در این بخش مطالب عمومی و مقدماتی در خصوص آلودگی هوا و صوت ارایه خواهد شد.
نمایش نسخه قابل چاپ
در این بخش مطالب عمومی و مقدماتی در خصوص آلودگی هوا و صوت ارایه خواهد شد.
راهنمای محاسبه شاخص کیفیت هوا در لینک زیر به فارسی پیوست شده است.
http://behdasht.gov.ir/uploads/90.11...line_98075.pdf
بررسی آلودگی صوتی منتشره ازترافيک بزرگراه
صدربا استفاده ازسيستم اطلاعات مکانی (GIS)http://srbiau.ac.ir/Files/environment/25093.pdf
آلودگي صوتي ناشي از پرواز هواپيما و آثار آن
http://profdoc.um.ac.ir/articles/a/1022186.pdf
بررسی و شناسایی جنبه هاي حقوقی آلودگی صوتی
http://www.sid.ir/fa/VEWSSID/J_pdf/77113860105.pdf
بررسي تأثير آلودگي صوتي ناشي از ترافيك بر سلامت عمومي و
رواني شهروندان يزد
http://www.sid.ir/fa/VEWSSID/J_pdf/50813864305.pdf
حد مجاز آلودگی صوتی موضوع ماده 2 آیین نامه اجرایی
نحوه جلوگیري از آلودگی صوتی ( بازبینی 1387 )
http://www.ssu.ac.ir/cms/fileadmin/u.../noise_tlv.pdf
آیین نامه اجرایی نحوه جلوگیري از آلودگی صوتی
http://markazsalamat.behdasht.gov.ir...prevention.pdf
آلودگي صوتي و شاخص صداي ترافيك در چند خيابان اصلي مشهد در
ساعات پرترافيك تابستان
http://www.mums.ac.ir/shares/physic_...0Sazgarnia.pdf
مواجهه با آلودگي صوتي و تاثير آن بر پارامترهاي آنتي اكسيداني و ليپيد پراكسيداني خون و بافت
كبد
http://www.zjrms.ir/files/site1/dehghani.pdf
آيين نامه اجرايي نحوه جلوگيري از آلودگي صوتي
آيين نامه اجرايي نحوه جلوگيري از آلودگي صوتي
هيأت وزيران در جلسه مورخ 1378/3/19 بنا به پيشنهاد شماره 21 - 132 مورخ 1375/1/20 سازمان
حفاظت محيط زيست و به استناد ماده (27)قانون نحوه جلوگيري از آلودگي هواـ مصوب 1374 - آيين
نامه اجرايي نحوه جلوگيري صوتي را به شرح زير تصويب نمود:
ماده 1 - تعاريف:
1 - صدا يا صوت عبارت است از امواج طولي كه از ارتعاش سريع اجسام و مواد اعم از جامد، مايع و گاز
توليد مي شود.
2 - آلودگي صوتي عبارت است از پخش و انتشار هر گونه صوت و صدا و ارتعاش مربوط بيش از حد مجاز
و مقرر در فضاي باز (غير سر پوشيده).
3 - حد مجاز آلودگي صوتي كه استاندارد آلودگي صوتي هم ناميده مي شود ،عبارت است از ميزان و
مشخصات ويژه اي كه با توجه به اصول حفاظت محيط زيست و برمبناي واحد اندازه گيري صدا براي منابع
مولد آلودگي صوتي و فضاي مورد انتشار و محيط هاي مختلف تعيين مي شود.
4 - واحد اندازه گيري صدا يا صوت دسي بل مي باشد
5 - عامل آلودگي صوتي كه به اختصار عامل آلودگي نيز ناميده مي شود، عبارت است از هر شخص
حقيقي كه اداره يا تصدي منابع ثابت و هدايت منابع سيار مولد آلودگي صوتي را خواه براي خود، يا به
نمايندگي از طرف شخص يا اشخاص حقيقي ديگر بر عهده داشته و يا شخصاً به طرق مختلف عامل ايجاد
آلودگي است.
6 - منابع و كانونهاي آلودگي صوتي كه به اختصار منابع آلوده كننده ناميده مي شود، عبارتند از:
الف - نيروگاهها و پالايشگاهها
ب - كارخانه ها و كارگاهها
ج - وسايل نقليه موتوري اعم از هوايي، دريايي، زميني و زير زميني
د - فرودگاهها، پايانه هاي حمل و نقل و توقفگاههاي دائمي وسايل نقليه موتوري
هـ - تعميرگاههاي وسايل نقليه موتوري و آن دسته از واحدهاي صنفي كه فعاليت آنها با آلودگي صوتي
ملازمه دارد.
و - ميادين تير و محلهاي تمرين نظامي.
ز - ساير منابع مانند ژنراتورها و موتورهاي توليد برق ، استقرار بلندگوها در اماكن عمومي و محوطه هاي
غير سرپوشيده، مباشرت به هر عمل يا ترك عمل كه ايجاد آلودگي صوتي نمايد.
7 - منظور از سازمان، سازمان حفاظت محيط زيست و مقصود از قانون، قانون نحوه جلوگيري از آلودگي
هوا – مصوب 1374/2/3 - مي باشد.
ماده 2 - مبادرت به هر گونه اقدامي كه موجبات آلودگي صوتي را فراهم نمايد ممنوع مي باشد. حد مجاز
يا استاندارد آلودگي صوتي توسط سازمان حفاظت محيط زيست با همكاري دستگاههاي ذي ربط تهيه و
به تصويب شوراي عالي محيط زيست مي رسد.
ماده 3 - سازمان ضمن شناسايي منابع و كانونهاي آلودگي موضوع بند(6) ماده (1) اين آيين نامه و
تعيين ميزان آلودگي آنها بر اساس استانداردهاي موضوع ماده (2) مراتب را به عامل يا عاملين منابع
مذكور اعلام نموده و مهلت مناسبي را براي رفع آلودگي تعيين مي كند.
عاملين منابع صوتي مذكور مكلفند در مهلت مناسب تعيين شده حسب موردنسبت به رفع آلودگي صوتي
اقدامي نمايند.
تبصره - روشهاي سنجش ميزان آلودگي صوتي و شرايط ارائه نتايج مربوط توسط سازمان تعيين و بنا به
مورد به عاملين اعلام خواهد شد.
ماده 4 - در صورتي كه عاملين آلودگي در كارخانجات و كارگاهها در پايان مهلت مقرر نسبت به رفع
آلودگي صوتي اقدام ننمايند، از فعاليت اينگونه منابع به ترتيب مقرر در ماده (16) قانون ممانعت به عمل
خواهد آمد.
ماده 5 - سازمان مجاز است در اجراي وظايف قانوني خود و اطمينان از رعايت مفاد قانون و اين آيين
نامه هر زماني كه لازم بداند هريك از منابع آلوده كننده را بازرسي نمايد.
تبصره - با عاملين و يا هر شخص ديگري كه به طور مستقيم يا غير مستقيم از انجام بازرسي و يا تعيين
ميزان آلودگي صوتي جلوگيري نموده و يا از ارائه آمار و اطلاعات مورد نياز سازمان خود داري نمايد طبق
ماده (30) قانون رفتار خواهد شد.
ماده 6 - مراكز معاينه و آزمايش وسايل نقليه موتوري موضع ماده (5) قانون موظفند انواع وسايل نقليه
موتوري مورد بازديد را از جهت استانداردها و حد مجاز آلودگي صوتي نيز تحت آزمايش و معاينه قرار
دهند.
ماده 7 - به كار انداختن و تردد هر گونه وسيله نقليه موتوري مولد آلودگي صوتي ممنوع مي باشد.
نيروي انتظامي از تردد هر نوع وسيله نقليه موتوري فاقد گواهينامه موضوع ماده (6) ممانعت به عمل
آورده و عاملين يا رانندگان اينگونه وسايل نقليه را به مجازاتهاي مقرر در ماده (32) قانون محكوم خواهند
نمود:
ماده 8 - توليد كنندگان، سازندگان و وارد كنندگان وسايل نقليه موتوري موظفند هنگام ساختن و
توليد يا وارد كردن وسايل نقليه موتوري و قطعات آنها(انباره - اگزوز - لاستيك - بوق - لنت ترمز - انواع
ياتاقان و بلبرينگ) استانداردها و حد مجاز آلودگي صوتي حاصل از اينگونه منابع را كه توسط سازمان در
اختيار آنان قرار خواهد گرفت، رعايت نمايند.
ماده 9 - كليه هواپيماهايي كه در ايران ثبت مي شوند و يا در آسمان ايران به پرواز در مي آيند يا در
فرودگاههاي آن تردد مي نمايند، ملزم به رعايت ضوابط و استانداردهاي سازمان هوانوردي بين المللي
(IOCAO - 1974 ) مي باشند.
تبصره 1 - نظارت بر اجراي اين ماده بر عهده سازمان هواپيمايي كشوري است.
تبصره 2 - رسيدگي به شكايتهاي واصله به سازمان محيط زيست از طريق سازمان هواپيمايي انجام
خواهد شد.
ماده 10 - احداث و توسعه و تغيير محل فرودگاهها، پايانه هاي حمل و نقل و توقفگاههاي دائمي وسايل
نقليه موتوري سنگين موكول به انجام ارزيابي زيست محيطي بر اساس الگوي مصوب شوراي عالي محيط
زيست و تأييد سازمان حفاظت محيط زيست براي استقرار در محل مناسب از جهت رعايت حد مجاز
آلودگي صوتي مي باشد.
تبصره: انجام ارزيابي زيست محيطي در فرودگاهها ،با همكاري سازمان هواپيمايي كشوري انجام خواهد
شد.
ماده 11 - استقرار و فعاليت تعميرگاههاي وسايل نقليه موتوري و واحدهاي صنفي آلوده كننده موضوع
بند هـ رديف (6) ماده (1) اين آيين نامه موكول به رعايت حد مجاز آلودگي صوتي مي باشد.
عاملين اينگونه منابع آلوده كننده موظفند حد مجاز آلودگي مربوط را رعايت نمايند در غير اين صورت به
مجازاتهاي مقرر در ماده 32 قانون محكوم خواهند شد.
ماده 12 - در صورتي كه رفع آلودگي صوتي ناشي از فعاليت منابع آلوده كننده موضوع ماده (12) اين
آيين نامه كه در داخل محدوده شهرها و نقاط مسكوني استقرار دارند به طرق ديگري جز انتقال آنها به
محلهاي مناسب امكان پذير نباشد، طرح انتقال اينگونه منابع توسط سازمان و با همكاري وزارت كشور
(شهرداريها و بخشداريها)،وزارت مسكن و شهرسازي تهيه و پس از تصويب هيأت وزيران به مورد اجرا
گذاشته خواهد شد.
ماده 13 - سازمان موظف است به منظور كنترل و جلوگيري از ايجاد آلودگي صوتي توسط ساير منابع
آلوده كننده (موضوع بندهاي « ح» ، «و» ، «ز» جزء(6) ماده (1) ممنوعيتها و محدوديتهاي نوعي،
كمي، زماني و مكاني را تعيين و به تصويب شوراي عالي حفاظت محيط زيست برساند.
تبصره - عاملين اين قبيل منابع آلوده كننده كه به علت رعايت ممنوعيتها و محدوديتهاي برقرار شده
توسط سازمان موجبات آلودگي صوتي را فراهم نمايند، به مجازات مقرر در ماده (32) قانون محكوم
خواهند شد.
مفاهیم: آلودگی صوتی چیست؟
اجتماع > محیط زیست ایران - همشهری آنلاین-المیرا صدیقی:
سر و صدای زیاد در شهرها همه را کلافه می*کند. انگار آلودگی صوتی بخشی از زندگی شهری شده*است.
سر و صدای زیاد و در واقع همان آلودگی صوتی طولانی مدت در محل کار، قدرت شنوایی را چنان تدریجی و بدون درد و رنج از بین می*برد که شما متوجه این زوال تدریجی نخواهید شد.
بخش*هایی از گوش که وظیفه آنها انتقال اصواتی با فرکانس بالا است، اولین قسمتهایی هستند که دچار آسیب می*شوند و اولین عارضه آلودگی صوتی را برایتان به ارمغان می*آورند.
حالت زنگ زدن یا وز وز گوش[چرا گوش هایم زنگ می*زند؟] در افردی که مدام در معرض صداهای بلند قرار دارند و اولین نشانه هایی است که معمولا در کارگرانی که در کارخانه های پر سر و صدا کار می*کنند آشکار می*شود.. و متاسافته تحقیقات نشان داده است که در بسیاری از مواردی که فرد شنوایی خود را به دلیل آلودگی صوتی از دست می *دهد، درمانی برای او وجود ندارد و وسایل کمک شنوایی تنها میتوانند صداها را تقویت کنند اما نمیتوانند شنوایی عادی را به فرد بازگردانند و وی برای همیشه قدرت شنوایی درست خود را از دست می*دهد.[چطور گوش زنگ می*ز*ند؟]
در کنار از دست دادن قدرت شنوایی در موارد حاد آلودگی صوتی، مشکلاتی همچون سردرد و خستگی و سوهاضمه نیز برای افراد در معرض سر و صدا بوجود می*آید که پزشکان علت آنها را سر و صدای بیش از حد در محیط عنوان می*کنند.
اطلاعات مفید در مورد صدا
بلندی صدا با واحدی به نام دسیبل اندازه گیری می*شود. میزان حساسیت به صدا در هر فرد متفاوت است، اما متخصصین اعتقاد دارند که هنگامی به شنوایی آسیب می*رسد که صدا بلندتر از 85 دسیبل باشد، که چیزی در حدود صدای یک ترافیک سنگین است که ما هر روزه با آن مواجه هستیم .
محققان در آخرین تحقیقات خود همچنین در یافته*اند که هرچه صدا بلندتر و بیشتر باشد، شانس از بین رفتن شنوایی بیشتر است. البته طول مدت شنیدن صدا هم بسیار مهم است. برای مثال قرار گرفتن در معرض صدایی با بلندی 109 دسیبل، بیش از دو دقیقه، بسیار خطرناک است.
اگر سر و صدا به قدری بلند باشد که شما برای اینکه صحبت کنید مجبور به فریاد زدن شوید، اگر گوشتان زنگ می*زند یا حس می*کنید صدا در گوشتان می*پیچد، باید بدانید که صدا بیش از حد بلند و خطرناک است و شما در معرض خطر جدی هستید.
دقت داشته باشید که عامل صدا ، انسان و سایر موجودات زنده را از بین نمی*برد و هرگز نمی*تواند مرگ آور باشد اما باعث ضعف شنوایی ، ناشنوایی و ناراحتی*های عصبی می*شود که بیشتر در جوامع صنعتی پدید می*آید .این در حالی است که صدا*های شدید کوتاه مدت در انسان باعث ناشنوایی موقت در افراد می*شود.
اثرات آلودگی صوتی
آزمایشات روی حیوانات نشان می*دهند که صدای به شدت 160-150 دسی*بل برای بعضی حیوانات کشنده و مرگبار است. این حیوانات قبل از مرگ به تشنجات موضعی ، فلج و رعشه دچار می*شوند که همین علائم در انسانها رنگ*پریدگی و بالارفتن فشارخون است. کاهش درجه حرارت بدن و انقباض رگها بیشتر می*شود و درجه حرارت بدن نیز کاهش می*یابد.
از شایع *ترین بیماری*های ناشی از صداهای بلند که در کارگران کارخانجات چوب*بری که با اره کار می*کنند بیشتر دیده می*شود بر اثر صدای 125 بالای دسی بل است که سبب می*شود که زمانی که شبها کارگران به خانه برمی*گردند انگشتان آنها سبز رنگ بعد سفید شود که علائم بیماری وازواسپاستیکاست. در این بیماری انقباض رگها و نارسایی در جریان خون عارض می*شود و بیماری انگشتان مرده هم نام گرفته است.
برای عدم ابتلا به هر کدام از این نشانه*ها و علائم بهتر است سعی شود تا در حد امکان در محیطهایی که صدا بسیار بالا است حضور پیدا نکرد تا این عضو بدن را تا این حد مورد فشار و آزار قرار ندهیم و خود نیز آسیب نبینیم.[
بررسي آلودگي صداي مدارس و راههاي رفع آن
طرح هاي تحقيقاتي سازمان - تمامی اسناد
آلودگی هوا با توجه به پیامدهای زیانبارش به یکی از ملموس*ترین معضلات زیست محیطی تهران، پایتخت ایران و چندین شهر دیگر ایران تبدیل شده*است. آمارها نشان می*دهد که در روزهای تشدید آلودگی هوای تهران، شمار بیماران تنفسی «تا ۶۰ درصد» افزایش می*یابد. بیشترین عامل مرتبط با تشدید بیماری*های سیستم قلبی، عروقی و ریوی، افزایش آلاینده*های دی اکسید گوگرد، ذرات معلق و منواکسید کربن است، به طوریکه «آلودگی هوا در تهران به طور متوسط موجب کاهش ۵ سال از عمر تهرانی*ها شده*است»[۱].
بنابر نظر برخی از کارشناسان محیط زیست، نخستین زنگ خطر جدی دربارهٔ آلودگی هوای تهران در سال ۱۳۷۴ به صدا درآمد.[۲]. در آن هنگام نزدیک به یکصد نفر از کارشناسان و مدرسان محیط زیست، جغرافیا و شهرسازی در پی نشستی در سالن اجتماعات پارک شهر تهران، متنی موسوم به بیانیه «هوای تهران ۷۴» منتشر کردند که در آن برای نخستین بار از آلودگی هوای پایتخت به عنوان یک «بحران ملی» که راه مقابله با آن «عزم ملی» است، نام برده شد.
آلودگي خانگي :
آلودگي خانگي در اثر فعاليتهاي خانگي يا نظافت منازل يا استفاده از حشره*كشها جهت نظافت و نگهداري منازل ايجاد مي*شود. اگرچه مقدار اين آلودگي در مقايسه با منابع ديگر زياد نيست اما همين مقدار به تغيير كيفيت محيط شهري كمك مي*كند. روشهاي صحيح نگهداري منازل به كاهش آلودگي كمك خواهد نمود.
-* آلودگي صنعتي:
آلودگي ناشي از صنايع منبع اصلي آلودگي است كه در اثر فعاليتهاي مصنوعي ايجاد مي*شود. در ميان صنايع نيروگاههاي حرارتي، كارخانه*هاي توليد مواد شيميايي، سيمان سازي، كاغذسازي، نساجي، دباغي و غيره منابع اصلي آلودگي هوا هستند. بكارگيري روشهاي مناسب كنترل آلودگي در كاهش آلودگي منابع كمك خواهد كرد.
3-2-3- آلودگي ترافيك (حمل و نقل):
آلودگي ناشي از حمل و نقل بعلت شهرسازي بي*رويه و سريع به اندازه آلودگي صنعتي مهم و از اهميت برخوردار مي*باشد. آلودگي ناشي از حمل و نقل و وسايل نقليه به شكل گازهاي خروجي از اگزوز، ذرات معلق، صدا و غيره مي*باشد. اين آلودگي با اتخاذ روشهاي برنامه*ريزي كشوري، منطقه*اي و شهري و استفاده از اتومبيلها و سوخت*هاي مناسب همراه با اعمال تكنولوژي كنترل آلودگي به حداقل مي*رسد.
اما EPA منابع عمده آلودگي هوا را به صورت زير طبقه*بندي كرده است:
الف: حمل و نقل مانند: كشتي*ها، هواپيماها، قطارها و اتومبيلها
ب: احتراق سوخت از منابع ثابت مانند نيروگاههاي برق و غيره
ج: فرآيندهاي صنعتي مانند: كارخانه*هاي فولادسازي، نساجي و كاغذسازي
د: دفع مواد زائد جامد مثل: سوزاندن زباله درفضاي باز، دفن بهداشتي زباله و سوزاندن زباله با دستگاه زباله*سوزي
ي: فرآيندهاي متفرقه نظير فعاليتهاي خانگي مانند : كاربرد حشره*كشها و تميز كردن حشره كش
4- عوامل مؤثر بر آلودگي هوا
عواملي كه بر آلودگي هوا تأثير مي*گذارند به شرح ذيل مي*باشند.
1-4-* خصوصيات هواشناسي
پارامترهاي جوي مانند اندازه و جهت باد، ميزانهاي افت اتمسفري ، رطوبت نسبي و غيره يك منطقه، آلودگي هوا را تحت تأثير قرار خواهد داد. باد با حركت افقي آلاينده را حمل و جابجا خواهد نمود.
آلودگي حمل شده توسط سرعت رو به پايين باد. غلظت آلاينده*ها در سطح زمين اساساً به اندازه و جهت باد و ميزان افت بستگي دارد. تغيير درجه حرارت هوا با افزايش ارتفاع سبب حركت نسبتاً سريع آلاينده*ها مي*گردد.
4-4-* روش آزادسازي آلاينده*ها
چگونگي ورود آلاينده*ها و همچنين سرعت آزادسازي آلاينده*ها به اتمسفر بر آلودگي هوا تأثير دارد. آلاينده*ها ممكن است بطور متناوب يا پيوسته يا دوره*اي آزاد شوند يا از يك منبع يا از چندين منبع يا از منابع نقطه*اي و غير نقطه*اي آزاد شوند. همچنين پراكندگي آلاينده*ها به طريقه ورود آنها به اتمسفر بستگي دارد.
1-7-* *بيماريهاي ناشي از آلودگي هوا:
1-1-7-* آمفيزم
اين بيماري در نتيجه انقباض لوله*هاي بونشيال وتخريب كيسه*هاي هوايي توسط آلاينده*ها به وجود مي*آيد و باعث كوتاهي نفس در فرد بيمار مي*شود.
2-1-7-* برونشيت مزمن
از مشخصات اين بيماري* سرفه*هاي پي در پي و جريان خلط مستمر در شخص مبتلا است. مواد آلوده كننده باعث تخريب مژك*هاي مجاري تنفسي*- كه مواد محرك را از ريه خارج مي كنند – شده و در نتيجه سرفه تنها راهي خواهد بود كه ذرات از ريه بيرون رانده شوند. در صورتي كه برونشيت مزمن درمان نشود، منجر به مرگ بيمار خواهد شد.
3-1-7-* حساسيت
مواد آلاينده مي*تواند باعث عكس*العمل*هاي آلرژيكي مختلف از جمله آبريزش بيني، تنگي نفس، خارش پوست، اشك چشم و عسطه*هاي پي در پي شوند.
4-1-7-* آسم
عبارت است از مقاومت مجراي تنفسي در مقابل عبور هوا، دريك حمله آسمي، مجاري تنفسي باريك شده و عبور هواي تنفسي به حداقل مي*رسد و در نتيجه بيمار دچار تنگي نفس مي*شود.
مي*تواند موجب انفاركتوس يا التهاي قلب گردد كه عمدتاً به صورت سينه درد، طپش قلب، تنگي نفس و اختلال در سيستم قلب تظاهر مي*كند.
5-1-7-* سرطان ريه، معده و بيماريهاي قلبي
هر چندكه اين بيماريها مستقيماً و منحصراً مربوط به آلودگي هوا نيست، اما آلودگي هوا يكي از عوامل مهم به وجود آورنده و تشديد كننده آنها به حساب مي*آيد.
آشنایی با آلودگی صوتی و راه های پیشگیری
آستانه درد گوش در ۱۲۰-۱۳۰ دسی بل میباشد، اما آسیب به اعصاب شنوایی از ۸۵ دسی بل آغاز میگردد.
محدودیت های مجاز شدت سروصدا:
۱-برای خواب راحت حداکثر سروصدا ۳۰-۳۵ دسی بل باشد.
۲-حداکثر سروصدای خارج محل مسکونی ۶۰-۶۵ دسی بل باشد.
۳-حداکثر مجازقرارگیری در معرض سروصدا، ۸۵ دسی بل و ۸ ساعت در روز میباشد.
۴-برای گوش حفاظت نشده زمان درمعرض قرار گیری مجاز، با هر ۵ دسی بل افزایش سطح سر و صدای متوسط (۸۵ دسی بل)، به نصف کاهش می یابد. یعنی حداکثر ۸ ساعت برای ۹۰ دسی بل، حداکثر ۴ ساعت برای ۹۵ دسی بل، حداکثر ۲ ساعت برای ۱۰۰ دسی بل و حداکثر ۱۵ دقیقه برای ۱۱۵ دسی بل در ۲۴ ساعت.
۵-هرگونه سروصدای بالای ۱۴۰ دسی بل غیر مجاز است.
۶-برای حفاظت ازگوش مقابل سر وصداهای بالای ۱۰۵ دسی بل بایستی هم ازپلاک گوش و هم از گوشی (همراه با هم) استفاده کرد.
حفاظ های گوش:
۱- پلاک گوش(earplug):داخل کانال گوش قرار میگیرند.
۲-گوشی(earmuff):گوش خارجی را کاملا میپوشانند.
نکته: پلاک گوش و گوشی به میزان ۱۵-۳۰ دسی بل از شدت سروصدا می کاهند.
نکته:قراردادن پنبه در گوش تنها ۵-۷ دسی بل از شدت سر و صدا میکاهد.
تعاریف سر و صدا(noise):
۱-هرگونه صدای ناخواسته و آزار دهنده سر و صدا نامیده میگردد.
۲-امواج صوتی با ارتعاشات نامنظم و فاقد زیر و بم مشخص.
۳-سیگنالهایی که در ردیابی و یا کیفیت سیگنال دیگر تداخل ایجاد میکنند.
۴-سیگنالهای صوتی که بروی سلامت روان و جسم فرد تاثیر منفی بجای میگذارند.
۵-سروصدا یک مسئله ذهنی است. افراد تعاریف متفاوتی از سروصدا دارند. گوش کردن به موسیقی راک برای برخی مفرح و برای برخی افراد آزاردهنده است. هر فرد نیز سطح تحمل متفاوتی نسبت به سروصدا دارد.
منابع تولید سروصدا:
۱-حمل و نقل: هواپیما (فرودگاه)، خودروها، موتورسیکلت ها،راه آهن،مترو.
۲-ماشین آلات:ماشین آلات راه سازی، ساختمان سازی و صنعتی.
۳-سرگرمی: دستگاه های پخش قابل حمل،ا ستریوهای پخش، رادیو، تلویزیون، ادوات موسیقی، کنسرت ها، ورزشگاه ها.
۴-لوازم خانگی و اداری: سیستم تهویه مطبوع، کولر، جاروبرقی، سشوار، پنکه، دستگاه تایپ، چاپگرها.
۵-حیوانات خانگی: سگ و گربه.
۶-ابزارهای برقی: اره برقی، دریل، فرز.
۱-شنوایی: درمعرض مداوم سر و صدا قرار گرفتن باعث از دست رفتن قدرت شنوایی میگردد. از دست رفتن قدرت شنوایی به تدریج صورت گرفته و فاقد درد میباشد، اما متاسفانه اثرات آن دائمی و غیر قابل برگشت است، چراکه سلولهای مویی حلزون گوش قابلیت بازسازی مجدد ندارند. کری و کاهش قدرت شنوایی برخلاف تصور عموم به علت افزایش سن و پیری نبوده، بلکه قرارگیری در معرض سر و صداهای ناهنجار علت اصلی آن میباشد. کاهش قدرت شنوایی، کری، زنگ و وزوز گوش از عوارض سروصدای بلند است.
۲-قلب و عروق:چنانچه فردی بطور مداوم طی ۸ ساعت در معرض سر و صدای بالای ۷۰ دسی بل قرار گیرد، فشار خون وی تا ۵-۱۰ میل مترجیوه افزایش می یابد.افزایش فشار خون، انقباض عروق (به علت استرس و افزایش سطح آدرنالین خون)، افزایش خطر ابتلا به امراض قلبی-عروقی ازعوارض سر و صدا میباشند.
۳- استرس، اضطراب، سردرد، خستگی، زخم معده، سرگیجه، اختلال نعوذ در مردان (به علت انقباض عروق)، انقباضات عضلانی، اختلال در سیستم گوارش، افزایش کلسترول و تعداد گلبولهای سفید خون، افزایش سرعت تنفس، دل درد، تغییر در عملکرد طبیعی غدد درونریز، سوزش سردل (ترش کردن) از دیگر عوارض سروصدا میباشند.
۴- تحریک رفتارهای ضد اجتماعی، خشونت طلبی، افزایش نرخ حوادث کار، مختل شدن رشد شناختی در کودکان، کاهش فراخنای حافظه، اختلالات روانی، تحریک پذیری، پرخاشگری، کاهش تمرکز، کاهش بازده کاری از دیگرعوارض سر و صدا میباشند.
۵-بارداری و سلامت جنین:سر و صدا باعث تولد نوزادان زودرس،کم وزن و دارای نقص عضو میگردد.جنین قادر به شنیدن صداها وهمچنین پاسخ به آنها میباشد. زنان باردار نبایستی ۱۵-۶۰ روز پس از لقاح و بارداری در معرض سروصدا قرار گیرند. چراکه در این بازه زمانی ارگانهای اصلی داخلی و سیستم اعصاب مرکزی جنین در حال شکل گیری میباشند. با انقباض عروق مادر، اکسیژن و مواد غذایی کمتری به جنین میرسد. همچنین سر و صدای زیاد باعث کاهش برخی هورمونهای مادر، که بر رشد جنین تاثیر گذار است، میگردد.
۶-آزاردهندگی: محتوای سروصدا، تداخل در فعالیت (مثل خواب) و عدم توانایی در کنترل منبع صدای نابهنجار در آزار دهندگی سر و صدا تاثیر دارند.
۷- تاثیر بر حیوانات: تغییر در رفتارهای تغذیه ای، تولید مثلی و مهاجرت حیوانات. کاهش زیستگاههای قابل استفاده و نهایتا انقراض برخی گونه ها. مانند مرگ برخی والهای منقاردار به علت صدای ردیابهای صوتی نظامی که بیش از ۳۰۰ دسی بل شدت و بلندی دارند. آسیب به اعصاب شنوایی و خونریزی از گوش نیز در برخی حیوانات مشاهده میگردد.
راهکارهای کاهش سر و صدای خیابانها و جاده ها:
۱-ساخت موانع صوتی در کناره جاده ها و خیابانها. برخی از این موانع باعث بازتابش امواج صوتی به سوی آسمان میگردند.
۲-کنترل سرعت خودروها.
۳-انتخاب پوشش مناسب سطح سواره روها. (بهترین گزینه ها بتن، مخلوط بتن و آسفالت و لاستیک بازیافتی میباشند)
۴-ایجاد محدودیت در عبور و مرور وسایل نقلیه سنگین.
۵-کاشت گونه های گیاهی در کنار راه ها.
۶-نصب تابلوهای بوق زدن ممنوع در برخی نقاط.
راهکارهای کاهش سر و صدا در فرودگاهها:
۱-طراحی موتورهای جت کم سر و صدا تر.
۲-ایجاد محدودیت در پروازها (ساعات پروازی)
۳-استفاده از عایق های صوتی در اماکن مسکونی اطراف فرودگاه (پنجره های دوجداره و دیوارهای آکوستیک)
راهکارهای کاهش سر و صدا در کارخانجات:
۱-انتقال واحدهای صنعتی به خارج شهرها.
۲-استفاده از کابین های آکوستیک (محصور ساختن ماشین آلات پر سر و صدا).
۳-استفاده از لرزه گیرها برای کاهش ارتعاشات ماشین آلات.
۴-استفاده از پلاک گوش و گوشی توسط کارگران.
راهکارهای کاهش سروصدا در اطراف منازل مسکونی:
۱-استفاده از پنجره های قطور و یا دو جداره.
۲-طراحی اصولی ساختار بیرونی بنا.
۳-استفاده از مصالح پیش ساخته آکوستیک در دیوارها و سقفها.
۴-کاشت درخت و بوته ها در مقابل ساختمان بمنظور جذب انرژی صوتی.
۵-بنا کردن ساختمان بدور از منبع آلودگی صوتی.
۶-طراحی اتاق خواب و اتاق نشیمن بطوری که در فضاهای ساکت تر و دورتر از منبع سر و صدا قرار گیرند.
تركيب صداهاي انفجاري و مداوم كه در محيط پادگان ها وجود دارد ، براي گوش آسيب رسان است.سربازان در حال خدمت ، گروه بزرگي را تشكيل مي دهند كه در معرض اصوات انفجاري هستند. استفاده از محافظ شنوايي ،ساده ترين و سريع ترين روش حفاظت شنوايي است.
- سربازان مي توانند در مواقع ضروري و با هماهنگي با فرماندهان خود از گوش بندها و محافظ هاي شنوايي مناسب استفاده كنند. انواع مختلفي از اين گوش بندها در بازار موجود است كه سربازان مي توانند آنها را تهيه كرده و در مواقع ضرورت از آنها استفاده كنند.
- همواره سعي كنيد گوش بندهاي خود را تمييز نگه داريد تا از انتقال عفونت هاي شنوايي ممانعت به عمل آيد.
knowclub.com
* وضعيت شاخص استاندارد آلودگي(PS.I)
پاك 50-0
سالم 100-50
ناسالم 200-100
بسيار ناسالم 300-200
خطرناك 300
آثار آلودگي هوا به حدي گسترده است كه تحقيقات در اين*باره همچنان ادامه دارد. بيماريهاي ناشي از آلودگي هوا مي*تواند بسيار پرهزينه باشد.
1-نتیجه گیری
2-ارائه راهکارها و پیشنهادات
3-فهرست منابع
نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات
با توجه به مطالب مقاله حاضر نتیجه میگیریم که یکی از عوامل عمده مرگ و میرجهان که همین طور در حال افزایش است آلودگی هوا در کلان شهر ها و آلودگی منابع آب در مناطق محروم و صنعتی است.
آلودگی هوا وآلودگی منابع آب مسأله مهمَی است که باید به آن توجه داشت همین امری که در کشور های پیشرفته ازآن غافل نمیشوند.
اولين گام براي حل مشكل آلودگي هوا ارزيابي است. محققان آلودگي هوا را بررسي نموده و استانداردهايي را براي اندازه* گيري نوع و مقدار آلاينده*هاي خطرناك تعيين مي*كنند. بعد از آن بايد حد مجاز آلاينده*هاي هوا مشخص شود.
در مرحله بعد مي*توان گامهايي براي كاهش آلودگي هوا برداشت. تنظيم مقرراتي براي موادي كه در اثر فعاليتهاي انساني در فضا منتشر مي*شود اين هدف را تكميل مي*كند. بسياري از كشورها براي ميزان انتشار آلاينده*هاي خودروها و صنايع محدوديت*هايي را اعمال كرده*اند. اين كار از طريق سازمانهاي هماهنگ*كننده كه وظيفه نظارت بر محيط زيست و هوا را به عهده دارند انجام مي*شود. در سازمان ملل برنامه مديريت جو طرحهاي زيست محيطي را در سراسر جهان اجرا مي*كند.
در برخي كشورها علاوه بر سازمان حفاظت محيط زيست سازمانهاي محلي نيز در كنترل و نظارت بر محيط زيست نقش دارند.
پيشگيري مهمترين اقدام براي كنترل آلودگي هواست. سازمانهاي نظارتي نقش مهمي در كاهش آلودگي هوا در محيط زيست ايفا مي*كنند.
ساليانه ۲/۵ميليون نفر در جهان در اثر آلودگي هوا جان خود را از دست مي*دهند كه در اين ميان بيشترين ميزان مرگ و ميرها به علت آلودگي هوا در فضاهاي بسته مانند خانه است. از اين رو تهويه كافي براي كاهش آلاينده*ها در محيطهاي بسته مسئله مهمي است. در محيط خانه و محل كار بايد جريان كافي هوا وجود داشته باشد و دستگاههاي تهويه مناسب نصب شده باشد.
يكي از خطرناكترين آلاينده*ها دود سيگار است. محدوديت در استعمال دخانيات گام مهمي براي داشتن محيط زيست سالمتر است. هرچند قوانين كنترل استعمال دخانيات در برخي اماكن موثر است، اما قرار گرفتن در معرض دود سيگار ديگران نيز مسئله مهمي است كه نبايد از نظر دورداشته شود.
پياده*روي و استفاده از دوچرخه به برخوداري از هوايي سالم و پاكيزه كمك مي*كند. آلودگي هوا را فقط با تلاشهاي دانشمندان، صاحبان صنايع، قانون*گذاران و تمام افراد جامعه كاهش داد. براي برخورداري از محيطي سالم براي خود و فرزندان همه بايد مشاركت داشته باشند.
ساليانه 3 ميليون نفر در اثر آلودگي هوا جان خود را از دست مي دهند كه 90 درصد آنان در كشورهاي توسعه يافته هستند . دربعضي كشورها تعداد افرادي كه در اثر همين عامل جان خود را از دست مي دهند بيشتر از قربانيان سوانح رانندگي است. اين مرگ و مير بطور خاص مربوط به آسم، برونشيت - تنگي نفس و حملات قلبي و آلرژي هاي مختلف تنفسي است .
ارائه راهکارها و پیشنهادات
دراین بخش طبق نتایجی که بدست آوردم راهکارها وپیشنهاداتی را هم ذکر میکنم که آن را در زیر ارائه میدهم:
1-افزایش ناوگان اتوبوسرانی و تاکسیرانی
2-جایگزینی سوختهای فسیلی واستفاده از سوختهای طبیعی و پاک
3-استفاده کارخانجات از فیلتر ها در دودکشها
4-ایجاد قانون کلَی برای تمام جهان در رابطه آلودگی هوا
5-جلوگیری از ریختن فاضلاب های صنعتی در رودخانه ها
6- جلوگیری از ریختن فاضلاب های شهری وروستایی در درون رودخانه ها
7-ایجاد بوجه کافی برای تحقیق دراین رابطه
8-کاشتن جنگل های مصنوعی
9-جلوگیری از قطع بی رویه درختان جنگل
10-احداث آببندانها
11-احداث آببند هر یک کیلومتر در رودخانه ها جهت جلوگیری از زهکش شدن آب رودخانه ها
در مواقع آلودگي هوا چه بايد كرد ؟
در روزهاي بحراني آلودگي هوا حتي الامكان از تردد در محدوده هاي مركزي و پر ترافيك شهر اجتناب كنيد . استفاده از وسايل حمل و نقل عمومي در سفرهاي روزانه درون شهري خود را جايگزين خودروهاي شخصي نمائيد . فعاليت يا بازي كودكان در محيطهاي باز را محدود نمائيد . و افراد مسن يا افراد با بيماريهاي قلبي ، ريوي نظير آسم ، برونشيت مزمن و نارسائي قلبي از خروج از خانه اجتناب نمايند.
مايه شادماني زندگي بشري است كه نياز به آن بيش از نياز به غذا و آب مي باشد. صنعت مدرن امروز، باعث توليد گازها و ذرات زيادي مي شود كه هواي آزاد را آلوده مي كنند. در گذشته زغال در صنعت باعث توليد دي اكسيد گوگرد زيادي مي شد، ولي امروز به دليل محتويات كم گوگرد در زغال، سوخت آن مشكلات زيادي توليد نمي كند ولي وسايل نقليه موتوري مشكل اساسي هستند كه دي اكسيد نيتروژن و ذرات آلي غير قابل تجزيه توليد مي كنند كه تحت اثر اشعه خورشيد به ازن تبديل مي شود كه مهمترين آلوده كننده هوا مي باشد. گاز دي اكسيد نيتروژن ( NO2 ) هوا را به رنگ قهوه اي در مي آورد و اين وضعيتي است كه بسياري از شهرها در فصل تابستان با آن مواجه هستند . ذرات ريز كه در اثر سوخت موتورهاي بنزيني و گردوغبار جاده اي، دود حاصل آتش سوزي و گرده هاي گياهان توليد مي شود عامل آلودگي هوا در روزهاي زمستاني است .
تعريف آلودگي هوا:
آلودگي هوا يعني افزايش ميزان گازهاي سمي و ذرات ريز جامد و مايع در هوا در غلظت هايي كه تهديد كننده سلامتي هستند .
منابع آلودگي هوا:
مهمترين منابع آلودگي هوا عبارتند از :
1- وسايل نقليه
2- كارخانجات صنعتي
3- دود ناشي از آتش سوزي
4- گرده هاي گياهان
5- طوفانهاي شن و ماسه روان
6- طوفان ،گردوغبارو فعاليت آتشفشانها و آتش سوزي جنگل
عوارض آلودگي هوا:
آلودگي هوا در دراز مدت مي تواند براي انسان كشنده باشد در يك تجربه تلخ ، طي يك هفته آلودگي هوا در دسامبر 1952 در شهر لندن حدود 4700 نفر فوت كردند كه بيشتر آنان مبتلايان به بيماريهاي قلب و ريه و افراد مسن بودند. آلودگي هوا باعث تحريك مجاري هوائي و تشديد آسم مي شود و هرچه ميزان ازن هوا بيشتر باشد، تعداد بيشتري از افراد، مبتلا به آسم مي شوند تماس دراز مدت با آلودگي هوا باعث بروز برونشيت مزمن و آمفيزم ميگردد. آلودگي هوا با گاز رادون ( ناشي از سوخت موتورهاي ديزلي و صنايع سنگين ) باعث سرطان ريه مي شود . همچنين آلودگي هوا باعث مرگ و مير حيوانات شده و براي گياهان مضر مي باشد و علاوه بر آن باعث افزايش عفونت هاي تنفسي مي شود. آلودگي هوا اثرات غير قابل جبراني بر آثار باستاني و ميراث فرهنگي دارد .
آلودگي هوا بركودكان:
كودكان به دلايل زير نسبت به بزرگسالان در معرض خطر بيشتري از آلودگي هوا قرار مي گيرند:
1- كودكان و شيرخوارگان با سرعت بيشتري تنفس مي كنند و اين باعث افزايش تماس با مواد آلوده كننده هوا مي شوند .
2- كودكان اكثرا" تنفس دهاني دارند كه به اين ترتيب فيلتر بيني كه قسمتي از آلودگي هوا را مي گيرد بطور موءثر نمي تواند عمل كند
3- كودكان بيش از بزرگسالان در محيط آزاد به سر مي برند بخصوص در فصول گرم و تابستان كه سطح آلودگي شديدتر است.
4- سيستم ايمني و ارگانهاي وابسته در كودكان هنوز نارس است و نسبت به آلودگي حساس تر است مثل سرب كه در استخوان هاي درحال رشد رسوب مي كند. آلودگي هوا باعث تحريك انسداد راههاي هوائي و تشديد آسم مي شود و برنمو سيستم عصبي و تنفسي و ايمني و غدد داخلي تاثير مي گذارد و مي تواند خطر سرطان را در سال هاي بعدي زندگي افزايش دهد .
كربن و اهميت آن در كيفيت هواي داخل ساختمان ها:
علي رغم اينكه دي اكسيد كربن يك گاز آلاينده نبوده و بر سلامتي انسان هيچگونه تاءثيري ندارد ولي همواره به عنوان يك عامل مهم در بررسي كيفيت هوا داخل ساختمانها و به عنوان شاخصي جهت نحوه عملكرد سيستم تهويه مد نظر قرار مي گيرد . در صورتيكه غلظت CO2 بالاتر از 1000 ppm باشد افراديكه در معرض اين هوا باشند احساس عدم تازگي و ساكن بودن هوا مي نمايند. كيفيت بد هوا در اتاق ها منجر به خستگي ، عدم تمركز و عدم رضايت افراد مي شود، كه اغلب ناشي از تهويه نامناسب ساختمان مي باشد كه رابطه مستقيمي با غلظت CO2 دارد، لذا در برخي سيستم ها كه از تهويه اتوماتيك استفاده مي نمايند از غلظت CO2 به عنوان معياري جهت تنظيم ميزان هواي تازه ورودي به سيستم استفاده مي شود.
آلودگي هوا و آثار زيانبار آن بر سلامت انسان
انتشار گازهاي مضري مانند دي اكسيد سولفور، مونواكسيد كربن، اكسيدهاي نيتروژن، و بخارات شيميايي مي*توانند در جو زمين واكنشهاي شيميايي انجام داده و تشكيل مه دود و باران اسيدي بدهند.
آلودگي در محيطهاي بسته مانند خانه*ها، ادارات، و مدارس نيز بايد مورد توجه قرار گيرد. برخي از اين آلاينده*ها در اثر فعاليتهايي مانند استعمال دخانيات و آشپزي ايجاد مي*شود. بسياري از افراد ۸۰تا ۹۰درصد عمر خود را در داخل محيطهاي بسته مي*گذرانند و قرار گرفتن در معرض آلاينده*هاي مضر مي*تواند سلامت افراد را به خطر بيندازد. به همين خاطر توجه به آلودگي هوا در داخل و خارج خانه حائز اهميت است.
آلودگي هوا بر سلامت انسان
آلودگي هوا به طرق گوناگوني مي*تواند آثار زيانبار درازمدت و كوتاه مدتي بر سلامت انسانها بگذارد. تاثير آلودگي هوا بر افراد مختلف متفاوت است. آسيب پذيري برخي افراد در برابر آلودگي هوا بسيار بيشتر از سايرين است. كودكان كم سن و سال و سالمندان بيشتر از ديگران از آلودگي هوا آسيب مي*بينند.
برخي بيماريها مانند آسم، بيماري قلبي و ريوي در مواقع آلودگي هوا تشديد مي*شوند. معمولا ميزان آسيبها بستگي به ميزان قرار گرفتن در معرض مواد شيميايي زيانبار دارد يعني مدت تماس با آلاينده*ها و غلظت مواد شيميايي.
آثار كوتاه مدت آلودگي هوا عبارت است از حساسيت چشمها، بيني و حلق، عفونتهاي دستگاه تنفسي فوقاني مانند برونشيت و ذات الريه. سردرد، تهوع، و واكنش*هاي آلرژيك نيز از ديگر عوارض كوتاه مدت اين مشكل زيست*محيطي است.
آلودگي هوا براي مدت كوتاه مي*تواند بيماري مبتلايان به آسم و آمفيزم را تشديد كند.
آثار درازمدت آلودگي هوا مي*تواند بيماري مزمن تنفسي ، سرطان ريه، بيماري قلبي، و حتي آسيب به مغز ، اعصاب ، كبد و كليه*ها را شامل شود.
تماس مداوم با آلاينده*ها بر ريه كودكان تاثير مي*گذارد و در سالمندان سبب تشديد بيماري مي*شود.
عقيمي ناشي از كاهش شمار اسپرم در مردان از عوارض آلودگي هوا شناخته شده است. آلودگي هوا نه تنها در تشديد آسم نقش دارد بلكه بزرگترين عامل خطر در ايجاد اين بيماري محسوب مي*شود. پزشكان از جمله عوامل موثر در بروز جوش صورت را آلودگي هوا معرفي مي*كنند. اين معضل براي بيماران ديابتي مرگبار است. آلودگي هوا در فرايند كنترل جريان خون در ديابتي*ها اختلال ايجاد مي*كند.
در تحقيقات انجام شده مشخص شده است آلودگي هوا در بروز چاقي نقش دارد و مرگ زودرس در نواحي آلوده شهرها به اثبات رسيده است.
در گياهان آلاينده*ها توان گياهان را براي مقابله با بيماريها و حشرات كاهش مي*دهند و در رشد آنها تاثير منفي مي*گذارند. بسياري از درختان در بزرگراههاي شهر تهران در حالت نيمه مرگي هستند كه به علت انباشت لايه*اي از ذرات آلاينده بر شاخ و برگ آنهاست.
آثار آلودگي هوا به حدي گسترده است كه تحقيقات در اين*باره همچنان ادامه دارد. بيماريهاي ناشي از آلودگي هوا مي*تواند بسيار پرهزينه باشد.
هزينه*هاي درماني، كاهش بهره*وري در محل كار مي*تواند ساليانه ميلياردها دلار هزينه بر جامعه تحميل كند.
ساليانه ۲/۵ميليون نفر در جهان در اثر آلودگي هوا جان خود را از دست مي*دهند كه در اين ميان بيشترين ميزان مرگ و ميرها به علت آلودگي هوا در فضاهاي بسته مانند خانه است. از اين رو تهويه كافي براي كاهش آلاينده*ها در محيطهاي بسته مسئله مهمي است. در محيط خانه و محل كار بايد جريان كافي هوا وجود داشته باشد و دستگاههاي تهويه مناسب نصب شده باشد.
تاریخچه آلودگی
دود یکی از قدیمیترین آلاینده*های هوا است که برای سلامت بشر مضر است. زمانی که دود ناشی از آتش حاصله از سوختن چوب توسط ساکنین اولیه غارها جای خود را به دود ناشی از کوره*های زغال سوز در شهرهای پر جمعیت داد، آلودگی هوا، بقدری افزایش یافت که زنگ خظر برای برخی از ساکنان آن شهرها وجود به صدا در آمد. در سال ۶۱ بعد از میلاد سنکا (Seneca) فیلسوف رومی از هوای روم به*عنوان هوای سنگین و از دودکشهای هود با عنوان تولید کننده بوی بد نام برد. در سال ۱۲۷۳ میلادی ادوارد اول پادشاه انگلستان می*گوید هوای لندن به حدی با دود و مه آلوده و آزار دهنده است که از سوختن زغال سنگ دریایی جلوگیری خواهد کرد.
علی*رغم هشدار پادشاه مذکور، نابودی گسترده جنگلها، چوب را تبدیل به یک کالای کمیاب نمود و ساکنان لندن را وادار ساخت تا بجای کم کردن مصرف زغال سنگ به میزان بیشتری از آن استفاده کنند. تا سال ۱۶۶۱ میلادی یعنی بیش از یک قرن بعد، تغییر قابل ملاحظه*ای در آلودگی هوا بوجود نیامد. چاره جویی و پیشنهادات عبارت بودند از برچیدن تمامی کارخانه*های دودزا از شهر لندن و بوجود آمدن کمربند سبز در اطراف شهر و بالاخره این چاره جوییها کارساز شد.
سهم شما در آلودگی هوای تهران چقدر است؟
سهم هر خودروی سواری در ايجاد ترافيک 37 درصد است به اين ترتيب براساس بررسی های انجام شده اگر هر يک از شهروندان که با خودروی شخصی تردد می کند، حداقل يک يا دو روز از هفته از سيستم حمل و نقل عمومی استفاده کنند، نقش عمده و مهمی را در کنترل آلودگی هوا و کاهش هزينه های اجتماعی و اقتصادی خواهند داشت.
رانندگان خودروهای شخصی 14 برابر اتوبوس سواران هوای پايتخت را آلوده می کنند! سرانه هر فرد در آلودگی هوای تهران که از وسايل نقليه شخصی استفاده می کند، 14 برابر فردی که با اتوبوس های شهری تردد می کند. طبق مطالعات انجام شده هزينه يک کيلومتر مسافتِ طی شده، اعم از بنزين، تعميرات، جريمه و عوارض، برای وايلِ نقليه شخصی، 9 برابر بيشتر از وسايل نقليه عمومی است.
يک سوم سرطان های ريه در افراد سيگاری مربوط به آلودگی هواست
براساس يکی از تحقيقات انجام شده برای اندازه گيری غلظت هيدروکربن ها در ميان آلاينده های هوا توسط دانشگاه صنعتی شريف، 70 درصد از موارد سرطان ريه در افراد غيرسيگاری نيز به دليل آلودگی هوا بوده است.
سالانه 51 نفر از 100 هزار نفر شهروند تهرانی در معرض خطر ابتلا به سرطان هستند که برای حدود 8 ميليون جمعيت تهران متجاوز از 4 هزار احتمال وقوع سرطان ريه وجود دارد.
مهم ناشی از آلودگی هوا در جهان
بالا رفتن غلظت آلاينده های هوا از يک حد معين در بعضی از کشورها و مناطق جهان حوادث ناگواری را به وجود آورده است. وقوع حوادث شديد آلودگی هوا که موجب بيماری و مرگ ومير تعداد زيادی از ساکنين شهرهای بلا زده شده، بمنزله زنگ های خطری بوده است که جهانيان را نسبت به مخاطرات واقعی و مهلک آلودگی هوا هشدار داده است و موجب شروع اقدامات مثبت در زمينه کنترل آلودگی هوا شده است. بررسی ها نشان می دهد. مهمترين حوادث ناشی از آلودگی هوا در بلژيک، پنسيلوانيا، لندن و نيويورک رخ داده است.
حادثه دره ميوز در بلژيک
اين حادثه از اول دسامبر 1930 شروع و منجر به مرگ حدود 60 نفر شد. اين افراد همگی دارای علائم اوليه شامل سرفه تحريکی و سرفه های همراه با اخلاط و تنگی نفس بودند.
در اين دره تعداد زيادی آلودگی صنعتی از جمله صناي توليد فولاد، اسيد سولفوريک و شيشه سازی وجود داشت که وارونگی دما سبب محبوس شدن آلودگی در پايين دره گرديد.
حادثه شهردونورا _ پنسيلوانيا
در 26 اکتبر سال 1948 شرايط وارونگی دما و ايجاد مه تا 31 اکتبر ادامه يافت که طی اين مدت 20 نفر مردند که بيشترين آمار فوت شدگان در روز سوم گزارش شده است.
اين منطقه دارای صنايع ذوب آهن، توليد روی و اسيد سولفوريک بوده که در آن از جمعيت 14 هزار نفری 43 هزار نفر بيمار شدند و 10 درصد جمعيت بشدت آسيب ديدند.
حوادث لندن
حادثه در لندن از پنجم تا نهم دسامبر سال 1952 اتفاق افتاد. بررسی آمار مرگ و مير لندن که پس از چند ماه صورت گرفت، نشان داد که در طی 7 روز يعنی از هشتم تا 14 دسامبرِ همان سال تعداد و موارد مرگ و مير در لندن نسبت به همان مدت در سال قبل 4 هزار نفر بيشتر بوده است. بعد از آن در نوامبر سال 1953 و دسامبر 1962 شرايط جوی مشابهی با غلظت بالای SO2 بوقوع پيوست که مرگ و مير در سال 1962 به مراتب کمتر از سال 1952 بود.
حوادث نيويورک
نيويورک نيز چندين حادثه آلودگی هوا داشت که هر کدام باعث افزايش ميزان مرگ و مير شدند. که تعدادی از اين حوادث در نوامبر 1953، نوامبر 1962 و تعطيلات شکرگزاری سال 1966 رخ دادند.
در کاهش عوارض ناشي از آلودگي هوا
شايد گاه و بي گاه با خود فکر کره باشيد که سرانجامِ زندگي در شهري آلوده مثل تهران با اين همه دود و آلاينده هاي محيطي چه خواهد بود؟ بيماري هاي حاد ريوي، آلرژي هاي مزمن، مشکلات روحي و رواني يا انواع سرطان ها و ... .
زماني بود که روزنامه ها و خبرگزاري ها در سر فصل اخبارشان هواي يک روز را آلوده اعلام مي کردند و اين وقتي بود که تعداد اين روزها، کمتر از روزهاي پاک بود. اما امروز آلودگي هوا به حدي رسيده که اگر خبر " امروز هواي تهران سالم است " را از راديو بشنويم و در روزنامه بخوانيم، خوشحال و بعضاً متعجب مي شويم.
روزمرّگي و سکونت در کلان شهري با ويژگي هاي تهران امروزي، نه فقط عوارض و خطرات آلاينده هاي محيطي، که شايد بسياري ديگر از ناهنجاري ها را براي بسياري از شهروندان در پي داشته باشد، غافل از اين که هر يک از ما در قبال خود ، کودکان، سالمندان و تک تک اعضاي خانواده خويش عهده دار مسئوليت هايي هستيم که حفظ تندرستي، مهم ترين آنهاست.
هرگز با خود انديشيده ايد که چطور از عهده اين مسئوليت بر آييد ؟ چگونه با شيوه اي نه چندان دشوار، تاوان زندگي در آلوده ترين شهر دنيا را بپردازيد؟ چگونه رشدي بهتر براي کودکان و عمري دراز براي خود به ارمغان آوريد، آن هم با خوردن؟ خوردن غذاي مناسب؟
مطالعات نشان داده که مصرف شير تاثيرات مضر آلودگي هوا بر بدن را کاهش مي دهد. " طاهره طالع ماسوله " دانشجوي دکتراي تغذيه دانشگاه کبک کانادا در اين باره مي گويد : در بدن انسان باکترهاي مفيدي وجود دارند که عمل دفع ادرار و مدفوع و مواد آلاينده را تنظيم مي کنند. هر وقت ميزان باکتري هاي مفيد بر اثر ورود سرب و مواد آلاينده به بدن کم شود، عمل دفع هم با مشکل مواجه مي شود و اين مواد در بدن باقي مي مانند. شير به دليل دارا بودن ماده اي فعال به نام " پتوبيوتيک "، سطح اين باکتري هاي مفيد را در روده انسان تعادل مي بخشد.
وي اضافه مي کند : کاهش يا افزايش فلور طبيعي ( باکتري هاي مفيد ) روده به صورت اسهال و يا يبوست بروز مي کند، که درهر دو حالت براي سلامتي بدن مضر است.
چه بخوريم، چگونه بخوريم؟
وقتي مي توانيم با کمي دقت و توجه در انتخاب غذاي مصرفي و موادي که در طي روز تغذيه مي کنيم، تهاجم آلاينده ها را تحت کنترل در آوريم و جان سالم به در بريم، چرا اين کار را نکنيم؟
دکتر نيستاني، خوردن آنتي اکسيدان ها را راهي براي مقابله با عوارض آلودگي هوا مي داند و مي گويد : " اگر غذاي ما از نظر آنتي اکسيدان ها غني باشد، احتمال وقوع استرس هاي اکسيداتيو هم کاهش مي يابد. ويتامين هاي C , E ، کاروتنوئيدها، پلي فنول ها از آنتي اکسيدان هاي مهم هستند. سبزي ها و ميوهاي تازه، منابع غني ويتامين C هستند. حساسيت اين مواد به حرارت ، نور و PH محيط بالاست ؛ مثلاً با افزودن جوش شيرين به غذا، ويتامين موجود در اين مواد غير فعال مي شود. از اين رو بهتر است ميوه ها و سبزيجات را تازه مصرف کنيد.
روغن سويا ، آفتابگردان ، جوانه گندم و ساير روغن هاي گياهي، غني ترين منابع ويتامين E هستند. ويتامين هاي E نسبت به شرايط طبخ مقاومت بيشتري دارند. "
ساير مواد غذايي موثر براي کاهش اثرات مخرب آلودگي هوا بر بدن به شرح زير است.
روي يک از اين مواد موثر است. انواع گوشت و غلات به خصوص غلات سبوس دار منابع سرشار از روي هستند.
مردم ايران از دير باز با مشکل کمبود روي در بدن خود مواجه بودند که يکي از مهم ترين اين عوامل اسيد فيتيک ( فيتات ) موجود در غلات است.
نکته مهمي که در هنگام مصرف غلات بايد در نظر داشته باشيم ، اين است که وقتي از غلات براي تهيه نان استفاده مي کنيم، حتماً مي بايست عمل تخمير خمير نان بدون دخالت جوش شيرين انجام شده باشد.
زيرا بطور طبيعي آنزيمي به نام فيتاز در غلات موجود است که بر اثر عمل تخمير خمير نان فعال مي شود و اسيد فتيک را تجزيه مي کند. اگر تخمير صورت نگيرد، فيتاز فعال نمي شود ، در نتيجه اسيد فيتيک با روي ترکيب شده و فيتات روي را تشکيل مي دهد. در اين صورت روي جذب نمي شود و سيستم ايمني بدن دچار مشکل خواهد شد.
همانطور که اشاره شد شير و لبنيات نيز عوارض ناشي از آلودگي هوا را بر دستگاه گوارش کاهش مي دهند.
وجود ماده اي به نام پکتين در سيب، سرب را به طور کامل از بدن دفع مي کند و هر قدر مصرف سيب در طول روز بيشتر باشد، براي کاهش عوارض آلودگي هوا بهتر است. ساير منابع غني از پکتين عبارتند از : مرکبات مثل پرتقال و ليمو و گريپ فروت - توت فرنگي – هويج و غلات سبوس دار.
کلام آخر اينکه اگر در شهرهاي پر جمعيت و آلوده زندگي مي کنيد، از خوردن مواد غذايي زير براي حفظ تندرستي غفلت نکنيد تا از اين مهلکه جان سالم به در بريد :
1- حداقل روزانه دو ليوان شير
2- حداقل 400 گرم سبزي و ميوه تازه در طي روز
3- غلات سبوس دار
4- حداقل يک سيب در طول روز
هوا با کاهش اکسیژن در خون رسانی به چشم، میزان بینایی را کاهش می*دهد.
آلودگی هوا به دلیل افزایش میزان گاز منواکسید کربن سبب تاری دید و بروز سرگیجه می*شود. آلودگی هوا پس از بروز تاری دید و عدم درمان، می*تواند سبب تیره دیدن اجسام و محیط شود، به گونه*ای که معمولا مبتلایان محیط اطراف خود را خاکستری و یا تاریک*تر می*بینند.
قدرت چسبندگی منواکسیدکربن به گلبول*های سرخ ۲۰۰برابر بیشتر از اکسیژن است و شش ساعت زمان می*برد تا از خون خارج شود، اما با اکسیژن خالص ۳۰دقیقه طول می*کشد تا منواکسید کربن از خون خارج شود. ذرات موجود در هوای آلوده همچون سرب نیز با غلظت ۶۰ میکروگرم در دسی*لیتر پلاسما سبب افزایش ورم مغز می*شود که سردرد، کاهش دید، کم خونی و افسردگی از علائم مسمومیت با آن است. ذرات موجود در هوا با ایجاد تغییرات PH(اسیدیته) محیط چشم را مقداری اسیدی می*کند و سبب ایجاد سوزش، قرمزی و اشک ریزش در افراد می*شود.
این علائم در موتورسواران ۲۰برابر بیشتر از دیگران است. آلودگی هوا در بیمارانی که التهاب سطحی قرنیه دارند و مبتلایان به التهاب لبه پلک، سبب شدت یافتن بیماری*شان می*شود. میلان گفت: آثار آلودگی هوا و بروز علائمی همچون خارش، سوزش، اشک ریزش و قرمزی لبه پلک در اطفال به دلیل حساس بودن چشم*های*شان و در افراد بالای ۵۰ سال به دلیل ضعف بدن، بیشتر است.
کاهش تردد در مناطق پر ترافیک و آلوده، عدم استفاده از موتورسیکلت برای تردد در شهر و استفاده از عینک*های پوشاننده چشم در کاهش میزان تاثیر گذاری آلودگی هوا بر روی چشم موثر است. افزایش میزان مصرف مایعات، ویتامین*های آنتی*اکسیدان بخصوص ویتامین Cو ریزمغذی روی و `فلاوینوئید` که در نارنج، انار و چای سرد به وفور وجود دارد، در کاهش میزان آلودگی هوا بر روی چشم موثر است. با این وجود افراد باید درصورت بروز علائمی همچون قرمزی، اشک ریزش و تاری دید حتما به پزشک مراجعه کنند تا از شدت یافتن بیماری*شان پیشگیری شود. برای درمان این افراد داروهایی همچون قطره*های چشمی ضد التهاب، ضد عفونی*کننده و داروهای رفع مسمومیت اعصاب مغز، تجویز می*شود.
تاثير الودگي هوا بر گياهان
گیاهانی که در معرض هوای حاوی دی *اکسید گوگرد هستند، به شدت صدمه می*بینند. ازن و دی*اکسید نیتروژن نیز بر آنها تأثیر می*گذارند. آلودگی هوا ، درختان را ضعیف می*سازد و از مقاومت آنها در مقابل تنشهای طبیعی می*کاهد. افزایش آلودگی ، ابتدا درختان را ضعیف می*سازد و در مقدار مواد مغذی ، اختلال پدید می*آورد و عمل جذب سبزینه*ای کاهش می*یابد. آلودگی هوا باعث بارش بارانهای اسیدی می*شود و جذب مواد مغذی همراه با اسید ، بویژه وقتی که غلظت ازن زیاد باشد، شدیدتر صورت می*گیرد. خطر غیر مستقیم اسید از راه خاک ، بیشتر از اثر مستقیم آن از طریق هواست. زیرا :
• اولا ، رسوبات اسیدی ممکن است سبب نشت و خروج مواد مغذی قابل ملاحظه*ای از داخل خاک شود و یون هیدروژن را جانشین مواد غذایی سازد و pH خاک را اسیدی کند. رشد درختان در چنین خاکی از عدم تعادل مواد مغذی متأثر می*شود و سرانجام ، این وضع منجر به نابودی گیاه می*شود.
• ثانیا ، مقادیر زیاد رسوب اسیدی در خاک ، آلومینیوم را از کانیهای خاک آزاد می*کند. یون آزاد شده* آلومینیوم به ریشه ظریف و نازک درختان آسیب می*رساند و جذب کلسیم و منیزیم متوقف می*شود.
تاثیر بر جنگلها
نابودی درختان فقط در جنگلهایی روی داده که میزان آلودگی هوا در آنها نسبتا بالا بوده است. البته ممکن است، بطور اتفاقی در مناطق دارای آلودگی کمتر نیز بعدها چنین ضایعاتی مشاهده شود. هرگاه ثابت گردد که مقادیر کمتری از رسوبات اسیدی هم می*توانند موجب نشت و خارج شدن مقادیر قابل ملاحظه*ای از مواد مغذی شوند، ضایعاتی مشابه آنچه در کوتاه مدت با مقادیر نسبتا زیاد اسیدی روی داده، ممکن است در بلند مدت با مقادیر کمتری اسید هم ، اتفاق بیفتد.
بنابراین ، موضوع و مشکل نابودی جنگلهای ایالت متحده *امریکا ، همچون جنگلهای آلمان ، دیر یا زود بطور کاملا جدی ، مطرح خواهد شد. گروهی از پژوهشگران آزمایشگاه جنگلهای ملی بلوط که در این نواحی کیفیت شیمیایی خاک را بررسی کرده*اند، به *این نتیجه رسیده*اند که 41 درصد خاکهای بخش شرقی ایالات متحده ، مستعد از دست دادن مواد مغذی (نیتروژن ، فسفر و پتاسیم) می*باشد. در نتیجه جنگلهای این منطقه دیر یا زود در معرض ضایعات قرار خواهند گرفت.
تاثير الودگي هوا بر غلات
مقدار خسارات اقتصادی که آلودگی هوا به تولید غلات وارد ساخته *است، طی برنامه کار شبکه *ارزیابی افت غلات سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا (NCLAN) اندازه گیری و برآورد شده *است. طبق این تحقیقات ، کاهش مقدار ازن به میزان 50 درصد موجب افزایش حاصلخیزی چهار نوع غله *اصلی (سویا ، ذرت ، گندم و بادام زمینی) می*شود. از این حاصلخیزی ، درآمدی به مبلغ 5 میلیون دلار بدست می*آید. روی هم رفته برآورده شده *است که *ازن حاصله *از سوزاندن مواد نفتی 5 تا 10 درصد از تولید غلات می*کاهد. اثر ازن حاصل از آلودگی هوا روی گیاهان به صورت زرد شدن برگ و فساد بافتها و کم شدن رشد گیاه و کاهش کیفیت محصول و حساسیت بیشتر گیاه در برابر تنشهای طبیعی ظاهر می*گردد.
آمار آسیب *دیدگی غلات
برعکس حالت نابودی جنگلها که *از دیر زمان در نقاط گوناگون و جداگانه *اتفاق می*افتاد، کاهش بازدهی غلات مسری به نظر می*رسد. در تجزیه و تحلیلهای اقتصادی ، افت سالانه محصول غلات در ایالات متحده *امریکا بیش از 100 میلیون دلار برآورد شده *است. این مقدار قابل ملاحظه ، در واقع می*تواند اعلام خطر جهانی تلقی شود. در این تحقیقات آمده *است: تا این تاریخ نیز ، آلودگی هوا از جنگلها و غلات آمریکا ، تاوان سنگینی گرفته و خسارات آن هنوز رو به *افزایش است. اگر رهاسازی گازهای آلوده کننده *از سطح زمین به هوا مهار نشود، در شرایط فعلی و با مقررات جاری ، تصور می*رود مقدار غلظت اکسید نیتروژن حاصله *از کار تأسیسات تولید نیرو ، برق حرارتی و بخاری تا سال 2030 میلادی دو برابر می*گردد.