-
تاثير الودگي هوا بر انسان
انسان وقتی در معرض هوایی باشد که در آن ، مقادیر قابل توجهی دی *اکسید گوگرد وجود د اشته باشد، مبتلا به بیماریهای تنفسی می*گردد و زمانی که در معرض دمای زیادی واقع شود، بینایی*اش تاحت تأثیر قرار می*گیرد. میزان مرگ و میر کسانی که در معرض هوای آلوده به دی* اکسید گوگرد بوده و به بیماریهای قلبی یا ریوی دچار شده*اند، روز به روز افزایش می*یابد. در نتیجه *احتراق ناقص سوخت در موتورهای بنزینی ، کارخانه*ها و غیره ، مونواکسید کربن (CO) در هوا منتشر می*شود. وقتی هوای حاوی گاز CO را استنشاق کنیم ، گاز CO با هموگلوبین خون ترکیب شده و جلو بافت گلبول*ساز را می*گیرد.
بر اساس پژوهشهای انجام شده ، وقتی سطح اشباع هموگلوبین کربنی خون در حدود 20 % باشد، به قلب صدمه زده و به بافت خون*گیر زیان می*رساند. وقتی مقدار ماده یاد شده 10% باشد، سردرد عارض می*شود. وقتی سطح دی*اکسید نیتروژن موجود در هوا ، بالاتر از حد قابل قبول باشد، بیماریهای تنفسی در میان کودکان شایع می*شود. هنگامی *که *اکسیژن هوا بیش از 500 میلی گرم در متر مکعب و واکنش فوتو شیمیایی نیز در حد بالایی باشد، انسان دچار تنگی نفس می*گردد. جاری شدن آب از گلو یا چشمها از جمله مشکلات اساسی دیگری است که در چنین شرایطی مشاهده شده *است. بطور کلی آلودگی هوا باعث کاهش میزان بینایی می*گردد.
-
جهانی نشان می*دهد که سالانه حدود ۴/۵میلیون نفر بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست
صنعت مدرن امروز با تولید گازها و ذرات آلوده معلق در هوا فضایی برای نفس کشیدن باقی نمی*گذارد و استشمام هوای پاک را که همواره مایه شادمانی زندگی بشر بوده، به آرزویی دست نیافتنی تبدیل می*کند.
آلودگی هوا همواره در شرایط بحرانی منجر به مرگ و میر انسانها شده است. محاسبات انجام شده نشان می*دهد با توجه به جمعیت تهران، در شرایط بحران آلودگی هوا احتمال مرگ و میر سالانه پنج هزار نفر وجود دارد.
مشکل آلودگی هوای کلان شهرها عمدتا ناشی از حرکت وسایل نقلیه و کارخانجات صنعتی است که اینها از آلاینده*های ناشی از فعالیتهای انسانها به شمار می*روند.
دکتر “منصور غیاث*الدین”، متخصص بهداشت هوا و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران می*گوید براساس تحقیقات انجام شده، شمار زیادی از پرندگان با افزایش آلودگی هوا، تهران را ترک کرده*اند و پرندگان مهاجر به ویژه گنجشک*های مهاجر دیگر وارد تهران نمی*شوند.
وی افزود براساس بررسی*های انجام شده از گونه*های کم*نظیر دامنه*های البرز همچون عقاب طلایی و هما سالهاست که نمونه*ای در تهران دیده نشده است.
این متخصص در بهداشت هوا می*گوید، آلودگی هوا و سروصدا، دو عامل اصلی برای کاهش پرندگان بومی در تهران است که این روند با افزایش غلظت آلاینده*های هوا تشدید می*شود.
وی گفت: با توجه به وضعیت آلودگی*هوا در تهران و همچنین روند ساختمان سازی و شکل ساختمان*های جدید، این امر موجب شده است تا پرندگان حتی محل مناسبی برای تولید مثل و لانه*گذاری درتهران نداشته باشند و در نتیجه جای دیگری را با هوای پاکتر و سروصدای کمتر برای زندگی انتخاب کنند.
-
چگونه از طبیعت حمایت کنیم؟
حفظ پارکها
یکی از طرق نجات انواع موجودات و مسکن طبیعی آنها عبارت است از ایجاد حفاظتگاهها یا پارکها ، اولین قانون در بسیاری از پارکها به حمایت و نگهداری مربوط می*شود. برای احیا زنجیره حیاتی که شامل حیوانات شکاری و طعمه*ها می*شود، بسیاری از انواع موجودات کمیاب باید دوباره وارد شوند. گاهی اوقات لازم است که انسان به بعضی از انواع موجودات مزاحم نظم دهد و بالاخره نباید فراموش کرد که محیط طبیعی غالبا نیاز به نگهداری دارد.
-
آلودگي هاي صوتي را جدي بگيريد
پيرامون ما انواع و اقسام صدا ها بگوش مي رسد و اين ميتواند عوارض مربوط به خودش را به دنبال داشته باشد. يک تمرين اطفا» حريق مي تواند باعث ترشح بيش از حد آدرنالين و افزايش فشار خون گردد. صداي آلارم يک ساعت توجه ما را به خود جلب مي کند. زنگ زدن موبايل در سالن سينما ميتواند باعث بروز شرمساري و يا عصبانيت گردد. اين صداهاي ناگهاني خشم آور هستند ولي لزوما موجب آلودگي نمي شوند. آلودگي صوتي تعريفي متفاوت دارد و مي تواند اصوات پراکنده ناخواسته و غيرمنتظره را شامل گردد، اما عموما يک نمونه برداري از صداهاي زمينه اي مي باشد. ممکن است ما به آنها عادت کرده باشيم چون همه روزه در حال شنيدنشان هستيم اما اين نتايج منفي به دنبال خواهد داشت.
-
کنترل آلودگی هوا
اتمسفر مانند نهر یا رودخانه دارای فرآیندهای طبیعی است که در تمیز کردن آن نقش دارند. بدون چنین فرآیندهایی تروپوسفر سریعا به محیطی نامناسب برای زیست بشر تبدیل خواهد شد. پراکندگی، ته*نشینی گرانشی، لخته سازی، جذب (همراه با شستشو و واشویی) ، شستشو توسط باران و جذب سطحی از جمله مهمترین مکانیسمهای طبیعی آلاینده*ها در اتمسفر به شمار می*روند.
-
دستیابی به کنترل آلاینده ها
برای دستیابی به کنترل آلاینده*های گازی و ذرات دامنه*ای گسترده ، دو راه وجود دارد:
1. کاهش غلظت آلاینده در اتمسفر
2. کنترل آلاینده*ها در منبع تولید آنها
رقیق سازی
رقیق ساختن در اتمسفر با استفاده از دودکشهای بلند امکانپذیر است. دودکشهای بلند می*توانند در لایه وارونگی نفوذ کرده ، آلاینده*ها را به گونه*ای پراکنده سازند که غلظت آلاینده*ها در سطح زمین تا مقدار زیادی کاهش یابد. رقیق سازی در بهترین حالت خود عبارتست از یک وسیله کوتاه مدت به منظور کنترل آلودگی و در بدترین حالت خود وسیله*ای است برای انتقال آثار ناخواسته آلاینده*ها به مناطق دور دست.
-
کنترل در منبع مولد آلاینده ها
به منظور کنترل آلودگی هوا در دامنه*های بسیار وسیع تا نقاط دوردست ، کنترل این مواد در منبع تولیدشان مطلوبتر و موثرتر از رقیق سازی است. در وهله اول چنین به نظر می*رسد که اولین و موثرترین روش جلوگیری از تولید آلاینده*ها باشد در مورد آلاینده*های تولید شده در اثر فرآیندهای احتراقی ، جایگزین کردن یک منبع انرژی می*تواند از تولید آلاینده*ها جلوگیری کند. روشهای باقیمانده برای کنترل آلاینده*ها در منبع می*تواند موجب کاهش انتشار آلاینده*ها شود، اما نمی*تواند سبب حذف کامل موجود به عنوان مثال اتومبیلی که دارای یک فیلتر کثیف هوا ، به یک سیستم نامناسب برای تهویه موتور ، عملکرد نادرست تنظیم دور موتور و ... نسبت به اتومبیلی که با بهترین بازده کار می*کند، آلاینده*های بیشتری را از خود منتشر می*سازد.
تغییر فرآیند مورد استفاده همچنان روش دیگر برای کنترل انتشار آلاینده*ها در منبع تولیدشان بکار می*رود. به عنوان مثال جایگزین کردن کوره*های باز با کوره*های اکسیژنی کنترل شده یا کوره*های الکتریکی و یکی دیگر از روشهایی که در کنترل آلاینده*های هوا در منبع تولید آنها دارای وسیعترین کاربرد است، عبارت است از نصب تجهیزات کنترلی طراحی شده بر طبق برخی از اصول اساسی که توسط آنها مکانیسمهای طبیعی حذف آلایندهها عمل می*کنند.
-
هيچ موجودي در كره زمين به اندازه انسان به محيط*زيست لطمه نمي*زند
انواع فعاليت*هاي اقتصادي، توليد انواع كاغذ، *پلاستيك، قوطي*هاي فلزي با ميلياردها دلار هزينه در سال، انتقال پساب*هاي صنعتي به رودخانه*ها، درياها، توليد آلايندگي ناشي از حركت خودروها، دفع نادرست ضايعات مصرفي خانگي و... سرمنشأ آلودگي*هاي زيست*محيطي به دست انسان است.
اين درحالي است كه با سرمايه*گذاري مناسب درجهت بازيافت اين زباله*ها نه تنها مي*توان از خسارت*هاي بيشتر به محيط*زيست و آلوده*سازي* آن جلوگيري كرد، بلكه مي توان ميزان نياز انسان به مواد اوليه چوب و الوار جنگل، منابع طبيعي و معدني را كاهش داد.
بازيافت يعني بازگشتن مجدد بخش مهمي از ثروت*هاي دورريخته شده به چرخه توليد و مصرف آن به*طوري كه نه*تنها از هدررفتن منابع و ثروت*هاي ملي جلوگيري شود بلكه از حجم زباله*هاي شهري با جداسازي زباله*هاي قابل بازيافت به مقدار قابل*ملاحظه*اي كاسته شود.
به*طوركلي مي*توان بازيافت مواد را به 3 دسته تقسيم كرد. دسته اول: بازيافت موادي است كه فقط با شستشو، ضد*عفوني و رعايت مسائل بهداشتي قابل استفاده مجدد هستند مانند بطري*ها و شيشه*هاي سالم؛
دسته دوم: بازيافت موادي كه پس از طي فرايندهايي به مواد جديدي تبديل مي*شوند مانند شيشه خرده، فلزات، مواد پلاستيكي و كاغذ؛
دسته سوم: بازيافت موادي مثل تبديل مواد زائد فسادپذير به كود كمپوست يا بازيافت انرژي و توليد گاز متان پس از تجزيه بي*هوازي*ها كه از مواد زائد فسادپذير است.
از آنجا كه تجمع و تلنبار زائدات خشك روي هم ضمن اشغال فضاها، منظره ناخوشايندي را ايجاد مي*كند، موجبات تجمع حشرات، تخم*ريزي سوسك*ها و ساير ناقلان بيماري*زاست، علاوه براين بوي مشمئزكننده زباله*ها نيز بر ضرورت دفع مناسب زباله*ها مي*افزايد؛ دفعي كه از جنبه*هاي *اقتصادي، بهداشتي، تامين سلامت جامعه و اشتغال*زايي نيز قابل*قبول و دفاع باشد.
لازم به ذكر است از آنجا كه برخي مواد مانند پلاستيك، لاستيك و... قابليت تجزيه و برگشت به چرخه طبيعت را ندارند ضروري به*نظر مي*رسد كه به*گونه*اي ديگر دفع شوند كه گزينه مناسب براي اين كار بازيافت و استفاده مجدد و توليد مواد جديد است، اما نگاه زيست*محيطي به مسئله بازيافت اين نكته را خاطرنشان مي*كند كه با بازيافت،به حفظ محيط*زيست وهمچنين حفظ ظاهر زيبا و طبيعي اطرافمان كمك كرده*ايم و فضاي*هاي مناسب و مفيد شهري را صرف تلنبار، تجمع و دفن زائدات نمي*كنيم، حس خلاقيت كودكان و افراد جامعه را در استفاده مجدد مواد فعال پويا مي*كنيم و مي*توانيم با كاهش قطع درختان كه صرف توليد كاغذ مي*شوند به مساحت فضاي سبز و افزايش هواي پاك شهرمان كمك كنيم.
كشورهاي پيشرفته صنعتي با سرمايه*گذاري مناسب براي بازيافت انواع زباله، *آموزش همگاني براي جداسازي زباله*ها از مبدا و منازل، ادارات، مدارس، توليدي*ها، مراكز صنعتي، خدماتي و... قادر شده*اند كه از زباله*هاي جمع*آوري شده براي توليدات جديد استفاده كنند و ضمن جلوگيري از برداشت بي*رويه از منابع طبيعي و دفن زباله*ها درواقع اقدام به سرمايه*گذاري*هاي داراي بازده اقتصادي كوتاه و بلندمدت نمايند.
تشويق و ترغيب مردم به جداسازي انواع پسماند*ها مثل شيشه، كاغذ، مواد پلاستيكي و فلزي از ساير زباله*ها در دستور كار مديريت شهري كلانشهرهاي دنيا ازجمله تهران قرارگرفته است.
در اين ميان مديران كلانشهرها با آگاهي از تاثيرات آموزش، به*دنبال افزايش سطح اطلاعات و آگاهي افراد درباره بازيافت هستند و همكاري مردم را در طرح تفكيك از مبدأ طلب مي*كنند.
-
اثرات زیست محیطی و منابع انرژی
اوایل انقلاب صنعتی محیط زیست بعنوان یك زباله دانی بزرگ برای انواع آلودگی و مواد زائد بشمار می آمد اما كشورهای صنعتی خیلی زود دریافتند كه آلودگی صنعتی و مواد زائد انسانی سیستم اكولوژیكی محلی را آلوده می*سازد . لذا تلاشهای زیادی صورت گرفت تا اثرات زیست محیطی محلی را با انتقال مواد آلاینده به نقاط دورتر مهار كنند .
بعدها متوجه شدند كه این راه حل هم اصولی نیست . هم اكنون جهانیان پذیرفته اند كه سوزاندن سوختهای فسیلی اثرات شدیدی بر گرم شدن آب و هوا دارد . شیوه جدیدی از تفكر مورد نیاز است كه بواسطه آن هر كشوری در جهان مسئولیتی در قبال محیط جهانی خود داشته باشد و در عین حال به كشورهای ضعیف نیز اجازه داده شود كه زندگی خود را بهبود بخشند.
-
اتمسفر كره زمین،پرتوهای مرئی خورشید را كه دارای طول موج كوتاه می باشنداز خود عبور می دهد.قسمت عمده انرژی تابشی خورشید جذب سطح زمین می شود و سپس بصورت امواج گرمائی با طول موج بلند منتشر می گردد.اتمسفر بعلت اثر تركیبی گازهای گلخانه ای نسبت به امواج گرمائی منتشر شده از زمین نفوذ ناپذیر است وقسمت عمده این پرتو ها را جذب می نمایدو این امر موجب گرم شدن اتمسفر می گردد.بدین ترتیب امواج گرمائی دوباره بسوی زمین منعكس می شود.پدیده مذكور به اثر گلخانه ای موسوم است.یعنی به همان صورت كه در یك گلخانه شیشه ها از خروج انرژی حرارتی جلوگیری می نمایند،گازهای گلخانه ای نیز نقشی تقریبا مشابه بر عهده دارند.
قبل از انقلاب صنعتی غلظت دی اكسید كربن در فضا حدود ppm۲۷۵یا ۲۷۵/۰ درصد بود اما در اثر استفاده از سوختهای فسیلی بویژه زغال سنگ و اخیرا" نفت و گاز ، و متعاقب آن جنگل زدائی در خیلی از مناطق دنیا ،مقدار دی اكسید كربن به ۳۷۰ppm افزایش یافت .
-
جنگل زدائی
در كشورهای در حال توسعه سالانه جنگل های بسیار زیادی جهت استفاده از چوبهای جنگلی از بین می روند این كشورها مسئول انتشار یك پنجم دی اكسید كربن می باشند . درختان و خاك، دی اكسید كربن را از جو جذب می كنند. هرچقدر تعداد درختان كمتر شود به همان نسبت جذب دی اكسید كربن كاهش می یابد .این درختان معمولا" جهت آماده سازی زمین برای دامداران و كشاورزی و یا بعنوان مواد اولیه تولید كاغذ و صنعت ابریشم مصنوعی ، قطع می شوند .
در آفریقا سالانه۳۰۰ میلیون تن هیزم سوزانده می شود كه منجر به از بین رفتن ۲۰۰ میلیون هكتار جنگل می*گردد . جنگل زدایی منجر به فرسایش خاك ، كاهش تعداد حیوانات و تغییرات آب و هوای محلی (بومی) و از طرف دیگر باعث افزایش میزان انتشار CO۲ در دنیا می شود .
امروزه بیشترین جنگل زدائی، در كشورهای در حال توسعه اتفاق می افتد . كشورهای پیشرفته ضروری است اقداماتی در حمایت از این كشورها صورت دهند تا بتوانند به شیوه پایدارتر جنگل هایشان را مدیریت نمایند.
-
● منابع CO۲ دست ساخته بشر
كلیه سوختهای فسیلی بویژه زغال سنگ باعث نشر CO۲ می*گردند. هر Kwh الكتریسیته تولیدی با استفاده از زغال*سنگ، باعث انتشار تقریبا" ۱kg دی اكسید كربن می*شود. در حالیكه یك نیروگاه با سوخت گاز، حدود۰/۴۵ kg دی اكسید كربن تولید می كند .
نیروگاه هسته ای و سوختهای تجدید پذیر به نسبت سوختهای فسیلی مورد استفاده در ساختمانها و نیروگاهها و استخراج سوخت اورانیم مقدار كمتری (حدود kg ۰/۰۲) دی اكسید كربن تولید می كنند . در سالهای اخیر توجه زیادی به حذف دی اكسید كربن از نیروگاههای برقی كه از سوخت زغال سنگ و یا گاز استفاده می كنند شده است . یك پروژه نیمه صنعتی در میدان گازی غرب ،Sleipner در سواحل نروژ به اجرا درآمده است .در این پروژه دی اكسید كربن قبل از ارسال به كارخانه ها و منازل جدا می شود و به جای رهاسازی در جو به آب نمك بستر دریا تزریق می گردد .
بصورت نظری ، دی اكسید كربن را می*توان از دودكش نیروگاهها جمع آوری كرده و به محل مناسبی منتقل نمود همچنین در حوزه های نفتی یا گازی غیرقابل استفاده ، در لایه های زیرین دریا و یا مستقیما" در اعماق اقیانوس تزریق شود . اگرچه این فرآیند به صورت فنی قابل اجرا به نظر می رسد اما به شكل عملی بسیار گران قیمت است.همچنین اطمینان از عدم خروج CO۲ از مخازن جهت جلوگیری از صدمات محیطی غیرقابل جبران بسیار مهم است .
-
باران اسیدی
نیروگاههای با سوخت زغال سنگ ، وسائط نقلیه و بعضی صنایع خاص گازهای اسیدی منتشر می كنند كه مهمترین آنها دی اكسید سولفور است . همچنین احتراق در درجه حرارت های بالا باعث تولید اكسیدهای نیتروژن می گردد . دی اكسید سولفور ضمن حل شدن با آب باران و واكنش با هوا تشكیل اسید سولفوریك می دهد . بطور مشابه اكسیدهای نیتروژن ، اسید نیتریك بوجود می آورند . این اسیدها برای گیاهان و حیوانات مضر هستند و باعث اسیدی شدن دریاچه ها می شود . همچنین آلومینیوم و دیگر فلزات سمی موجود در خاك توسط باران حل شده و به دریاها و دریاچه ها راه می یابند كه این خود باعث به خطر انداختن حیات آبها می*گردد .
از همین رو بیشتر كشورهای اروپایی مصرف زغال سنگ را كاهش داده اند و به جای آن از گاز و نیروی هسته ای استفاده می كنند .
-
اثرات دیگر سوزاندن سوخت*های فسیلی و چوب
نیروگاههای بزرگ سالانه مقادیر زیادی سوخت زغال سنگ مصرف می كنند. حدود ۴۰۰۰ تن ذرات خاكستر دارای مواد نامطلوب شامل كادمیم ، جیوه ، ارسنیك و اورانیم (بعلاوه ۱۰ میلیون تن CO۲ و ۲۰۰۰۰۰ تن گاز تركیب شده با باران اسیدی) تولید می كنند .
استفاده از زغال سنگ و چوب برای مصارف داخلی در بسیاری از نقاط دنیا همچنان اهمیت دارد . ذرات دودی كه*تولید می*شود به میزان بسیار زیادی برسلامتی مردمی كه آن هوا را تنفس می كنند اثر منفی می گذارد .
در سال ۱۹۵۲ آخرین مه- دود عظیم لندن نزدیك به ۴۰۰۰ نفر از مردم را (در فاصله زمانی هر دو هفته یكبار ) از بین برد . و به دنبال آن در سال ۱۹۵۶ قانون هوای پاك به تصویب رسید كه منجر به استفاده وسیع از سوختهای بدون دود در پایتخت شد اما حتی تا دهه ۱۹۹۰ هم مه - دود همچنان اتفاق می افتاد و جان بسیاری از مردم را می گرفت. امروزه بسیاری از كشورها به شكل مشابه با این مشكلات مواجه هستند. در سال ۱۹۹۷ تخمین زده شد كه حداقل ¼ میلیون نفر در اثر آلودگی هوا فوت كردند و احتمالا" هر ساله ۶ میلیون نفر هم مبتلا به این معضل می گردند كه بسیاری از این مشكلات به علت آلودگی در فضاهای بسته می باشد. كوشش*های زیادی جهت بهبود كیفیت هوا در شهرهای بزرگی همچون تهران، پكن ،*بانكوك و مكزیكوسیتی در حال انجام است .
-
تجدیدپذیرها
در سالهای اخیر بحث های زیست محیطی زیادی در ارتباط با منابع تجدیدپذیر صورت گرفته است . منابعی كه قابل دسترس هستند و در عین حال تأثیرات زیست محیطی از قبیل باران اسیدی، تغییر آب و هوا و یا محدودیت سوخت ندارند. بعلاوه اگرچه گاهی اوقات منابع انرژی تجدیدپذیر تحت عنوان دوستدار محیط زیست نامیده می شوند اما اثرات سوء زیست محیطی نیز دارند. برای مثال جزر و مد به عنوان یك منبع انرژی می تواند به زندگی رودخانه صدمه بزند و باعث تجمع گل و لای شود. از طرف دیگر تفاوت بین جزر و مدهای كم و زیاد نزدیك سواحل اثرات مخربی بر پرندگان تخمگذار می گذارد .
در كشورهای گرمسیر، دریاچه هایی كه برای تولید برق مورد استفاده قرار می گیرند محل مناسبی برای رشد انواع انگل های بیماری زا می باشد . انرژی بادی با همه جذابیت و فوایدش اما بی خطر هم نیست.توربین های بادی مجاور ساحل پرسروصدا بوده و باعث اختلال گیرنده های تلویزیونی می گردد . بعلاوه زندگی پرندگان را به مخاطره می اندازند.یكی دیگر از منابع تجدید پذیر، انرژی هسته ای است كه به عنوان یكی از منابع جدید انرژی دردنیا مطرح می باشد.
-
▪ ذرات هوای آلوده خاص:
درسالهای اخیر مطالعات بسیاری در زمینه اثرات هوای آلوده بر سلامت انسانها در شهرهای کشورهای توسعه یافته انجام شده است. این مطالعات در ارتباط مشاهده شده بین تغییرات حاصله در سطوح ذرات معلق در هوا و تغییرات به دست آمده در میزان مرگ و میر، استمرار قابل توجهی را نشان می دهد. امید می*رود مطالعات آینده، تفاوتهای هوای محیط بسته و هوای محیط باز را روشن کند و در کشورهای در حال توسعه نیز تعمیم یابد.
- مرگ و میر برآورده شده حدود ۳-۷/۲ میلیون نفر ناشی از آلودگی هوا دربرگیرنده آمار قابل توجه حدود ۶% از ۵۰ میلیون مرگ و میر جهانی در طول سال است. به عبارت دیگر رقم تخمینی سالیانه مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا بین ۶- ۴/۱ میلیون نفر است. بسیاری از این مرگ ومیرها ناشی از عفونت حاد تنفسی (ARL) در کودکان میباشد. بیماری های قلبی عروقی، سرطان ریه و بیماری های حاد تنفسی در بزرگسالان نیز در این گونه مرگ و میرها دخالت دارند.
- استعمال دخانیات بطور عمده*ای علت عمده تهدید سلامت انسانها به شمار می*آید و دامنه نگرانیها درباره افراد غیر فعال نیز در حال افزایش است.(مثلاً قرار گرفتن افراد در محیطی که سیگار دود میشود) ETS بخشی از دود سیگار است که در هوای محیط اطراف پخش شده و بطور مستقیم (دود پخش شـده در یـک سطح ازهوا) ویا توسط بازدم فرد سیگاری و از حلق وی خارج میشود. بیش از ۴۰۰۰ جزء در دود سیگار شناسایی شده*اند که بسیاری از آنها سرطان زا میباشند و بسیاری از انواع آنها نیز سمی تلقی میگردند. برخی از این مواد که از نقطه نظر سلامت حائز اهمیت هستند شامل SMP ،CO، نیکوتین، نیتروآمینز، بنزن، فرمالدئیدها و بنزو [a] پرین است.
-
احتمال خطرات مواد زائد جامد بر سلامت
مواد زائد به طور مستقیم یا غیر مستقیم و در چندین مرحله از چرخه زباله، در تماس با انسان قرار دارند. بنابراین گروههای در معرض خطر وسیع و متعدد بوده و شامل گروههای ذیل میباشند:
۱) جمعیت مناطقی که تحت پوشش جمع آوری و دفع بهداشتی زباله نیستند مخصوصاً کودکان زیر ۶ سال.
۲) كارگرانی که با زباله ها سرو کار دارند.
۳) کارگران شاغل در تاسیسات و محل هایی که مواد سمی و عفونی در آنها تولید میشود.
۴) افرادی که در حوالی تاسیسات دفع مواد زائد جامد زندگی میکنند.
- جمعیتی که آب شرب آنها به علت تخلیه زباله ها یا نشت شیرابه ها در محل دفن زباله آلوده شده است.
علاوه برمواردی که در بالا ذکر شد تخلیه زباله های خطرناک صنعتی که با زباله های خانگی مخلوط میگردند مردم را در معرض خطرات ناشی از مواد شیمیایی وسمی قرار میدهد.
تخلیه مستقیم مواد زائد جامد تصفیه نشده در رودخانه ها، دریاچه ها و یا دریاها میتواند منجر به انباشته شدن مواد سمی در چرخه غذایی حیوانات و انسان به دلیل جذب آنها به وسیله گیاهان و حیوانات شود. بطور حتم افرادی که با مواد زائد سروکار دارند سلامتشان به مخاطره میافتد که این امر به طور بالقوه منجر به بروز بیماری های عفونی و مزمن و حوادث مختلف میشود.
دفع و تخلیه زباله های بیمارستانی توجه خاصی را می*طلبد زیرا عدم رعایت موارد ضروری در این خصوص، به طور عمده سلامت افراد را به خطر میاندازد و بهترین مستند این موضوع ابتلا به عفونتهای ویروسی نظیر هپاتیت ها B و C از طریق جراحتهای ناشی از سوزنها و سرنگ مصرف شده و دور ریخته شده میباشد. اغلب اوقات، زباله های عفونی بیمارستانها و سایر مراکز بهداشتی ـ درمانی، آزمایشگاههای پزشکی و مراکز تحقیقاتی و مراکز درمانی کوچک پراکنده، به همراه زباله های معمولی تخلیه و دفع میشوند. مردمی که در معرض بیشترین میزان خطر هستند عبارتند از : افرادی که در مراکز بهداشتی درمانی کار میکنند، کسانی که با زباله ها سرو کار دارند و اشخاصی که مسئولیت حفظ و اداره امور مربوط به خدمات بیمارستان را عهده*دار می*باشند.
-
● خطرات احتمالی بهداشتی ناشی از دفع نامناسب فضولات انسانی
فضولات انسانی شامل ادرار و مدفوع میباشد. ادرار نسبتاً ماده بی خطری است مگر اینکه با شیوع " شیستو زومیازیس" که در کشورهای گرمسیری اتفاق می افتد در ارتباط باشد. اما مدفوع انسان در هر کجا که باشد و به دلیل وجود عامل میکروبی در آن سلامت انسان را به خطر می اندازد. میکروبها از طریق آلوده کردن آب آشامیدنی و مواد غذایی از طریق دستهای آلوده و به صورت عفونتهای کرم هلینینتیک مستقیماً از طریق پوست وارد بدن انسان میشوند. جذب میکروبهای مدفوعی ممکن است موجب بیماری اسهالی وبا، عفونتهای روده ای و یا تیفویید شود. اگر یک میکروب خطرناک مانند vibno chloreae به دلیل فقدان بهسازی مناسب منابع آب غیربهداشتی و مواد غذایی ناسالم در جامعه*ای زمینه ورود پیدا نماید،ممکن است اپیدمی به وقوع بپیوندد چنانکه سال گذشته در برخی از استانهای کشور، بیماری وبا شیوع یافت.
-
قانون کنترل آلودگی هوا
این قانون درایالات متحده امریکابه نامقانون کنترل آلودگی هوا (قانون عمومی 159_84) به تصویب رسید. اما این مصوبه تنها موجب به تصویب رسیدن یک قانون مؤثرترگردید. این قانون یکبار در سال 1960 و بار دیگر در سال 1962 بازنگری شد و بهقانون هوای تمیز سال 1963 (قانون عمومی 206_88) که برنامه*های ناحیه*ای محلیو ایالتی را برای کنترل هوا تشویق می*کرد و در عین حال حق مداخله را برای دولتفدرال در صورت به خطر افتادن سلامت و رفاه اهالی ایالت در اثر آلودگی ناشی ازایالات دیگر محفوظ نگه می*داشت، الحاق گردید.
این قانون معیارهایی برایکیفیت هوا وضع کرد که بر اساس آنها ، استانداردهای کیفیت هوا و گازهای متصاعد شدهدر دهه 1960 میلادی پی*ریزی شد.
-
آلودگی هوا و راه های مقابله با آن
ا

کارشناسان و مجامع زیست محیطی در عرصه های جهانی به این نتیجه رسیده اند که در پیش گرفتن راه های موثر حمایت از محیط زیست و منابع طبیعی امری اجتناب ناپذیر و حیاتی است. رمز و کلید اصلی موفقیت در تثبیت اقلیم زمین ، کاهش مصرف سوخت های فسیلی است.
باتوجه به بحران هایی که در طی سده گذشته از طریق انتشار مواد آلوده کننده در محیط زیست بوجود آمده، مبارزه برای داشتن هوای تمیزتر در چند دهه اخیر همه گیر شده است و این مبارزه بصورت یک واقعیت بین المللی ظاهر گردیده، زیرا هوا مرزهای بین المللی را به رسمیت نمی شناسد و هیچ کس در مقابل تهاجم هوای آلوده ایمن نیست. در شرایط کنونی مساله اصلی به شهرهای عمده و پرجمعیت و مناطق شهری مربوط می شود.
کارشناسان و مجامع زیست محیطی در عرصه های جهانی به این نتیجه رسیده اند که در پیش گرفتن راه های موثر حمایت از محیط زیست و منابع طبیعی امری اجتناب ناپذیر و حیاتی است. رمز و کلید اصلی موفقیت در تثبیت اقلیم زمین ، کاهش مصرف سوخت های فسیلی است.
-
راه های مقابله با آلودگی هوا:
▪ از موثرترین راهکارهای کاهش آلودگی، کاهش آلودگی از مبدا است: ساخت و طراحی وسایل نقلیه موتوری که از حداقل سوخت استفاده کنند، چنانچه در کشور های پیشرفته این امر تحقق یافته و در صدد موفقیت های بیشتری نیز هستند. همانطور که می دانیم وسایل نقلیه موتوری در ایران نسبت به دیگر کشور ها از بالاترین مصرف سوخت برخوردار هستند.
▪ تبدیل سوخت خودروها به CNG در مقابل بنزین و نیز کاهش واردات بنزین .
▪ ارایه برنامه های آموزشی در رابطه با کاهش مصرف سوخت از طرق مختلف مانند آموزش تعمیر و نگهداری خودروها، الگوهای رانندگی و عوامل موثر بر میزان مصرف سوخت خودرو.
▪ استفاده از رسانه ها ی همگانی (رادیو، تلویزیون، مطبوعات و… ) و فعالیت های سازمان یافته برای آموزش و افزایش دانش در باره ی تهدیدهای آلوده کننده های هوا وایجاد آگاهی از اجرای قوانین برضد تمامی آلوده کننده ها بسیار مهم و ضروری است. این رسانه ها یکی از اولین ابزارهای ما برای ایجاد تغییر به شمار می آیند.
▪ به کودکانمان از همان سنین کودکی آموزش دهیم که استفاده از وسایط نقلیه همگانی ، دوچرخه یا پیاده طی کردن
▪ مسافت های کوتاه به سلامت هوا کمک می کند؛
▪ خارج کردن صنایع آلاینده از محدوده شهری؛
▪ از رده خارج کردن خودروهای قدیمی و فرسوده با حفظ حقوق صاحبان آن ها.
▪ استفاده از انرژی های تجدید پذیر که هم اکنون در نقاط مختلف دنیا از آن ها استفاده می شود از جمله انرژی خورشید ،باد، انرژی گرمایی اقیانوس ها ،انرژی امواج آب و انرژیجذر و مد اقیانوس ها ، بیوگاز (سوخت حاصل از تجزیه میکروبی ماده آلی در غیاب اکسیژن _ بیوگاز سوختی پاکیزه است که می شود از آن برایپخت و پز ،گرم کردن فضا و آب، روشنایی و حتی فراهم آوردن توان مکانیکی در ماشین آلات کشاورزی و …)
▪ درختان و گیاهان ریه زمین هستند و یک ضرورت اساسی برای بهداشت زیستی این سیاره. هرچند انسان هوا را از دی اکسید کربن پر می کند و لایه ی اوزون را با مواد شیمیایی ساخته خود نابود می کند، درختان سیستمی قوی برای تعدیل این تاثیرات ارایه می دهند. به همان اندازه که درخت جان تازه ای به جوّ می دهد، جنگل زدایی آن را نابود می سازد. از آن جا که یک درخت طی دویست سال دی اکسید کربن هوا را جذب و کربن را در چوب خود ذخیره می کند ، وقتی آن را خرد می کنیم و به صورت چوب و یا کاغذ می سوزانیم، کربن دویست ساله ی در بند خود را بصورت دی اکسید کربن آزاد می کند و در نتیجه تاثیر گلخانه ای را تشدید می کنیم. از این رو ما نیاز به کاشت درخت داریم و باید از قطع درختان خودداری کنیم، زیرا هر درخت در هرکجای دنیا گوهری است پربها. لایه ی اوزون و گازهای گلخانه ای مرز نمی شناسند، پس قطع هر درخت تاثیر جهانی برجای خواهد گذاشت.
-
PAH هیدروکربنهای پلی اروماتیک
ترکيبات پلي آروماتيک از مهمترين آلاينده*هاي محيط*زيست است که بيشتر از احتراق ناقص سوخت*هاي فسيلي توليد مي*شوند[1]. هيدروکربن*هاي پلي*آروماتيک بنا به وزن مولکولي آنها در آلايندة ذرات معلق قابل رديابي*اند.
هيدروكربن*هاي پلي آروماتيك داراي دو، يا چند حلقه متصل بوده كه به*صورت خطي، زاويه*دار، و يا خوشه*اي قرار گرفته*اند. اين تركيبات معمولاً بي بو و در حرارت محيط جامد می*باشند. هیدروکربن*های پلی آروماتیک در آب و حلال*هاي آلي نامحلول ولي در هيدروكربن*هاي آروماتيك سبك، محلول*اند[2].
حلاليت اين مواد با اضافه شدن تعداد حلقه*ها كم مي*شود و براي هيدروكربن*هاي با تعداد حلقة مساوي، تركيبي كه حلقه*هاي كناري آن بيشتر است داراي حلاليت بهتري نسبت به هيدروكربن*هاي خطي نظير خود است. ابتلا به سرطان ريه، پوست، مثانه، تومور ريه، و بروز ساير بيماري*ها در افرادي كه در معرض غلظت بالايي از بوده*اند، مشاهده شده است. سرطانزايي تركيبات مختلف با تست روي حيوانات به اثبات رسيده است[2].
مطالعات اپيدميولوژي افرادي كه در معرض مقادير زيادي از ذرات ناشي از احتراق قرار گرفته*اند نشان دهندة ارتباط مستقيم آلودگي ذرات معلق در هوا و سلامتي انسان است. مطالعات جمعيت*هايي كه به*علت حرفه*شان در معرض مواد منتشره از موتورهاي ديزلي قرار گرفته*اند ارتباط بين سرطان ريه و اين ترکيبات را نشان داده است[2].
ترکيبات PAH در هواي محيطي به شکل گازي، يا جذب شده در سطح ذرات هستند، که در هر دو حالت مي*توانند با تنفس در ريه*ها وارد شده و عامل ايجاد انواع بيماري*هاي بدخيم در انسان شوند. شاخص*ترین این ترکیبات شامل موارد زیر است[3]:
Acenaphtene
Acenaphtylene
Naphthalene
Anthracene
Phenantherene
Fluorene
Chrysene
Benzo[a]anthracene
Fluoranthene
Pyrene
fluoranthene Benzo[k]
Benzo[b]fluoranthene
Benzo[a]pyrene
Dibenzo[a,h]anthracene
-
تعریف آلودگی هوا
تعریف انجمن مهندسین آمریکا: آلودگی هوا عبارتست از حضور یک یا چند آلاینده در اتمسفر بیرونی مانند غبار، فیوم، گاز، بو، دود یا بخار در غلظت و زمانی معین، بهطوریکه به انسان، گیاه یا حیوانات صدمه بزند یا در رفاه و لذایذ زندگی انسان اختلال ایجاد کند.
تعریف موسسه استاندارد هند: آلودگی هوا عبارتست از حضور مواد در اتمسفر آزاد که معمولا ناشی از فعالیت انسان است. این مواد در غلظت و زمان معین تحت شرایط خاص در رفاه، بهداشت یا سلامتی انسان اختلال ایجاد میکنند.
تعریف موسسه پزشکی آمریکا: آلودگی هوا عبارتست از غلظت زیاد مواد خارجی در هوا که بر انسان اثر سوء گذاشته و سلامتی او را به خطر میاندازد. چون آلودگی هوا اصولا ناشی از صنعتی شدن سریع بعضی از کشورهای غربی است، بنابراین بعضی از کارشناسان، آلودگی هوا را ارمغان صنعتی شدن توصیف میکنند. همچنین آلودگی ناشی از اتومبیل را در شهرها به عنوان عامل بیماری رفاه و آسایش مطرح مینمایند [2].
آلودگی هوا باعث باران اسیدی، تخریب لایه ازن، مه دود فتوشیمیایی و سایر پدیدهها میشود. عمدهترین عامل افزایش آلودگی هوا در دهههای گذشته ، افزایش جمعیت جهانی بودهاست
1-1-2 منابع انتشار آلاینده های هوا
منابع انتشار آلودگی هوا طبق دستهبندی سازمان حفاظت محیطزیست آمریکا به دو دسته کلی منابع طبیعی و منابع انسانساخت تقسیم میشود که به شرح زیر است:
1-1-2-1 منابع طبیعی
منابع طبیعی آلودگی هوا از قبیل طوفانهای گرد و غبار، آتش*سوزی جنگلها، آتشفشانها، گرده گیاهان و نشت گاز طبیعی می*باشد و آلودگی ناشی از آنها یك پدیده دائمی است كه به علت گردش فرآیندهای طبیعی مقدارش كمابیش در سطح زمین ثابت است. مقدار آلودگی طبیعی در مقایسه با آلودگی انسانساخت خیلی بیشتر و قابل توجه می*باشد. اما در طبیعت چندین مكانیسم خودپالایی وجود دارد كه سطح زمین را برای حیات موجودات مناسب و قابل تحمل می*سازد. نقش انسان در كنترل آلودگی ناشی از منابع طبیعی خیلی كم است. اما انسان به وسیله بر هم زدن تعادل اكولوژیكی و طبیعی ناشی از آلودگی انسانساخت می*تواند وضع را بدتر نماید و به آلودگی طبیعی بیافزاید [4].
1-1-2-2 منابع انسانساخت
دستهبندی منابع انتشار انسانساخت توسط سازمان حفاظت محیطزیست آمریکا نیز به دو دسته منابع ساکن و منابع متحرک تقسیم میشوند:
منابع ساکن
منابع سطحی: زمینهای کشاورزی و مناطق مسکونی نمونهای از این منابع هستند.
منابع نقطهای: دودکشهای نیروگاهها، کارخانجات و زبالهسوزها نمونهای از این منابع هستند.
منابع متحرک
خودروهای درون جاده و بیرون جاده، حمل و نقل ریلی، هواپیما و شناورهای دریایی از جمله این منابع میباشند که در حین حرکت به دلیل احتراق، آلاینده به جو وارد میکنند.
1-1-3 فهرست انتشار
فهرست انتشار، لیست جامعی از منابع آلودگی هوا و برآوردی از میزان انتشار آنها در یک منطقه جغرافیایی (محلی، منطقهای، ملی) در بازه زمانی مشخص (سالیانه، فصلی، پیش بینی آینده و مدلسازی) است. هدف از توسعه فهرست انتشار، کمیسازی مقادیر آلایندگی تولیدی از منابع مختلف، شناسایی و اهمیتسنجی و مقایسه منابع مختلف برای آلایندگیهای گوناگون، تولید مقادیر اولیه مورد نیاز برای مدلهای پراکنش آلودگی هوا و مدلهای عددی فتوشیمیایی درشت یا ریز مقیاس و اجرا و اثرسنجی سناریوهای مختلف کاهش آلودگی هواست.
1-1-3-1 کاربرد فهرست انتشار
فهرست انتشار نقش اساسی در فعالیتهای مربوط به مدیریت آلودگی هوا ایفا میکند از جمله میتوان به این موارد اشاره کرد:
بعنوان ورودی مورد نیاز مدلهای انتقالی و شیمی اتمسفر استفاده میشود.
منابع آلاینده اصلی در منطقه شناسایی میشود و در جهت کاهش انتشار آلودگی میتوان اولویتبندی انجام گیرد.
در اتخاذ تصمیمگیریها و استانداردهای مناسب و پیشبینی میزان انتشار استفاده میشود.
میزان سهم منابع آلاینده مختلف در انتشار آلودگی معین میشود.
1-1-3-2 روش های فهرست انتشار
ازجمله روشهای فهرست انتشار میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
روش بالا به پایین
ضریب انتشار
آنالیز سوخت
پایش مستمر انتشار
مدلسازی
آزمون منابع
تعادل مواد
قضاوت مهندسی
-
منابع متحرک عامل 70% آلودگی هوای تهران
شهردار تهران با بیان اینکه حدود ۷۰ درصد از آلودگی هوای پایتخت ناشی از تردد خودروها است گفت: معاینه فنی خودروها باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد و اجازه تردد خودروهای قدیمی در شهر داده نشود.
محمد باقر قالیباف در حاشیه مراسم ورود ۱۶۱ دستگاه اتوبوس دوکابین جدید و بهره برداری از خط ۸ اتوبوس های BRT با بیان این مطلب اظهار کرد: اگرچه خودروهای نو از کیفیت بالاتری برخوردارند اما استانداردهای ساخت خودرو و کیفیت سوخت نیز بر میزان آلودگی خودروها بسیار تاثیر گذار است. از این رو تمامی خودروها نیازمند معاینه فنی هستند .وی با تاکید براینکه باید به این مهم بیش از پیش توجه شود گفت: معاینه فنی تاثیر غیر قابل انکاری بر کاهش آلوگی هوا دارد و باید به طور سخت گیرانه تری نسبت به الزام معاینه فنی خودروها اقدام شود.
قالیباف تصریح کرد: توسعه حمل و نقل عمومی نیز همواره یکی از اولویت های مدیریت شهری برای رفع معضلات اصلی شهر از جمله آلودگی هوا و ترافیک بوده و در آینده نیز خواهد بود.
وی ادامه داد: معضل آلودگی هوا، ترافیک و صرفه جویی در وقت و زمان و اقتصاد شهر، توسعه حمل و نقل عمومی را با محوریت مترو و اتوبوسرانی به ما دیکته می کند و در تلاشیم که با بهره برداری از نیمه جنوبی خط ۳ مترو، ورود سری جدید از اتوبوس های دوکابین و راه اندازی خطوط جدید اتوبوس های تندرو تا مهرماه ظرفیت حمل و نقل عمومی را بیش از پیش افزایش دهیم تا بتوانیم خدمات رسانی بهتر و مناسب تری به شهروندان داشته باشیم
-
منبع آلودگی هوا در منزل مهندسی آلودگی هوا و آلودگی هوا و مصطفی کلهر و apee 1.محصولات بهداشتی و شستشو (عامل 10% از مواد سمی منتشره در منزل هستند) 2.نرم کننده ها و مواد شوینده ماشین لباسشویی (این مواد به دلیل داشتن سدیم لوریل سولفات و فنول سمی هستند) 3. اسپری های خوشبو کننده 4.رنگها و چسبها به دلیل داشتن کلرید متیل 5.روشن بودن ماشین در گاراژ یا حیاط یا پیلوت 6.سیگار کشیدن در خانه 7.لوسیون و کرمها 8.فرشها و موکتهای نو 9.شمعها و دستگاههای بخور خوشبو 10.کفشها (بهتر است که در ورودی خانه یک پا دری گذاشته شود) 11.اجاق گازها و شومینه 12.مبلمانها، بالشت و پتو 13.فرشها
-
جذب آلودگی هوا توسط سطح معابر مهندسی آلودگی هوا و آلودگی هوا و مصطفی کلهر به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شبکه خبر، پژوهشگران دانشکده فنی آینتوون هلند ماده جدیدی طراحی کرده اند که به گفته آنها می توان در جاده ها و خیابانها از این ماده استفاده کرد. به گفته دانشمندان هلندی ، این ماده می تواند دود و بخار مضری را جذب کند که از خودروها خارج می شود. از آنجایی که یکی از بزرگترین مشکلات قرن معاصر آلودگی هوا است. هرسال حدود دو و نیم میلیون نفر در سراسر جهان به علت بیماری های ناشی از آلودگی هوا جانشان را از دست می دهند. مواد سمی که از خودروها و کارخانه ها خارج می شود مرگبار باشد. آلودگی هایی ازقبیل اکسید نیتروژن که وارد محیط زیست می شود مرگ تدریجی انسان را رقم می زند. حالا دانشمندان هلندی پس از سالها تحقیق، برای حل این مشکل چاره اندیشی جدیدی کرده اند. این شیوه می تواند سبب کاهش تاثیر سوء آلاینده هایی باشد که از خودروها وارد محیط زیست می شود. با استفاده از این ماده جدید، سنگهایی ساخته شده و به صورت آزمایشی در سنگفرش خیابانهای منطقه محل آزمایش در هلند استفاده شده است. پژوهشگران هلندی می گویند این سنگ فرشهای ویژه می توانند چهل و پنج درصد اکسید نیتروژنی را جذب کنند که از خودروها وارد محیط زیست می شود. البته هزینه ساخت این سنگها پنجاه درصد بیشتر از سنگهای معمولی است که در سنگفرش خیابانهای هلند از آن استفاده می شود. بنابراین، باید دید آیا سیاستمداران حاضر هستند هزینه لازم برای این کار را تامین کنند یا خیر. کارشناسان می گویند باتوجه به هزینه های بالایی که هر سال برای مرگ ناشی از آلودگی هوا پرداخت می شود ، هزینه سنگفرشهای جدید رقم بسیار بسیار ناچیزی است. دانشمندان چینی و آمریکایی علاقه مندی خود را به بهره گیری از نتایج یافته جدید دانشمندان هلندی ابراز کرده اند
-
آلودگی هوا و بیماری اوتیسم مهندسی آلودگی هوا و آلودگی هوا و مصطفی کلهر احتمال داشتن فرزندان مبتلا به اوتیسم در زنان بارداری که در معرض سطح بالای آلودگی هوا هستند دو برابر بیشتر از زنانی است که در محیطی با آلودگی کمتر زندگی می*کنند. به گفته محققان دانشگاه هاروارد این تحقیق، اولین مطالعه ملی برای یافتن ارتباط بین میزان شیوع آلودگی و گسترش اختلالات رشدی است که تا به حال انجام شده است. بسته به نوع مواد آلاینده 20 تا 60 درصد زنان شرکت کننده در تحقیق در مناطقی زندگی می*کنند که احتمال ابتلا به اوتیسم در آنجا بالا بوده است. نتایج بررسی*ها نشان داد زنان بارداری که در هوایی با سطح بالای ذرات دیزلی یا جیوه زندگی می*کنند دو برابر بیشتر نسبت به دیگر زنان که در هوای پاکتر زندگی می*کنند احتمال می*رود فرزندانی با اختلال اوتیسم به دنیا بیاورند. پی نوشت توسط Admin: اوتیسم یا در خودماندگی نوعی اختلال رشدی است که با رفتارهای ارتباطی، کلامی غیر طبیعی مشخص می*شود.
-
دولت بنزین آلوده توزیع نمیکند مهندسی آلودگی هوا و آلودگی هوا و مصطفی کلهر محمد رویانیان درباره وضعیت کیفیت عرضه شده در سطح جایگاه*های سوخت سراسر کشور گفت: هر ساله و با شدت گرفتن آلودگی هوا در تهران و سایر کلانشهرهای کشور از بنزین به عنوان عامل اصلی آلودگی هوا نام برده می شود.رئیس ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت کشور افزود: در شرایط فعلی هر چند کیفیت بنزین تولید داخلی خیلی بالا نیست اما عامل آلودگی هوا تولید و توزیع بنزین تولید داخلی نیست. این عضو کابینه دولت با بیان اینکه در حال حاضر هیچ*گونه بنزین آلوده ای در سطح کشور تولید و توزیع نمی*شود، اظهار داشت: به زودی با بهره برداری از طرحهای جدید پالایشگاهی امکان عرضه بنزین با استاندارد یورو چهار و پنج اتحادیه اروپا در سطح کشور فراهم می شود.این مقام مسئول همچنین با اشاره تعهدات خودروسازان داخلی برای ارتقای کیفیت تولید خودروها، بیان کرد: بر اساس الزامات قانونیریال شرکتهای خودروساز داخلی باید نسبت به تولید خودروهایی با حداقل آلایندگی اقدام کنند. وی با اشاره به ضرورت رعایت استانداردهای کاهش آلایندگی در خودروهای ساخت داخل، اظهارداشت: خودروسازان باید با نصب تجهیزاتی امکان تولید کمترین آلودگی در خودروها را فراهم کنند. رئیس ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت کشور با اعلام اینکه از حدود یکسال گذشته تاکنون نصب دستگاه*های "کنیستر" در خودروهای تولید داخلی در دستور کار قرار گرفته است، یادآور شد: با نصب این تجهیزات باید خودروهای تولید داخلی کمترین میزان آلودگی را داشته باشند.
-
گرمایش جهانی مهندسی آلودگی هوا و آلودگی هوا و گرمایش جهانی گرم*شدن زمین یا گرمایش زمین نام پدیده*ای است که منجر به افزایش میانگین دمای سطح زمین و اقیانوس*ها گردیده*است.طی ۱۰۰ سال گذشته، کرهٔ زمین به طور غیرطبیعی حدود ۰٫۷۴ درجهٔ سلسیوس گرم*تر شده که این موضوع دانشمندان را نگران کرده*است. برخی از دانشمندان معتقدند که دهه*های پایانی قرن بیستم، گرم*ترین سال*های ۴۰۰ سال اخیر بوده*است. گزارش*ها حاکی از آن است که ۱۰ مورد از گرم*ترین سال*های جهان تنها از سال ۱۹۹۰ تا سال ۲۰۰۷ به ثبت رسیده*است که این میزان در ۱۵۰ سال گذشته بی*سابقه بوده*است. به نظر می*رسد فعّالیت*های صنعتی در ایجاد این مشکل بسیار مؤثّر است و به گرم*شدن کرهٔ زمین کمک می*کند.از سال ۱۸۸۰ اندازه*گیری دمای هوای کرهٔ زمین آغاز شده*است و تاکنون نیز ادامه دارد. پیش*بینی می*شود که تا سال ۲۰۱۴ زمین شاهد رکورد بی*سابقهٔ «گرم*شدن» باشد. همچنین گفته می*شود گرم*شدن کرهٔ زمین، در سال ۲۱۰۰ باعث خشکسالی شدید، گرمای سوزان و توفان*های وحشتناک خواهد شد. در مورد دلایل این پدیده، یک سری از تئوری*ها بر تأثیر گازهای گلخانه*ای بر این فرآیند مبتنی است و برخی دیگر فرآیندهایی نظیر فعّالیت*های آتشفشانی و زمین گرمایی و همچنین فعّالیت*های خورشیدی را دلیل این پدیده می*دانند.
-
ذرات معلق ذرات معلق واژه*ای است که برای توصیف ذرات جامد و مایع بزرگتر از یک ملکول منفرد (ملکول*های دارای قطر تقریبی mm 0.0002) و کوچکتر از ۵٠٠ میکرون به کار می*رود که در هوا پخش هستند. ذرات با قطر هایی در این دامنه از چند ثانیه تا چندین ماه در هوا معلق می*مانند. ذرات با قطرهایی کمتر از 0.1 میکرون تحت تأثیر حرکات تصادفی برونین[1] قرار می*گیرند که ناشی از برخورد با ملکول*های جداگانه است. ذراتی با قطرهای بین 1/0 تا 2 میکرومتر دارای سرعت*های ته*نشینی خاصی در هوای آرام هستند که در مقایسه با سرعت*های باد ناچیز است. این ذرات تمایل دارند که از طریق ایجاد باران[2] و باران*شویی[3] همانطور که در شکل 1-1 نشان داده شده از آتمسفر خارج شوند. ذراتی با قطر بزرگتر از 2 میکرون دارای سرعت*های ته نشینی قابل توجه اما کوچکی هستند. ذرات با قطر تقریبی بیشتر از 20 میکرون دارای سرعت*های ته نشینی بزرگتر بوده و توسط نیروی ثقل و سایر فرآیندهای اینرسیایی[4] از هوا خارج می*شوند. روابط مربوط به سرعت*های ته*نشینی و جداسازی اینرسیایی در بخش*های بعدی خواهد آمد. از آنجایی که حرکت برونین برای ذرات کوچکتر و نیروهای اینرسیایی برای ذراتی با ابعاد بزرگتر افزایش می*یابد، برخی دستگاه*های کنترل ذرات، حداقل بازدهی جمع*آوری را برای ذراتی با قطر 05/0 تا 1 میکرومتر دارند. از جمله این دستگاه*ها می*توان به رسوب*دهنده*های الکترواستاتیک و فیلترهای پارچه*ای (فیلترخانه*ها) اشاره کرد.
-
طبقه*بندی کلی آلاینده*های هوای تنفسی آلودگی هوا و آلاینده های هوا طبقه*بندی کلی آلاینده*های هوای تنفسی چنین است: 1- ذرات معلق 2- ترکیبات گوگرد دار 3- ترکیبات آلی 4- ترکیبات نیتروژن دار 5- منواکسید کربن 6- ترکیبات هالوژنه 7- ترکیبات رادیواکتیو 8- اکسیدان*های فتوشیمیایی 9- سایر ترکیبات معدنی ذرات معلق اغلب به زیرگروه*هایی شامل ذرات بسیار ریز[1] (قطر کمتر از mm5/2) ، ذرات درشت[2] (قطر بزرگتر از mm5/2) ، فیوم*ها ( با قطر mm1-001/0)، و میست ها ( با قطر mm10-1/0) تقسیم می*شوند. فیوم*ها ذراتی هستند که توسط تراکم[3]، تصفیه[4]یا واکنش*های شیمیایی تشکیل شده و گاهی به صورت دود مشخص می*شوند. میست*ها ذرات مایعی هستند که به وسیله تراکم تشکیل شده و تا اندازه*ای از نظر قطر بزرگتر از فیوم ها یا دود هستند. در یک گروه بزرگتر، فیوم ها، دود، میست و مه تحت عنوان آئروسل نامیده می*شوند
-
ابداع تکنیک جدید برای استخراج کربن از هوا آلودگی هوا و محیط زیست و دی اکسید کربن دانشمندان سیستم شیمیایی جدیدی را طراحی کرده اند که می تواند کربن را از هوا بگیرد و ترکیب دی اکسید کربن با محلول نمک را به فرآورده*های ارزشمندی تبدیل کند. دین لیتل، رئیس اجرایی شرکت آمریکایی نیواسکای انرژی دراین*باره خاطر نشان کرد: برای اولین بار متوجه شدم که چگونه می*توانم کربن را با استفاده از هیدروکسید سدیم از هوا استخراج کنم. هیدروکسید سدیم یک ماده شیمیایی صنعتی مهم است که می*تواند مقدار زیادی از دی*اکسید کربن تثبیت کند و کاربردهای بسیاری در صنایع تولیدی مثل کاغذ و میکروب*زداها دارد. این محقق با استفاده از موادی به ارزش کمتر از 50 دلار توانست نمونه اولیه از رآکتوری را طراحی کند که آب، یک محلول نمک و نیز دی اکسید کربن اتمسفریک را دریافت کرده و سپس با استفاده از یک شارژ الکتریکی این ترکیب را به اسیدی تبدیل می*کند که اساس آن آب و اکسیژن است. محققان تاکید کردند که شارژ الکتریکی مورد نیاز برای انجام این تبدیلات با استفاده از صفحات خورشیدی و یا سایر منابع انرژی قابل بازیافت تامین می شود.
-
تعریف و فهرست کلی آلاینده های هوا آلاینده های هوا و آلودگی هوا تعریف و فهرست کلی آلاینده های هوا تعاریف بسیاری در*مورد آلودگی هوا پیشنهاد*کرده*اند. در اینجا به یک تعریف اشاره می*شود: " آلودگی هوا به عنوان حضور یک یا چند نوع آلودگی در هوای خارج یا داخل اماکن به اندازه* یا مدت زمانی است که بتواند به انسان، گیاه یا حیوان صدمه وارد سازد یا به دلیل خصوصیت خود یا مداخله غیرمعقول، راحتی و رفاه زندگی یا شغلی را از بین ببرد." در تعریفی مشابه، قوانین ایالت ویسکانسین آلودگی هوا را چنین تعریف می*کنند: "... حضور یک یا چند آلاینده در آتمسفر به مقدار و مدت زمانی است که به سلامت و رفاه زندگی انسان، حیوان یا گیاه صدمه وارد کرده و با خصوصیات یا دخالت*های غیرمعقول مخل آسایش انسان شود". هر ایالت یا کشوری در مورد آلودگی هوا تعریفی مشابه دارد. قانون ویسکانسین بیشتر آلاینده*ها را تعریف می*کند: غبار، فیوم*ها[1]، میست[2]، مایع، دود، سایر ذرات معلق، بخار، گاز، مواد بدبو یا هر آمیزه*ای از آنها بجز بخار آب ترکیب نشده" در محتوای قانون کنونی محیط زیست در ایالات متحده، آلودگی هوا در چهار گروه قرار دارد: 1- آلودگی هوای آزاد[3]. این آلودگی مربوط به محیط آزاد و مجموعه پیچیده*ای از منابع و آلاینده*ها، انتقال آلاینده*ها بر اثر پدیده*های هواشناسی و رسیدن آنها به دریافت کننده است و طیف وسیعی از اثرات اجتماعی، اقتصادی و بهداشتی، در آن مؤثر هستند. صلاحیت قانون*گذاری در این مورد در آمریکا به عهده سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا (EPA)[4] قرار دارد. 2- آلودگی هوای داخل اماکن[5]. این آلودگی مربوط به محیط زیست اماکنی است که مردم در آنها زندگی کرده و می*خوابند. مسئولیت قانون*گذاری در این زمینه مورد بحث بسیار است. در این خصوص EPA نقش فعالی در مطالعه و ارائه رهنمودها بخصوص در مورد رادن[6] و دود سیگار ساکن دارد. تا کنون قوانین فدرال توجهی به آلودگی هوای داخل اماکن نداشته است. 3- آلودگی هوای حرفه*ای (بهداشت صنعتی). این نوع آلودگی هوا، مجاورت با محدوده وسیعی از آلاینده*ها (ذرات، میست*ها، بخارات اسید و گازهای آلی و معدنی) در محیط کار را شامل می شود. تدوین استانداردها در محیط*های کار تحت نظر اداره بهداشت و ایمنی حرفه*ای (OSHA)[7] است که عموماً توسط مجمع آمریکایی بهداشت کاران صنعتی و دولتی (ACGIH)[8] و موسسه ملی بهداشت و ایمنی حرفه*ای (NIOSH)[9] گسترش می*یابد. 4-مجاورت فردی. این گروه آخر مربوط است به مجاورت افراد با گرد و غبار، فیوم*ها گازها یا میست*ها که هر شخص خود در معرض آن قرار می*گیرد. از جمله سیگار/ دودسیگار، استشاق چسب و بسیاری از ذرات دیگری که می*تواند سبب آسیب رسیدن به بدن انسان شود. گرچه تمرکز اولیه این کتاب بر روی آلودگی هوای آزاد و نحوه کنترل آن است، اما جدیداً تأکید، بر روی آلاینده*های سمی هوا افزایش یافته و بکارگیری تجربیات بزرگ بدست آمده در زمینه آلودگی هوای حرفه*ای، ادامه دارد. استانداردهایOSHA بر اساس بسیاری از رهنمودهای کیفی هوای آزاد برای آلاینده*های سمی هواست که توسط ایالت*های مختلف بهبود یافته است. در روشی مشابه، دانش فناوری کنترل که در منابع صنعتی آلاینده هوا بکار گرفته می*شود می*تواند برای بهبود کیفیت هوای داخل اماکن نیزکاربرد داشته باشد. -------------------------------------------------------------------------------- [1] - Fumes [2] - Mist [3] - Ambient air pollution [4] - U.S. Environmental Protection Agency [5] - Indoor air pollution [6] - Radon [7] - Occupational Safty and Health Administration [8] - American Conference of Governmental and Industrial Hygienists [9] - National Institute of Occupational Safety and Health
-
پایداری هوا،وارونگی دما (Inversion)و آلودگی هوا در ایران
این روزها آلودگی هوا سراسر کشور خاصه شهرهای بزرگ همچون تهران ،تبریز و...را فراگرفته و باعث تعطیلی مدارس و ادارات در تهران شده است.در واقع مهمترین علت تشدید آلودگی هوا پایداری هوا ودر نتیجه وارونگی هوا(Inversion)است. پایداری هوا (سرد شدن هوا،باد آرام و عدم وجود پدیده خاص همچون باران،برف...)باعث بره زدن تهویه عمودی وطبیعی جو می شود.
وارونگی دما(Inversion)
دمای هوای محیط در تروپسفر با ارتفاع کاهش می یابد(پاین ترین لایه جو تروپسفر نامیده میشود،میزان کاهش دما در نیمه پایین تروپسفر با ارتفاع 7-6 درجه سانتیگراد در هر کیلومتر است و در نیمه بالایی آن این کاهش دما به8-7 درجه سانتیگراد در هر کیلومتر می رسد. تروپسفر تا ارتفاع18 کیلومتر از سطح زمین ادامه دارد)با وجود این گاهی در بعضی لایه ها با ارتفاع افزایش نشات می دهد که این وضعیت را وارونگی(Inversion) یا وارونگی دما مینامند.وارونگی گاهی از سطح زمین به طرف بالا دیده می شود که آن را وارونگی سطح زمین می گویند.وگاه در لایه های از سطح زمین دیده می شود که آن را وارونگی فوقانی می خوانند.
وارنگی دما به طرق گوناگون ایجاد می شود که چهارنوع وارونگی مهم عبارتند از1.وارونگی تشعشعی2.وارونگی تربولانسی3.وارونگی فرونشینی4.وارونگی جبهه ای.اما وارونگی که این روزها بیشتر باعث آلودگی مناطق کشور می شود وارونگی تشعشعی است.
وارونگی تشعشعی
وارونگی تشعشعی ممکن است وارونگی سطح زمین را ایجادکند.درهنگام شب در اثر تشعشع سرد می شود و چنانچه فرایند سرد شدن برای مدت کافی ادامه یابد هوای نزذیک سطح زمین سردتر از جو بالای آن می شود.وارونگی سطح زمین در نزدیکی زمین گسترش می یابد و در نتیجه در هوای آرام یا هنگام وزش باد خیلی ضعیف(هوای پایدار)فرایند سرد شدن به طرف بالا تا ارتفاع نسبتا کمی گسترش می یابد که وارونگی کم عمق ایجاد می شود.با وجود این گاه دمای سطح زمین نیز پایین است وارونگی کم عمق سطح زمین کاملا مشخص می شود. در این حالت آرا وارونگی شدید می خوانند.در شبهای بدون ابر و همراه با باد ضعیف وارونگی تشعشعی پدید می آید و در صورت کافی بودن رطوبت در این شرایط مه صبحگاهی (مه تشعشعی)ایجاد می شود. بد نیست بدانید در بعضی شرایط شبنم یخی تشکیل می شود.در این حالات رطوبت هوا کمتر است و تشعشع سریعتر انجام می شود ودر نتیجه دمای سطح زمین کمتر می شود.این وضعیت بخصوص در مناطق خشک بعد از شبهای طولانی بدون ابر در زمستان پدید می آید.
-
اثرات و منابع آلاینده های هوا منابع آلودگی هوا و قوانین آلودگی هوا و خاکستر فرار و خودپالایی آلودگی هوا در تار و پود زندگی مدرن امروزی بافته شده است. هنگامی که شهرهای خود را می سازیم، آلودگی هوا به عنوان زایده*ای ضمن ساخت محصولات مورد نیازمان، جابجایی افراد یا حمل و نقل تولیداتمان، ایجاد انرژی برای گرما یا روشنی مکان*های زندگی، بازی یا کارمان، ایجاد می*شود. علت اصلی آلودگی هوا احتراق است و همانطور که می*دانیم، احتراق هنوز از ضروریات زندگی است. هنگامی که احتراق کامل یا تئوری رخ می*دهد، هیدروژن و کربن سوخت با اکسیژن هوا ترکیب شده و ایجاد گرما، نور، دی*اکسیدکربن و بخار آب می*نماید. با این وجود، ناخالصی*های سوخت، نسبت نامطلوب سوخت به هوا و یا دمای احتراق خیلی بالا یا خیلی پایین سبب تشکیل گروهی از ترکیبات جانبی نظیر منواکسیدکربن، اکسیدهای گوگرد، اکسیدهای نیتروژن، خاکستر فرار[1] و هیدروکربن*های نسوخته می*شوند که همگی از آلاینده*های هوا محسوب می*شوند. آلودگی هوا یک پدیده امروزی نیست. ادوارد اول پادشاه انگلستان سعی کرد آسمان دودآلود لندن را در سال 1272 با قدغن کردن استفاده از "ذغال سنگ دریایی"[2] پاک نماید. سپس پارلمان انگلستان دستور شکنجه یا به دار آویختن افرادی را صادر کرد که ذغال مذکور را فروخته و یا می*سوزاندند. در زمان ریچارد دوم (1399-1377میلادی) و بعد از آن زمان هنری پنجم (1422-1413میلادی) ، قدم*هایی برای قانونمند کردن و محدود نمودن استفاده از ذغال*سنگ در انگلستان برداشته شد. یکی از اولین اسناد منتشره در خصوص آلودگی هوا، رساله ای چاپ شده در سال 1661 براساس فرمان سلطنتی چارلز دوم تحت عنوان: "فومی فوگیوم[3]" یا مزاحمت ناشی از هوای آلوده به دود پخش شده در لندن همراه با برخی چاره*جویی*ها، نوشته جان اولین[4] یکی از بنیان*گذاران انجمن سلطنتی می باشد. کاربرد ذغال سنگ در ایجاد انرژی یکی از عوامل عمده انقلاب صنعتی بود که اساس جامعه توأم با فناوری امروزی را شکل داد. متأسفانه همراه با جامعه ای برخوردار از فنآوری های صنعتی، شاهد تخریب محیط*زیست هستیم. یکی از اولین کوشش*های قانونی برای کنترل آلودگی هوا در ایالات متحده در سال 1895 و براساس غیرقانونی نمودن "نمایش بخار قابل رویت"[5] از خروجی اتومبیل*های بخار، ظاهر شد. فرآیندهای طبیعی نظیر آتش*سوزی جنگل*ها، پوسیدگی گیاهان، غبار ناشی از طوفان*ها و فوران آتش*فشان*ها همیشه ایجاد آلودگی هوا می*کنند. نظیر آنچه در سال 1991 به وقوع پیوست، کوه پیناتوبو[6] در فیلیپین آتش*فشانی کرد و باعث کشته شدن 200 نفر و انتشار ذرات معلق و دی*اکسیدگوگرد تا ارتفاع 25 مایلی در جو شد و آب هوای سرتاسر جهان را تحت تأثیر قرار داد. گرچه مجموع بسیاری از گازها و ذرات معلقی که به عنوان آلاینده هوا شناخته شده *اند و حاصل انتشار از منابع طبیعی هستند بسیار بیش از آلاینده های منتشره از منابع انسانی است، اما توزیع جهانی و پخش این آلاینده*ها، دارای میانگین غلظت پایین*تری نسبت به آلودگی ناشی از منابع انسانی هستند. با مکانیسم*هایی نظیر رسوب*گذاری تا اکسیداسیون و جذب در اقیانوس*ها و خاک، در صورت وجود زمان کافی، جو در مقابل آلاینده*های شناخته شده می*تواند خود پالایی داشته باشد.. اطلاعات جمع*آوری شده در 20 ساله اخیر نشان می*دهد که غلظت گازهایی نظیر دی*اکسیدکربن و کلروفلوروکربن*ها (CFCs) افزایش یافته است که به نوبه خود عواقبی چون گرم شدن کره زمین و افزایش تشعشعات فرا بنفش مربوط به نابودی لایه ازون در استراتوسفر را به دنبال داشته است. بعلاوه آلاینده*های ناشی از فعالیت*های انسانی معمولاً در نواحی پرجمعیت و مناطق شهری دنیا، متراکم می*شوند. در ایالات متحده آمریکا به تنهایی در سال 1994، بیش از 150 میلیون تن از گازها، جامدات و مایعات زاید تولید و در جو رها شده است. در حال حاضر نرخ تخلیه آلاینده*ها به آتمسفر در مناطقی با آلودگی بالا چندین بار بیش از نرخ خودپالایی هوا در آن نواحی می*باشد. -------------------------------------------------------------------------------- [1] - Fly ash [2] - Sea Coal [3] - Fumifugium [4] - John Evelyn [5] - Showing of Visible Vapor [6] - Pinatubo
-
وقایع آلودگی هوا مرگ غیرقابل انتظار و برونشیت وقایع آلودگی هوا گرچه اعمال محدودیت در مورد آلودگی هوا از سال 1272 میلادی آغاز گردیده، مسائل عمده آلودگی هوا با توجه به تاریخ بشر، در سال*های اخیر (برای مثال اواخر قرن نوزدهم و قرن بیستم) به صورت مستند در آمده است. در هنگام ایجاد پدیده مه[1] در لندن که در سال 1873 رخ داد، 268 نفر مرگ غیرقابل انتظار بر اثر بیماری*های ریوی گزارش شد. در دسامبر 1930 در یک بخش کاملاً صنعتی در دره میوز[2] در بلژیک، حاکم شدن سه روز مه شدید در منطقه، باعث بیماری چند صد نفر شد و 60 نفر نیز جان سپردند که این تعداد ده برابر تعداد روزهای عادی بود. در طول یک دوره 9 روزه مه قوی در ژانویه 1931، 592 نفر در منچستر و منطقه سالفورد[3] انگلستان از بین رفتند که افزایش قابل توجهی را در میزان مرگ و میر منطقه نشان می*داد. در 1948 در دونورآ[4]، پنسیلوانیا، درشهری کوچک که کارخانجات مواد شیمیایی و فولاد آن را احاطه کرده بودند، طی مدت چهار روز مه ایجاد شده، نیمی از 14000 نفر ساکنین این شهر را بیمار کرده و جان20 نفر ازآنها را گرفت. ده سال پس از آن ساکنینی که در طی آن دوره بیمار شده بودند، آمادگی بیشتری برای ابتلا به بیماریها و مرگ در سنین پایین نسبت به سایر ساکنین شهر داشتند. پس از این رویداد، واقعه مه عظیم لندن در سال 1952 روی داد که پتانسیل بدشگونی آلودگی هوا را به طور کامل نشان داد. دوره ایجاد مه از 5 دسامبر تا 8 دسامبر بود و 10 روز پس از آن ملاحظه شد که کل تعداد مرگ و میر در لندن در طول آندوره متجاوز از 4000 نفر بوده است. آمارها نشان دادند که بیشتر کسانی که به طور غیرمنتظره از بین رفتند آنهایی بودند که سابقه بیماری*های برونشیت، آمفیزم یا مشکلات قلبی داشته و یا افرادی بودند که در گروه آسیب*پذیر قرار می*گرفتند. در ژانویه 1956 در لندن، 1000 مرگ و میر اضافی بر اثر طولانی شدن پدیده مه اتفاق افتاد. در همان سال پارلمان انگلستان قانون هوای پاک را تصویب کرد و بریتانیا بر روی برنامه کاهش سوزاندن ذغال سنگ نرم متمرکز شد. اکنون این شناخت بوجود آمده است که پدیده*های مه که وقایع آلودگی هوا را شکل داده*اند، حاوی آلاینده*هایی بوده*اند که تیرگی یا شرایط مه آلود را تشدید می*کرده*اند. ویژگی توأم شدن دود و مه باعث بروز این وقایع تاریخی شده *است. این پدیده دود- مه[5] نامیده می*شود. هنگامی*که هیدروکربن*ها، اکسیدهای نیتروژن و نور آفتاب حضور داشته باشند، این وقایع شدیدتر رخ خواهد داد، زیرا مه*– دود شیمیایی بروز می*نماید. وجود شرایط ایجاد مه*- دود در لوس*آنجلس، نیویورک، شیکاگو، مکزیکوسیتی و سایر مناطق شهری بزرگ در دنیا به طور گسترده*ای توجه همگان را جلب کرده*است. گرچه از 30 سال پیش تا کنون وقایع مشابهی در ایالات متحده گزارش نشده است، اما هنوز هم مناطقی وجود دارند که در زمان*هایی از سال کیفیت هوا غیرقابل قبول می*باشد. در 1995 در ایالات متحده شهرهای کوچک و بزرگ و کلان*شهرهایی وجود داشتند که استانداردهای ملی کیفیت هوا برای برخی آلاینده*های هوا در آنها رعایت نشده بود. این مناطق شامل 77 ناحیه برای ازون، 36 ناحیه برای منواکسیدکربن، 82 ناحیه برای ذرات معلق، 43 ناحیه برای دی اکسید گوگرد، 11 ناحیه برای سرب و یک ناحیه برای دی*اکسید نیتروژن بود.غلظت ازون در ساحل جنوبی کالیفرنیا (منطقه لوس آنجلس) بیش از استاندارد ازون بود به طوری که طی 143 روز از سال1992، غلظت های بیش از 3/0 قسمت در میلیون حجمی (ppm) در مقایسه با استاندارد کیفی هوا یعنی ppm 12/0 مشاهده شد. از جنبه مثبت، تعداد دفعاتی که میزان ازون در آن منطقه از حد مجاز بیشتر شده*بود به طور فزاینده*ای کاهش و به 83 بار در 1996 رسید*که حد بالای غلظت ppm 26/0 بود. (برای دریافت اطلاعات جاری کیفیت هوا درمورد "کیفیت هوای ناحیه ساحلی جنوب" به سایت 404 کنید). استفاده نابجا از منابع هوا در سراسر جهان قابل مشاهده است. به دلیل گسترش سریع صنعت و جمعیت شهرنشین، آلودگی هوای شهرها در آمریکای لاتین و کارائیب به مشکلی فزاینده تبدیل شده است. در مناطقی چون سان پائولو[6] برزیل؛ سانتیاگو شیلی؛ و مکزیکوسیتی مکزیک، کیفیت هوا از حدود استانداردها تجاوز می*کند. در این مناطق و طی سال*های 1987-1983 غلظت از 6 برابر استاندارد رهنمود[7] سازمان جهانی بهداشت (WHO) برای ذرات معلق (میانگین هندسی سالیانه 3µg/m90-60 ) نیز تجاوز کرد. مشابه همین وضعیت، غلظت ذرات معلق در شهر اَمان در اردن بود که به 2 تا 3 برابر رهنمود WHO رسید. در 307 روز از سال 1991 غلظت ازون در مکزیکوسیتی متجاوز از استاندارد مکزیکو (ppm 11/0) بوده است. در مارس 1992، غلظت اوزن در مکزیکوسیتی به ppm475/0، یعنی نزدیک به چهار برابر حد استاندارد رسید. گسترش مداوم ساخت ترکیبات شیمیایی موجب تأکید بیشتر بر روی جابجایی مطمئن مواد سمی موجود در گازهای منتشره از فرآیند در طول ساخت یا در هنگام وقوع حوادث احتمالی و رها شدن آنها به محیط در سطح جهانی شده است. یکی از این وقایع، رها شدن ترکیبات سمی بر اثر حادثه مربوط به بوپال[8] هندوستان است که در*طی آن بخار متیل*ایزوسیانات آزاد شده و منجر به*مرگ 2000 نفر گردید. -------------------------------------------------------------------------------- [1] - Fog [2] - Meuse Valley [3] - Salford [4] - Donora [5] - Smog [6] - SanPaulo [7] - guideline [8] - Bhopal
-
طبیعت کلی مسائل آلودگی هوا زندگی شهری و مصرف انرژی و آلودگی هوا طبیعت کلی مسائل آلودگی هوا تنها مقادیر محدودی منابع هوا، زمین و آب موجود است و با افزایش جمعیت بخش قابل دسترسی این منابع برای هر فرد کاهش می*یابد. تا سال 1900 جمعیت جهان به 7/1 میلیارد نفر افزایش یافت. در 1974 جمعیت دنیا به 9/3 میلیارد نفر رسید و به شکل شگفت*انگیزی تا 6/5 میلیارد نفر در سال 1993 رشد نمود به طوری که رشد سالیانه جمعیت 6/1 درصد پیش*بینی می*شد. جمعیت ایالات متحده نیز چنین روندی را دنبال کرده است. به علاوه پیشرفت فناوری در زمینه کشاورزی به طور قابل توجهی میزان اشتغال را در مناطق روستایی کاهش داده است. امروزه درکشورهای پیشرفته، دو سوم جمعیت در نقاط شهری زندگی می*کنندکه حدود یک درصد زمین را در اختیار دارند. رشد حومه شهرها و وجود بزرگراه*ها این امکان را به وجود آورده تا افراد بیشتری به مسافت*های دورتر مسافرت کنند و لذا شهرهای ما سریع*تر به هم پیوند خورده*اند. از اینرو افزایش جمعیت با استاندارد بالایی از زندگی همراه و منجر به شدت انتشار و تجمع آلاینده*های هوا در یک منطقه شده است. برای کشورهای پیشرفته یا در حال توسعه بین سرانه تولید ناخالص داخلی (GDP) و سرانه مصرف انرژی همبستگی نزدیکی وجود دارد. این موضوع را داده های اخیر درباره برخی کشورهای منتخب، مندرج در جدول 1-1، نشان می*دهد. این مقادیر، مربوط به پیش*بینی*های 1991-1989 می*باشد. این اطلاعات نشان می*دهد که مقدار کالا و خدمات مورد استفاده توسط یک شهروند، به مقدار انرژی مصرف شده توسط وی بستگی دارد (مستقیم یا غیرمستقیم). به عبارت دیگر دسترسی و استفاده از انرژی برای یک زندگی با استاندارد بالا، ضروری است. از نظر تاریخی افزایش مصرف انرژی اغلب موجب افزایش انتشار آلاینده*ها به محیط زیست شده است. توان ما برای حفظ یک محیط زیست پایدار برای آینده، به*وضوح، بستگی به موفقیت کوشش*های ما در سراسر جهان درجهت کاهش نیازمندی*های انرژی برای تولید محصولاتی دارد که برای لذت بردن و یافتن محصولات جدید است. بهبود وسایل کاهش یا حذف انتشار آلاینده*ها از منابع انرژی نیز کوششی در این راستا می*باشد. در گذشته، آلوده کننده*های صنعتی، کشاورزی و ویژه*، رها کردن زایدات را در آتمسفر بیش از کنترل آنها اقتصادی می*دانستند. به طور کلی، سازمان یا فعالیتی که سبب ایجاد آلودگی می*شود*، نتایج آلودگی را بر عهده نمی*گیرد. همچنین آنهائیکه از کاهش آلودگی هوا به دلیل نصب دستگاه*های کنترل سود می*برند، به طور مستقیم هزینه تجهیزات را به عهده نمی*گیرند. از دهه 1960 در ایالات متحده، با فزونی یافتن رابطه مردم با مسائل زیست محیطی، هوا به عنوان یک منبع جدول 1-1: مقایسه مصرف انرژی در برخی کشورها کشور تولید ناخالص داخلی (/capitaدلار) مصرف انرژی تجاری (/capitaمیلیون Btu) انرژی/GDP زئیر چین هندوستان شیلی روسیه عربستان سعودی انگلستان فرانسه کانادا آمریکا ژاپن 180 370 380 2500 3220 5800 15900 18300 19400 19500 29774 2 26 9 34 191 168 139 104 281 273 111 90 14 42 73 17 35 114 176 69 71 268 براساس پیش*بینی*ها از 1989 تا 1991 موجود در قلمرو عمومی مورد توجه قرار گرفت. در نتیجه، آلودگی هوا یک مسئله عمومی تلقی گردید، نه تنها برای آنهایی که آلودگی را به محیط تخلیه می*کنند بلکه برای آنهایی که نتیجه این تخلیه را تحمل می*نمایند. بسیاری از کشورها چنین تحولی را تجربه کرده*اند. کنترل منطقی آلودگی هوا بر چهار فرضیه اساسی استوار است: 1- هوا در محدوده عمومی است. اگر با آلودگی هوا به عنوان یک مسئله عمومی رفتار شود، چنین فرضی ضروری است؛ نه تنها برای آنهایی که آلودگی را به محیط تخلیه می*کنند بلکه برای آنانی که آن را به عنوان نتیجه کار تحمل می*کنند. 2- آلودگی هوا یک همراه اجتناب*ناپذیر زندگی مدرن است. جدالی بین مبانی اقتصادی و بیولوژیکی وجود دارد، در گذشته این جدال تنها پس از وقوع حوادث مربوط به آلودگی هوا شناخته می*شد. یک توسعه نظام*مند و پیوسته در سیاست*ها و برنامه*های حفظ کیفیت هوا جهت اجرای عملیات بیولوژیکی بنیادی، ضروری است. 3- آگاهی*های علمی برای شکل دادن به سیاست عمومی باید به کار رود و ادامه یابد. تا وقتی اطلاعات در مورد منابع و اثرات آلودگی هوا گسترده است، کامل شدن آنها دور از دسترس است. کار زیادی برای توسعه موثر سیاست**های کنترل باید انجام شود، از جمله جلوگیری از آلودگی و به حداقل رساندن آن، بهبود مداوم و کاربرد دستگاه*ها و فناوری*های کنترل. با این وجود، اطلاعات کافی برای*کاهش بیشتر انتشار آلاینده*های هوا قابل دستیابی است. روش*های کاهش آلودگی هوا نباید آلودگی را در سایر بخش*ها افزایش دهد. روش*های کنترل برای کاهش آلودگی هوا، آب یا زمین اغلب باعث انتقال آلودگی یا آلاینده*های ثانویه به سایر محیط*ها می*گردد. برای مثال، حذف دی*اکسیدگوگرد از جریان گاز یک نیروگاه ذغال* سنگ به وسیله گاز شو*های مرطوب مقدار زیادی مایع یا لجن تولید می*کند که باید دفع گردد. در یک روش مشابه، عریان*سازی[1] مواد آلی از آب زیرزمینی آلوده شده می*تواند موجب انتشار ترکیبات آلی سمی به هوا شود. چنین روش*هایی نمی*توانند راه حل واقعی برای آلودگی باشند و نیاز به بررسی زیاد دارد تا اطمینان حاصل شود که انتقال به محیط*های مختلف به راحتی انجام نشده بلکه تخریب یا تبدیل آلاینده به فرم*های کمتر آلوده صورت می*پذیرد. -------------------------------------------------------------------------------- [1] - Stripping
-
مواد آلی فرار و آلودگی هوا در محیط های بسته آلودگی هوا و مواد آلی فرار و محیطهای بسته و محیط زیست چکیده امروزه با گسترش زندگی شهر نشینی، اغلب مردم بیشتر عمر خود را در فضاهای بسته مسکونی و اداری می گذرانند. محصولات و تجهیزات مورد استفاده در این فضاها مانند مصالح ساختمانی، مبلمان، تجهیزات اداری، لوازم خانگی، انواع حشره کش و شوینده ها از منابع اصلی انتشار گسترده مواد آلی فرار می باشند. همچنین فعالیتهای مختلف ساکنین مانند پخت و پز، نظافت و سیگار کشیدن نیز از دیگر عوامل آلودگی هوای محیط های بسته توسط این مواد می باشد به نحوی که مقدار این نوع مواد در ساختمان ها می*تواند به چندین برابر میزان آن در هوای آزاد برسد. در این تحقیق با توجه به اهمیت موضوع در حفظ سلامتی انسان، منابع و عوامل مختلف موثر در انتشار انواع مواد آلی فرار و سطح آلودگی ناشی از آنها در محیط های بسته بررسی و آثار سوء کوتاه مدت و بلند مدت مواد آلی فرار بر بخش های مختلف بدن انسان مورد بررسی قرار می*گیرد. کلمات کلیدی آلودگی هوا، مواد آلی فرار، ساختمان های اداری و ساختمان های مسکونی 1- مقدمه آلودگی هوا یکی از مهمترین معضلات زیست محیطی در زندگی شهرنشینی امروز به خصوص در کشورهای در حال توسعه می*باشد به نحوی که این مشکل همواره یکی از کانون*های توجه مسئولین شهری و زیست محیطی بوده*است. ولی با وجود اینکه اغلب مردم بیشتر عمر خود را در محیط*های بسته سپری می*کنند آلودگی هوا در این محیط*ها کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در حالی که مطالعات نشان داده است که غلظت برخی آلاینده مانند ترکیبات آلی فرار در محیط های بسته حتی از محیط خارج نیز بیشتر است. ترکیبات آلی فرار یکی از آلاینده*های اصلی در آلودگی هوا می*باشند. این مواد طیف وسیعی از ترکیبات آلی با اثرات بهداشتی مختلف را شامل می*شوند. در این مقاله منابع و عوامل مختلف موثر در انتشار انواع مواد آلی فرار و سطح آلودگی ناشی از آنها در محیط های بسته بررسی و آثار زیان بار کوتاه مدت و بلند مدت این مواد بر بخش های مختلف بدن انسان مورد بررسی قرار می*گیرد. 2- کلیات 2-1- آلودگی هوا در محیط های بسته امروزه ثابت شده است که تاثیر آلودگی هوا در محیط*های بسته برابر و حتی بیش از آلودگی هوای محیط*های باز شهری است. زیرا مردم زمان بیشتری را در محیط*های بسته صرف می*کنند، گستره بیشتر و متنوع*تری از آلاینده*ها در این محیط*ها وجود دارد و غلظت آلاینده ها در این محیط ها در اثر تجمع افزایش می یابد. آلودگی هوا در محیط*های بسته می*تواند ناشی از مواد جامد معلق (مانند غبار و دود)، عوامل بیولوژیکی (مانند قارچ و هاگ)، رادون، آزبست، آلاینده*های گازی مانند CO، CO2، NOX و SOX، آلدئیدها و ترکیبات آلی فرار باشد. اصلی*ترین عامل آلودگی هوا در محیط*های بسته انتشار آلاینده ها به صورت گازها و یا ذرات در محیط می باشد. عدم تهویه مناسب نیز می*تواند باعث افزایش آلودگی شود. زیرا در این حالت هوای کافی برای رقیق سازی و خارج نمودن آلاینده*های داخل ساختمان تامین نمی شود. 2-2- مواد آلی فرار ترکیبات آلی فرار مایعات یا جامداتی هستند که دارای کربن آلی (کربن متصل به کربن، هیدروژن، نیتروژن یا گوگرد) بوده و با سرعت چشمگیری تبخیر می شوند. این ترکیبات بعد از ذرات معلق بیشترین فراوانی و تنوع نشر را دارا می باشند. طبق تعریف سازمان حفاظت از محیط زیست امریکا هر ترکیبی که فشار بخاری بیش از mm Hg 1/0 داشته باشد یک VOC محسوب می شود. درتعریف اتحادیه اروپا میزان فشار بخار باید بیش از mm Hg 074/0 در دمای 25 درجه سانتیگراد باشد. برخی ترکیبات مانند CO، CO2، CH4 و برخی آلدئیدها از این تعریف مستثنی هستند. فشار بخار مواد آلی فرار به میزانی بالاست که در شرایط نرمال تبخیر بالایی دارند و وارد اتمسفر می شوند. این مواد شامل هزاران ترکیب شیمیایی می شوند که اثرات نامطلوبی بر روی سلامتی انسان دارند. 2-3- اثرات مواد آلی فرار بر روی سلامتی انسان مهم ترین اثرات بهداشتی مواد آلی فرار در محیط های بسته عبارتند از : سوزش ناشی از تحریک غشای مخاطی، آثار سیستماتیک بر روی بدن انسان مانند خستگی و عدم تمرکز و اثرات ناشی از سمیت مانند سرطان زا بودن. شایعترین مشکل ناشی از این مواد در انسان تحریک غشای مخاطی بدن می*باشد.عامل اصلی سندرم بیماری ساختمان که اغلب در ساختمان های نوساز مشاهده می شود و علایم و عوارضی مانند سوزش چشم و بینی، سردرد، سرفه، خشکی پوست، عدم تمرکز، خستگی و حالت تهوع دارد نیز ترکیبات آلی فرار می*باشد. 3- انواع مواد آلی فرار در محیط های بسته غیر صنعتی در یک محیط بسته غیر صنعتی صدها نوع VOC یافت می*شود به نحوی که در یک خانه مسکونی می*توان بیش از 300 نوع ترکیب آلی فرار شناسایی نمود. اغلب این ترکیبات را هیدروکربن*های آروماتیک، آلکان*ها، الکل*ها، هیدروکربن*های آلیفاتیک، آلدئیدها، کتون*ها، گلیکواترها، هالوکربن*ها، سیکلوآلکان*ها و ترپن*ها تشکیل می*دهند. آمین*ها مانند نیکوتین، پایریدین، 2-پیکولین، 3-اتنی پایریدین نیز بخصوص در مناطقی که دود سیگار یا شعله وجود دارد یافت می شوند. علاوه بر این اسید کربوکسلیک*های با وزن مولکولی کم، سیلوکسان ها، آلکان ها و فرئون 11 نیز اغلب در این محیط*ها یافت می*شوند. 4- منابع انتشار مواد آلی فرار در محیط های بسته غیر صنعتی مواد آلی فرار به طور گسترده*ای در لوازم خانگی و مصرفی، مصالح ساختمانی، تجهیزات اداری، خوشبو*کننده*ها، رنگ*ها و حشره کش*ها یافت می*شوند. علاوه بر این برخی فعالیت ها در محیط*های بسته مانند پخت و پز، نظافت، نوسازی ساختمان و مصرف دخانیات مقادیر زیادی از مواد آلی فرار مختلف را تولید می نماید. ورود و نفوذ از منابع آلاینده محیط خارجی مانند آلودگی های ناشی از ترافیک یا گازهای خروجی از صنایع نیز سهم قابل توجهی در مواد آلی فرار موجود در محیط های بسته را به خود اختصاص می*دهد. زورایمی و همکارانش در تحقیقاتی که برای تعیین سهم هر منبع در انتشار مواد آلی فرار در دفاتر تجاری انجام دادند به این نتیجه رسیدند که بین عوامل مختلف ساکنین و فعالیت های آنان بیشترین سهم را در انتشار مواد آلی فرار دارد.
-
اکسیدهای گوگرد آلودگی هوا و اکسیدهای گوگرد دی و تری اکسید گوگرد دو اکسید اصلی گوگرد در جو هستند. دی اکسید گوگرد، گازی غیرقابل اشتعال، غیرقابل انفجار و بدون رنگ است که مزه آن در غلظت*های ppm ١-٠.٣ در هوا حس می*شود. در غلظت*های بالاتر از ppm ٠.٣ بوی تند و تحریک کننده*ای دارد. بخشی از دی اکسید گوگرد به تری اکسیدگوگرد یا اسیدسولفوریک تبدیل شده و توسط واکنش*های فتوشیمیایی یا فرآیندهای کاتالیستی در جو، نمک*های سولفات به وجود می*آورد. دی اکسید گوگرد و رطوبت تشکیل اسیدسولفوریک می*دهند. اکسیدهای گوگرد همراه با ذرات معلق و رطوبت، به عنوان آلودگی هوا بیشترین اثرات تخریبی را در جو دارند. متأسفانه تفکیک اثرات دی*اکسیدگوگرد به تنهایی بسیار مشکل است. + مصطفی کلهر ; ٦:۱٧ ب.ظ ; جمعه ٢۱ خرداد ۱۳۸٩ نظرات () منواکسیدکربن مونوکسید کربن و آلودگی هوا منواکسیدکربن گازی بی رنگ و بی*بوست. این گاز بسیار پایدار و در جو دارای نیمه عمری از 2 تا 4 ماه است. جزء کوچکی از تروپوسفر را تشکیل می*دهد و از فرآیندهای طبیعی و منابع انسانی تولید می*شود. اطلاعات به دست آمده نشان می*دهند که در چند دهه اخیر میزان CO به طور سالیانه 1 تا 2 درصد افزایش یافته ، در حالی که غلظت اولیه آن در آتمسفر ppb 120-50 بوده است. میانگین غلظت آن به صورت فصلی تغییر می*کند به طوری که بالاترین غلظت در فصل زمستان و پایین*ترین غلظت در ماه*های تابستان دیده می*شود. تقریباً 70 درصد CO منتشره از منابع انسانی در ایالات متحده در طول دوره 1970 تا1980 از خودروهای در حال تردد در بزرگراهها بوده است. این درصد در سال 1991 با نصب سیستم*های کنترل در خودروهای جدید به 58 درصد کاهش یافت. با وجود آنکه CO منتشره از خودروهای شخصی کاهش یافته است، بخشی از میزان کاهش مربوط به ازدیاد مسافت طی شده توسط خودروها بوده است. قارچ*های خاک می*توانند بخش قابل توجهی از CO آزاد شده را حذف کنند، همچنین در جو عموماً CO به2CO اکسید می*شود، اما سرعت تبدیل کاملاً آهسته است. منواکسید کربن مشارکت ناچیزی نیز در واکنش*های فتوشیمیایی دارد که منجر به تشکیل ازون می*شود. + مصطفی کلهر ; ۱٢:۳٠ ق.ظ ; چهارشنبه ۱٩ خرداد ۱۳۸٩ نظرات () اثرات ذرات معلق آتمسفری روی سلامت انسان ذرات معلق و آلودگی هوا ذرات معلق به تنهایی یا همراه با سایر آلاینده*ها خطرات بسیار جدی برای سلامت انسان دارند. ورود آلاینده*ها به بدن انسان بیشتر از طریق سیستم تنفسی است. آسیب اندام*های تنفسی می*تواند مستقیماً انجام شود زیرا پیش*بینی می*کنند که 20 تا 60 درصد ذرات تنفس شده با قطر بین 01/0 تا 5/2 میکرومتر به ریه*ها نفوذ کرده و در همانجا رسوب می*کنند. ذرات معلق می*توانند اثرات سمی را از یک یا چند طریق اعمال نمایند: 1- ذرات می*توانند به دلیل خصوصیات شیمیایی یا فیزیکی خود، ماهیت سمی داشته باشند. 2- ذرات می*توانند در یک یا چند مکانیسم که به صورت عادی پاک*کننده مجاری تنفسی هستند دخالت نمایند. 3- ذرات می*توانند به عنوان یک حمل کننده باشند، هنگامی که ذرات مایع باشند مواد سمی جذب می*شوند و زمانی که ذرات جامد باشند، مواد سمی جذب سطحی آنها می*شوند. تعیین ارتباط مستقیم بین مجاورت با غلظت*های مختلف ذرات معلق و اثر آن برسلامت انسان واقعاً مشکل است. طول مدت مجاورت حائز اهمیت است. در برخی موارد مشاهده می*شود که مجاورت با ذرات معلق همراه با سایر آلاینده*ها نظیر2SO اثرات جدی*تری در سلامت انسان دارد تا مجاورت با هر یک از آلاینده*ها به تنهایی. همچنین فراهم نمودن غلظت*هایی از آلاینده*ها در آزمایشگاه همانند آنچه در جو وجود دارد، مشکل است. امروزه، مجبور هستیم که به تحلیل*های آماری در خصوص افزایش مراجعه به بیمارستان*ها، مراجعه به درمانگاه*ها، غیبت از محل کار و مدرسه، مرگ و میر و اطلاعات محدود متعلق به سنجش غلظت آلاینده*های جوی در طول دوره مورد تحقیق، اکتفا نماییم. چنین اطلاعاتی می*توانند ارتباط بین افزایش غلظت ذرات و افزایش تعداد مراجعه به درمانگاه*ها و بیمارستان*ها برای بیماری*هایی نظیر عفونت*های تنفسی، بیماری*های قلبی، برونشیت، آسم، ذات الریه و آمفیزم[1] (تنگی نفس) را نشان دهند. در طول دوره*ای که غلظت ذرات معلق در مدت چند روز بالاست، مرگ افراد سالخورده*ای که از بیماری*های تنفسی و قلبی رنج می*برند، افزایش می*یابد. مدارک موجود نشان می*دهد که برخی ذرات معلق جوی ماهیت سرطانزایی دارند بخصوص هنگامی که با دود سیگار همراه می*شوند. -------------------------------------------------------------------------------- [1] - emphysema + مصطفی کلهر ; ۱٢:٤٧ ق.ظ ; سه*شنبه ۱۸ خرداد ۱۳۸٩ نظرات () اثرات ذرات معلق آتمسفری بر مواد، گیاهان و حیوانات آلودگی هوا و ذرات معلق ذرات معلق از نظر شیمیایی بی*اثر یا فعال هستند، یعنی می*توانند از نظر شیمیایی بی*اثر باشند اما مواد فعال شیمیایی موجود در جو را جذب نمایند، یا برای تشکیل گونه*های شیمیایی فعال با یکدیگر ترکیب شوند. ذرات معلق بسته به ترکیب شیمیایی یا موقعیت فیزیکی می*توانند موجب تخریب وسیع مواد شوند. ذرات تنها با رسوب روی سطوح رنگ شده، لباس*ها و پرده*ها، آنها راکثیف می*کنند. اثر مهمتر ذرات معلق این*است*که، می*توانند مستقیماً باعث تخریب شیمیایی شوند و این عمل یا به دلیل ماهیت خورندگی آنها یا به دلیل عملکرد مواد شیمیایی خورنده*ای است که روی ذرات معلق بی*اثر منتشر شده در هوا، جذب[1] یا جذب سطحی[2] شده*اند. فلزات معمولاً می توانند در هوای خشک به تنهایی یا در هوای مرطوب تمیز، در مقابل خوردگی مقاوم باشند. با این وجود، ذرات جاذب رطوبت که به طور معمول در جو وجود دارند می*توانند در غیاب سایر آلاینده ها موجب تحلیل سطوح فلزی شوند. مثال*هایی از خوردگی سطوح فلزی در مجاورت هوای مناطق صنعتی در مراجع علمی وجود دارد و لزومی به اشاره بیشتر در اینجا نیست. تخریب اجسام توسط ذرات معلق هنگامی که دی*اکسیدگوگرد حضور دارد افزایش می*یابد و این به ایجاد ماهیت اسیدی این گاز مربوط می*شود و آن هنگامی است که دی*اکسیدگوگرد روی سطح ذرات معلق جذب می*شود. به طور کلی اطلاعات کمی راجع به اثر ذرات معلق روی گیاهان وجود دارد. چند بررسی در مورد همراه شدن ذرات معلق و سایر آلاینده*ها نظیر دی*اکسیدگوگرد انجام شده که نشان از امکان افزایش نفوذ دی*اکسیدگوگرد از طریق برگ، افزایش تخریب برگ توسط فلزات سنگین و یا کاهش رشد گیاه و محصولات، دارد. ذرات معلق درشت نظیر گرد و غبار می*توانند مستقیماً روی سطح برگ*ها رسوب نمایند، تبادل گاز را کاهش دهند، دمای سطح برگ را افزایش داده و باعث کاهش فتوسنتز شوند. این امر می*تواند موجب کلروزیس[3] (زرد شدن برگ*ها به دلیل عدم توانایی رشد کلروفیل)، کاهش رشد و نکروزیس[4] برگ ( یا نقطه*های رنگی روی برگ) شود. ذرات حاوی فلوراید سبب ایجاد برخی تخریب*ها در گیاهان می*شوند و رسوب اکسید منیزیم روی خاک زراعی باعث تضعیف رشد گیاهان می*گردد. سلامت جانوران نیز هنگام تغذیه از گیاهانی که با ذرات معلق سمی پوشانده شده*اند به خطر می*افتد. برخی ترکیبات سمی می*توانند یا داخل بافت گیاه جذب شوند یا به صورت لایه آلوده روی سطح گیاه باقی بمانند. فلوئوروسیس[5] در حیوانات می*تواند به دلیل تغذیه از گیاهان پوشیده با ذرات معلق آلوده به فلوراید باشد. گاو و گوسفندهایی که از گیاهان آلوده به ذرات معلق حاوی آرسنیک تغذیه می*کنند قربانی مسمومیت با آرسنیک می*شوند. -------------------------------------------------------------------------------- [1] - absorbtion [2] - adsorbtion [3] - Chlorosis [4] - Necrosis [5] - Fuorosis
-
قابلیت دید ذرات معلق و قابلیت دید واژه نامه هواشناسی تعریف زیر را در مورد قابلیت دید ارائه می*دهد: در ایالت متحده قابلیت رؤیت در هوا، بزرگترین فاصله*ای است که امکان دیدن و تشخیص دادن با چشم غیرمسلح وجود دارد، برای الف) در روز، یک هدف سیاه در مقابل افق آسمان و ب) در شب، ترجیحاً یک منبع نورانی باشدت متوسط و غیرمتمرکز. بعد از اینکه قابلیت رویت کاملاً در اطراف یک دایره در افق تعیین شد، میانگین مقادیر حاصل، دید غالب[1] را تعیین می*کند که در گزارش*ها قید می*شود. قابلیت دید، به قدرت چشم در تشخیص جسمی که در تباین[2] با زمینه آن است و همچنین عبور نور از آتمسفر بستگی دارد. تغییر در میزان تباین جسم و محیط اطرافش فاصله قابل رؤیت را تغییر می*دهد زیرا: الف) نور بیشتری در مسیر عرضه می*شود یا ب) نور به دلیل آتمسفر موجود، در خط سیر عبور خود گم می*شود. در هر دو مورد تباین بین هدف و زمینه آن به صفر می*رسد. هنگامی که چشم نتواند در فاصله*ای دورتر، اختلاف بین هدف و زمینه آن را تشخیص دهد، می*گویند هدف بعد از حد قابل رویت قرار دارد. تغییر فوق*الذکر در میزان تباین مربوط است به جذب و پراکنش نور توسط ذرات معلق در آتمسفر. -------------------------------------------------------------------------------- [1] - Prevailiing visibility [2] - Contrast + مصطفی کلهر ; ۱٢:۳٧ ق.ظ ; یکشنبه ۱٦ خرداد ۱۳۸٩ نظرات () قابلیت رؤیت و خصوصیات آتمسفری مربوط به آن ذرات معلق و قابلیت دید یکی* از عادی*ترین اثرات آلودگی هوا کاهش قابلیت دید به دلیل جذب و پراکندگی نور توسط ذرات معلق مایع و جامد در هواست. قابلیت دید اصولاً تحت تأثیر ذرات ریزی است که از واکنش*های فاز گازی در آتمسفر تشکیل می*شوند. اگرچه ملکول*ها مستقیماً دیده نمی*شوند، اما دی*اکسیدکربن، بخار آب و ازون در غلظت*های بالا خصوصیات جذب وانتقال نور را در آتمسفر تغییر می*دهند. در سال*های اخیر کوشش*های زیادی انجام شده تا ارتباط بین غلظت ذرات معلق آلاینده را با خصوصیات نوری ستون*های دود مختلف نشان دهند. کاهش قابلیت دید تنها از نظر زیبایی*شناسی غیرقابل پذیرش نیست، بلکه اثرات روانی نیز بر افراد دارد. به علاوه، کاهش شدید قابلیت رویت می*تواند برای سلامتی خطرناک باشد.