روشهای اندازه گیری و ارزیابی صدا
1- هدف
2- تعیین و شناخت نوع استاندارد اندازه گیری
2-1- صداسنج
2-2- موقعیت میکروفن و وضعیت اندازه گیری
2-3- مدت زمان اندازه گیری
2-4- اندازه گیری صدای کوبه ای و ضربه ای
2-5- اطلاعاتی که باید ثبت شود
3- گردآوری اطلاعات دقیق از کارگاه و نحوه مواجهه کارگر
4- تعیین روش مناسب اندازه گیری
4-1- اندازه گیری محیطی
4-2- روش تهیه نقشه ناحیه بندی صوتی
5- کالیبراسیون
5-1- کالیبراسیون داخلی
5-2-کالیبراسیون خارجی
6- ارائه گزارش
6-1- فرم اندازه گیری صدا
6-2- کروکی
6-3- سرعت پاسخ دستگاه
6-4- موقعیت میکروفن
7- شرایط آب و هوایی
8- اندازه گیری لگاریتم در مبنای 10 صدای ترافیک با استفاده از صدا سنج
8-1- روش اندازه گیری
8-2- تئوری آزمایش
روش هاي اندازه گيري و ارزيابي صدا
به منظور اندازه گيري و ارزيابي صدا، شناخت كامل نسبت به روش هاي اندازه گيري، خصوصيات محيط كار، و چگونگي مواجهه كارگر با صدا اهميت دارد.
مهم ترين نكاتي كه مي بايست قبل از اقدام به اندازه گيري و ارزيابي مورد توجه قرار گيرند، شامل موارد زير است:
- تعيين هدف اندازه گيري
- تعیین و شناخت نوع استاندارد اندازه گیری
- گردآوري اطلاعات دقيق از كارگاه و نحوه مواجهه كارگر
- تعيين روش مناسب اندازه گيري
- کالیبراسیون
- ارائه گزارش
1) هدف :
اندازه گيري صدا مي تواند به منظورهاي گوناگوني انجام گردد که مشخص نمودن آنها قبل از انجام هر گونه اقدامی ضروری است اهداف اندازه گیری می تواند شامل موارد زیر باشد:
الف) اندازه گيري محيطي: براي تعيين توزيع تراز فشار صوت در سطح كارگاه
ب) اندازه گيري فردي: براي مشخص نمودن ميزان مواجهه كارگر
ج) اندازه گيري صنعتي: براي مثال اندازه گيري صداي يك دستگاه معين براي اهداف عيب يابي يا بازرسي فني.
د) اندازه گیری جت کنترل صدا: برای مشخص کردن منبع و فرکانس غالب صوتی و تعیین روش مناسب جهت کنترل و مقایسه بعد از اجراء طرح کنترلی
- تعیین و شناخت نوع استاندارد اندازه گیری
در تمام مراحل اجرای یک پروژه اندازه گیری صدا شناخت و تعیین روش استاندارد اندازه گیری بسیار مهم می باشد. استفاده از این استانداردها جهت مقایسه نتایج چند اندازه گیری ، مقایسه با استاندارد ، اطمینان از صحت اندازه گیری و.. حائز اهمیت می باشند.
براي آشنايي با متدهاي اندازه گيري صدا مروری کلی بر تعدادي از استانداردها می نمائیم. اين استانداردها راهكارهايي در مورد اندازه گيري صدا ارائه داده اند، یکی از پرکاربردترین استاندرادهای مورد استفاده در بهداشت حرفه ای استاندارد ISO 9612-1997 می باشد که چكيده اي از نكات مهم وبرجسته اي كه در اين استاندارد و بعضا در سایر استاندراد های مرتبط وجود دارد، در این بخش ارائه گردیده است.
6 بخش عمده در استاندارد های اندازه گیری صدا قابل تفکیک می باشد که شامل:
- مفاهيم و تعاريف
- موقعيت ميكروفن و وضعيت اندازه گيري
- زمان اندازه گيري
- ابزار و وسايل
- .صداي زمينه
- اطلاعاتي كه بايد ثبت شوند
2-1- صداسنج:
یکی از متداولترین وسایل اندازه گیری شدت صوت، صداسنج می باشد. این وسیله ابتدا توسط یک میکروفون، صدای تولید شده را دریافت نموده و آن را به سیگنالهای الکتریکی که توسی یک آمپلی فایر تقویت می گردد، تبدیل می کند.
2-2- موقعيت ميكروفن و وضعيت اندازه گيري[1]
محل ميكروفن بايد به سمت سر كارگري كه در ايستگاه كاري است قرار دارد.در ديگر حالت ها هنگامي كه كارگر در ايستگاه كاري حضور دارد، ميكروفن باید 1/0 متر از كانال خارجي گوش كه مقدار بيشتري[IMG]file:///C:\Users\DR951A~1.KAL\AppData\Local\Temp\msohtmlcl ip1\01\clip_image002.gif[/IMG]دريافت مي كند نگه داشته شود.
ميكروفن دزيمتر بايد بر روي كلاه يا يقه كارگر در فاصله 1/0 تا 3/0 متراز كانال خارجي گوش نصب شود.
براي اندازه گيري در محل هاي خاص ،جهت ميكروفن بايد بر طبق بايد بر طبق دستور عمل سازنده باشد(در صورت امكان بايد به سمت ديد كارگر باشد).در ضمن اگر محل كارگر خيلي نزديك به منابع صوتي باشد ، محل ميكروفن و جهت آن بايد د قيقاً گزارش شود.
در نزديك منابع صوتي تغيير جزيي در محل ميكروفن ممكن است در نتايج تراز فشار صوت تغيير ايجاد كند، براي مشخص كردن محل تغييرات تراز فشار صوت تغيير محل ميكروفن بين رنج 1/0 تا 5/0 بايد صورت بگيرد.
ميكروفن بايد به سمت زاويه اي كه صدا از آنجا منتشر مي شود بوده و برای تعيين تراز فشار صوت منتشره در ماشين هاي بدون مراقب ، بايد به سمت منبع اصلي صدا باشد.
موقعيت ميكروفن براي اپراتور نشسته:[2]
اگر اپراتور حضور نداشته باشد و صندلي به ماشين وابسته باشد،ميكروفن بايد[IMG]file:///C:\Users\DR951A~1.KAL\AppData\Local\Temp\msohtmlcl ip1\01\clip_image004.gif[/IMG] بالاي مركز صندلي قرار بگيرد ،مگر ااينكه در آيين نامه ي تست روش ديگري ذكر شود.
اگر اپراتور حضور داشته باشد بايد صندلي طوري تنظيم شده باشد كه اپراتور اجازه دسترسي به كنترل ها را به طور كامل دهد و ميكروفن بايد[IMG]file:///C:\Users\DR951A~1.KAL\AppData\Local\Temp\msohtmlcl ip1\01\clip_image006.gif[/IMG] بالاي صفحه صندلي قرار بگيرد.
موقعيت ميكروفن براي اپراتور ايستاده ثابت:
ميكروفن بايد در ارتفاع[IMG]file:///C:\Users\DR951A~1.KAL\AppData\Local\Temp\msohtmlcl ip1\01\clip_image008.gif[/IMG] بر روي سطحي كه اپراتوربه صورت نرمال روي آن ايستاده قرار بگيرد.
موقعيت ميكروفن براي اپراتور متحرك:
در چنين حالثهايي كه اپراتوردر يك مسير مشخص در نزديكي دستگاه هاي مورد آزمايش كار مي كند ،يك تعداد مناسب از موقعيتهاي ميكروفن متحرک بايد استفاده شود.و بايد به طور پيوسته در طول مسير يا به وسيله گرفتن تعداد كافي اندازه گيري در محل هاي مختلف و به دست آوردن مدت زمان اندازه گيري در آن محل هاي خاص و بعد به كار بستن رابطه زير [IMG]file:///C:\Users\DR951A~1.KAL\AppData\Local\Temp\msohtmlcl ip1\01\clip_image002.gif[/IMG] به دست آورد.
اگر ارتفاع خاصي در آيين نامه ذكر نشده باشد موقعيت ميكروفن بايد مستقيماً بالاي خط رفرنس (خطي بر روي كف مستقيماً در پايين در مركز سر اپراتور براي يك مسير خاص) در ارتفاع [IMG]file:///C:\Users\DR951A~1.KAL\AppData\Local\Temp\msohtmlcl ip1\01\clip_image008.gif[/IMG]باشد. در صورتی که نتوانیم موقعیت خاصی تعیین کنیم ،حداقل 4 موقعيت بايد در نظر گرفته شود. اگر مسير خاص مستطيلي شكل باشد از روش پيشنهادي در ISO 11203 استفاده مي كنيم.
زمان اندازه گيري [IMG]file:///C:\Users\DR951A~1.KAL\AppData\Local\Temp\msohtmlcl ip1\01\clip_image010.gif[/IMG] :
2-3- مدت زمان مرجع اندازه گيري[IMG]file:///C:\Users\DR951A~1.KAL\AppData\Local\Temp\msohtmlcl ip1\01\clip_image012.gif[/IMG] :
مدت زماني است كه بيانگر يك شيفت كاري است (به طور معمول8 ساعت)
مدت زمان اندازه گيري[IMG]file:///C:\Users\DR951A~1.KAL\AppData\Local\Temp\msohtmlcl ip1\01\clip_image010.gif[/IMG] :
مدت زماني است كه اندازه گيري در آن صورت مي گيرد. مدت زمان اندازه گيري بايد طوري انتخاب شود كه همه تغييرات مهم تراز فشار صوت را شامل شود. به علاوه انتخاب مدت زمان اندازه گيري بايد چنان باشد كه نتايج اندازه گيري با تكرار ثابت باشد.
در طول مدت زمان اندازه گيري ،بايد صداي خاص آن محل وجود داشته باشد. دو روش ممكن است براي به دست آوردن تراز مواجهه خاص استفاده شود:
[1] .ISO 9612:1997
[2] .ISO 11201:1996
پاسخ با نقل قول
