند. همچنین آلودگی ناشی از اتومبیل را در شهرها به عنوان عامل بیماری رفاه و آسایش مطرح مینمایند [2].
آلودگی هوا باعث باران اسیدی، تخریب لایه ازن، مه دود فتوشیمیایی و سایر پدیدهها میشود. عمدهترین عامل افزایش آلودگی هوا در دهههای گذشته ، افزایش جمعیت جهانی بودهاست


1-1-2 منابع انتشار آلاینده های هوا
منابع انتشار آلودگی هوا طبق دستهبندی سازمان حفاظت محیطزیست آمریکا به دو دسته کلی منابع طبیعی و منابع انسانساخت تقسیم میشود که به شرح زیر است:
1-1-2-1 منابع طبیعی
منابع طبیعی آلودگی هوا از قبیل طوفانهای گرد و غبار، آتش*سوزی جنگلها، آتشفشانها، گرده گیاهان و نشت گاز طبیعی می*باشد و آلودگی ناشی از آنها یك پدیده دائمی است كه به علت گردش فرآیندهای طبیعی مقدارش كمابیش در سطح زمین ثابت است. مقدار آلودگی طبیعی در مقایسه با آلودگی انسانساخت خیلی بیشتر و قابل توجه می*باشد. اما در طبیعت چندین مكانیسم خودپالایی وجود دارد كه سطح زمین را برای حیات موجودات مناسب و قابل تحمل می*سازد. نقش انسان در كنترل آلودگی ناشی از منابع طبیعی خیلی كم است. اما انسان به وسیله بر هم زدن تعادل اكولوژیكی و طبیعی ناشی از آلودگی انسانساخت می*تواند وضع را بدتر نماید و به آلودگی طبیعی بیافزاید [4].
1-1-2-2 منابع انسانساخت
دستهبندی منابع انتشار انسانساخت توسط سازمان حفاظت محیطزیست آمریکا نیز به دو دسته منابع ساکن و منابع متحرک تقسیم میشوند:
منابع ساکن
منابع سطحی: زمینهای کشاورزی و مناطق مسکونی نمونهای از این منابع هستند.
منابع نقطهای: دودکشهای نیروگاهها، کارخانجات و زبالهسوزها نمونهای از این منابع هستند.
منابع متحرک
خودروهای درون جاده و بیرون جاده، حمل و نقل ریلی، هواپیما و شناورهای دریایی از جمله این منابع میباشند که در حین حرکت به دلیل احتراق، آلاینده به جو وارد میکنند.
1-1-3 فهرست انتشار
فهرست انتشار، لیست جامعی از منابع آلودگی هوا و برآوردی از میزان انتشار آنها در یک منطقه جغرافیایی (محلی، منطقهای، ملی) در بازه زمانی مشخص (سالیانه، فصلی، پیش بینی آینده و مدلسازی) است. هدف از توسعه فهرست انتشار، کمیسازی مقادیر آلایندگی تولیدی از منابع مختلف، شناسایی و اهمیتسنجی و مقایسه منابع مختلف برای آلایندگیهای گوناگون، تولید مقادیر اولیه مورد نیاز برای مدلهای پراکنش آلودگی هوا و مدلهای عددی فتوشیمیایی درشت یا ریز مقیاس و اجرا و اثرسنجی سناریوهای مختلف کاهش آلودگی هواست.
1-1-3-1 کاربرد فهرست انتشار
فهرست انتشار نقش اساسی در فعالیتهای مربوط به مدیریت آلودگی هوا ایفا میکند از جمله میتوان به این موارد اشاره کرد:
بعنوان ورودی مورد نیاز مدلهای انتقالی و شیمی اتمسفر استفاده میشود.
منابع آلاینده اصلی در منطقه شناسایی میشود و در جهت کاهش انتشار آلودگی میتوان اولویتبندی انجام گیرد.
در اتخاذ تصمیمگیریها و استانداردهای مناسب و پیشبینی میزان انتشار استفاده میشود.
میزان سهم منابع آلاینده مختلف در انتشار آلودگی معین میشود.

1-1-3-2 روش های فهرست انتشار
ازجمله روشهای فهرست انتشار میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
روش بالا به پایین
ضریب انتشار
آنالیز سوخت
پایش مستمر انتشار
مدلسازی
آزمون منابع
تعادل مواد
قضاوت مهندسی