اصول نمونه برداری از هوای محیط (گاز و ذرات)

نمایش نسخه قابل چاپ

10-24-2015, 01:58 PM
دکتر مصطفی کلهر

اصول نمونه برداری از هوای محیط (گاز و ذرات)

مطالب مرتبط با نمونه برداری از گازها در این بخش مورد بحث قرار خواهد گرفت.

روش نمونه برداری از بنزن

بنزن

Benzene

فرمول شیمیایی: C₆H₆
وزن مولکولی: 11/78 CAS: 71-43-2
RTECS : CY1400000

اسامی مترادف: بنزول، سیکلوهگزاترین

ویژگی ها: مایع؛ نقطه جوش ˚c 1/80 ؛ نقطه ذوب ˚c 5/5؛ فشار بخار mmHg 2/95 (kPa 7/12) در ˚c 25 ؛دانسیته g/Ml 879/0 در ˚c 20 ؛ گستره انفجار 3/1% تا 1/7% حجمی در هوا

حدمجاز: OSHA:1 ppm,5ppm STEL NIOSH: 0.1 ppm, 1 ppm C, Suspect carcinogen
ACGIH:10 ppm, Suspect carcinogen

احتیاطات ویژه:
بنزن مظنون به سرطانزایی است. انتقال گازهای فشرده باید طبق دستورالعمل انتقال مواد خطرناک 49 CFR 171-177 صورت گیرد.

مواد و محلولهای لازم:
1- بنزن در هوا؛ استانداردهای کاربردی در محیط مورد نظر از طریق پر کردن کیسه های هوا (تدلار) با استانداردهای آماده شده تجاری یا از طریق تزریق مقدار مشخصی از بنزن خالص به داخل کیسه تدلار که حاوی حجم مشخصی از نیتروژن یا هوای خالص است، بدست می آید.
2- سیلندر هوا، نیتروژن و یا هلیوم؛ به عنوان گاز حامل و همچنین شاهد میدانی

وسایل و تجهیزات لازم:
1- دستگاه گازکروماتوگراف پرتابل؛ با آشکارساز فوتویونیزان؛ ترجیحا به همراه لوپ نمونه گیری از گاز و ثبت کننده نمودار؛ ستون موئین CPSil 5CB Macrobore
2- پمپ نمونه بردار فردی با دبی L/min 5- 02/0 یا سایر دبی های مناسب جهت پر کردن کیسه نمونه، به همراه لوله های رابط قابل انعطاف
نکته: پمپی که توسط ترکیبات نفتی روغن کاری شده است نباید مورد استفاده قرار گیرد.
3- کیسه هوا تدلار؛ 1 تا 20 لیتری یا سایر اندازه های مناسب
4- سرنگ های مخصوص گاز (با دریچه یکطرفه)؛ در اندازه های مناسب برای گازکروماتوگرافی
نکته: برای کاهش امکان آلودگی استانداردها و شاهدها از سرنگ هایی که قبلا استفاده نشده است استفاده کنید. گهگاهی برای آزمودن آلودگی سرنگ ها، هوای تمیز را از آن عبور داده و آنالیز کنید.
5- چسب نواری و ماژیک برای برچسب گذاری کیسه ها

نمونه برداری:
1- براساس دستورالعمل سازنده دستگاه گازکروماتوگراف پرتابل و ثبت کننده نمودار را روشن کرده و اجازه دهید تا گرم شود.
2- یکی از روش های نمونه برداری زیر را انتخاب کنید:
الف- نمونه برداری آنی؛ توسط پمپ نمونه بردار نمونه هوا را از لوپ نمونه گیر دستگاه GC عبور دهید، یا اینکه توسط سرنگ مخصوص گاز بخشی از هوای نمونه را به دستگاه GC تزریق کنید.
نکته: برای افزایش دقت تزریق می توانید به موارد زیر عمل کنید:
- از یک لوپ نمونه برداری از گاز استفاده کنید.
- برای هر نمونه سه باز عمل تزریق و قرائت را انجام دهید.
- از حجم نمونه بیشتری برای تزریق استفاده کنید تا با دقت بیشتری قابل قرائت باشد و با گستره کالیبراسیون انطباق داشته باشد.
ب- نمونه برداری یکپارچه برای تعیین میانگین وزنی – زمانی (TWA)
- هوای داخل یک کیسه هوای تمیز را از طریق اتصال لوله ورودی پمپ به کیسه تخلیه کنید.
نکته: برای کاهش اثرات وجود آلودگی قبلی در کیسه فقط کیسه هایی را که قبلا استفاده نشده است، بکارگیرید. یا اینکه هوای تمیز را 2 بار از کیسه استفاده شده عبور داده ، سپس آن را با هوا پر کرده و آن را از نظر وجود بنزن آنالیز کنید.
- کیسه نمونه را به لوله خروجی پمپ نمونه بردار فردی متصل کنید (طول لوله باید کم باشد). به خروجی پمپ نمونه بردار یک لوله تفلونی طویل وصل کنید. همچنین می توانید قبل از نمونه برداری هوای نمونه و بعد از نمونه برداری هوای تمیز را از پمپ و لوله های رابط عبور دهید.
- نمونه هوا را به داخل کیسه هوا با دبی محاسبه شده برای پر کردن 80% از ظرفیت کیسه، پمپ کنید.
نکته: در طول نمونه برداری دبی پمپ باید ثابت باشد.
- 4 ساعت بعد از اتمام نمونه برداری بخشی از نمونه را به دستگاه GC تزریق کنید.
3- ارتفاع یا مساحت پیک بنزن را در نمونه های تزریق شده بدست آورید.

کالیبراسیون و کنترل کیفی:
1- قبل از اینکه در محیط کار نمونه برداری را انجام دهید اعمال زیررا در آزمایشگاه انجام دهید:
- با حداقل 6 استاندارد کاربردی (3 بار تکرار برای هر کدام) منحنی کالیبراسیون را آماده کنید. نموداری از ارتفاع یا مساحت پیک در برابر جرم یا غلظت بنزن ترسیم کنید.
- انحراف دتکتور را در طول مدت مورد انتظار نمونه برداری محاسبه کنید.
- قابلیت ستون گازکروماتوگرافی در جداسازی پیک بنزن از سایر ترکیبات شناخته شده یا ترکیباتی که انتظار می رود در نمونه هوا موجود باشند را تعیین کنید.
2- منحنی کالیبراسیون روزانه (ارتفاع پیک در برابر جرم یا غلظت بنزن) را با استانداردهای کاربردی (3 بار تکرار برای هرکدام) تعیین کنید. در صورت امکان نمونه ها و استانداردهای کاربردی را متناوبا آنالیز کنید.

اندازه گیری: -

مداخله گرها:
هر ترکیبی که زمان ماند آن مشابه یا نزدیک بنزن باشد می تواند ایجاد تداخل کند.

محاسبات:
1- جرم برحسب µg بنزن در نمونه را از طریق مقایسه ارتفاع پیک نمونه با منحنی کالیبراسیون محاسبه کنید. غلظت (C) بنزن را بر حسب mg/m³ در حجم نمونه تزریق شده (V) بر حسب میلی لیتر محاسبه کنید:
[IMG]file:///C:\Users\drkalhor\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\ 01\clip_image002.gif[/IMG] نکته: برخی از انواع پرتابل GC این محاسبه را به صورت الکترونیکی انجام می دهند.

04-22-2018, 09:57 AM
دکتر مصطفی کلهر

1 فایل پیوست

نمونه برداری غیرفعال PASSIVE از گازها و ذرات PDF

فایل زیر حاوی روشها، استانداردها و اصول نمونه برداری غیرفعال (پسیو) از گازها و ذرات است.
برای دانلود کلیک کنید
04-22-2018, 10:01 AM
دکتر مصطفی کلهر

1 فایل پیوست

نمونه برداری از کربن سیاه و ذرات حاوی کربن PDF

فایل زیر حاوی روشها، استانداردها و نکات مورد نظر در خصوص اندازه گیری از کربن سیاه و ذرات حاوی کربن می باشد
برای دانلود کلیک کنید
05-14-2018, 07:02 PM
دکتر مصطفی کلهر

1 فایل پیوست

آیین نامه خوداظهاری در پایش آلودگی محیط زیست pdf

آیین نامه خوداظهاری در پایش آلودگی محیط زیست pdf از طریق لینک زیر دانلود نمایید
05-15-2018, 12:37 PM
دکتر مصطفی کلهر

1 فایل پیوست

طراحی شبکه پایش آلودگی هوا pdf

از لینک زیر می توانید فایلهای مرتبط با شرایط لازم جهت در نظر گرفتن محل تجهیزات و پایش آلودگی هوا را دریافت نمایید
05-15-2018, 12:37 PM
دکتر مصطفی کلهر

1 فایل پیوست

طراحی شبکه پایش آلودگی هوا pdf

از لینک زیر می توانید فایلهای مرتبط با شرایط لازم جهت در نظر گرفتن محل تجهیزات و پایش آلودگی هوا را دریافت نمایید
05-22-2018, 06:03 PM
دکتر مصطفی کلهر

1 فایل پیوست

نمونه برداری و سنجش آمونیاک در هوا

اصول نمونه برداری و سنجش آمونیاک در هوای محیط

فایل فارسی pdf
05-23-2018, 11:19 AM
دکتر مصطفی کلهر

1 فایل پیوست

نمونه برداری و سنجش متان در هوای محیط

نمونه برداری و سنجش متان در هوای محیط

فایل فارسی PDF
05-24-2018, 11:14 AM
دکتر مصطفی کلهر

1 فایل پیوست

نمونه برداری و سنجش H2S در هوای محیط

نمونه برداری و سنجش H2S در هوای محیط

فایل فارسی PDF
05-27-2018, 11:31 AM
دکتر مصطفی کلهر

1 فایل پیوست

نمونه برداری و سنجش CO2 در هوای محیط

نمونه برداری و سنجش CO2 در هوای محیط

فایل انگلیسی PDF
05-27-2018, 04:07 PM
دکتر مصطفی کلهر

1 فایل پیوست

نمونه برداری و سنجش NO2 در هوای محیط

نمونه برداری و سنجش NO2 در هوای محیط

فایل فارسی PDF
05-28-2018, 10:44 AM
دکتر مصطفی کلهر

1 فایل پیوست

نمونه برداری و سنجش SO2 در هوای محیط

نمونه برداری و سنجش SO2 در هوای محیط

فایل فارسی PDF
05-29-2018, 12:07 PM
دکتر مصطفی کلهر

1 فایل پیوست

نمونه برداری و سنجش مونوکسید کربن در هوای محیط

نمونه برداری و سنجش CO در هوای محیط

فایل فارسی PDF
05-30-2018, 03:06 PM
دکتر مصطفی کلهر

1 فایل پیوست

روش نمونه برداری از فلزات سنگین با ICP

روش نمونه برداری از فلزات سنگین با ICP

فایل فارسی PDF
06-06-2018, 05:30 PM
دکتر مصطفی کلهر

1 فایل پیوست

توصیه های epa در خصوص طراحی شبکه پایش آلودگی هوا

توصیه های آژانس حفاظت از محیط زیست آمریکا در خصوص طراحی و جانمایی شبکه پایش آلودگی هوا

فایل pdf نسخه اصلی

Quality Assurance Handbook for Air Pollution Measurement Systems
Volume II
Ambient Air Quality Monitoring Program
06-08-2018, 04:15 PM
دکتر مصطفی کلهر

1 فایل پیوست

طراحی شبکه پایش آلودگی هوا pdf

از لینک زیر می توانید فایلهای مرتبط با شرایط لازم جهت در نظر گرفتن محل تجهیزات و پایش آلودگی هوا را دریافت نمایید
06-11-2018, 09:41 AM
دکتر مصطفی کلهر

1 فایل پیوست

خطای نمونه برداری و آنالیز

آموزش محاسبات خطا در نمونه برداری و آنالیز
فایل فارسی pdf
Sampling and Analysis Error
دانلود کنید
06-13-2018, 08:20 AM
دکتر مصطفی کلهر

1 فایل پیوست

نمونه برداری آلودگی هوا pdf

اصول و متد و کلیات نمونه برداری آلودگی هوا زبان ساده
فایل فارسی pdf
دانلود کنید
07-08-2018, 02:16 PM
دکتر مصطفی کلهر

1 فایل پیوست

دستور العمل سازمان محیط زیست ایران در خصوص اندازه گیری ذرات محیط

دستور العمل مصوب سازمان محیط زیست ایران در خصوص اندازه گیری ذرات هوای محیط
رعایت نکات و انجام این دستور العمل برای آزمایشگاههای معتمد ضروری می باشد
دانلود فایل فارسی pdf
07-10-2018, 03:01 PM
دکتر مصطفی کلهر

1 فایل پیوست

آیین نامه اندازه گیری گازهای محیط مصوب سازمان محیط زیست ایران

آیین نامه چگونگی اندازه گیری گازهای محیط مصوب سازمان محیط زیست ایران
اجرای این دستور العمل برای کلیه آزمایشگاههای معتمد و همچنین نمونه بردارها الزامی می باشد
دانلود فایل فارسی pdf
08-02-2018, 08:34 AM
دکتر مصطفی کلهر

فیلم آموزشی اصول نمونه برداری از گاز محیط

در این ویدئو به زبان فارسی در خصوص اصول کلی نمونه برداری از گاز محیط توضیح داده شده است
برای تهیه پکیج های کامل تماس حاصل فرمایید
برای دیدن ویدئو از لینک زیر استفاده کنید

https://www.aparat.com/v/ESnKu
08-03-2018, 11:51 AM
دکتر مصطفی کلهر

فیلم آموزشی اصول نمونه برداری از ذرات محیط

در این ویدئو به زبان فارسی در خصوص اصول کلی نمونه برداری از ذرات محیط توضیح داده شده است
اندازه گیری ذرات محیطی از الزامات سازمان محیط زیست می باشد
برای تهیه پکیج های کامل تماس حاصل فرمایید
برای دیدن ویدئو از لینک زیر استفاده کنید

https://www.aparat.com/v/w53K6

بنزن	Benzene
فرمول شیمیایی: C₆H₆ وزن مولکولی: 11/78		CAS: 71-43-2 RTECS : CY1400000
اسامی مترادف: بنزول، سیکلوهگزاترین
ویژگی ها: مایع؛ نقطه جوش ˚c 1/80 ؛ نقطه ذوب ˚c 5/5؛ فشار بخار mmHg 2/95 (kPa 7/12) در ˚c 25 ؛دانسیته g/Ml 879/0 در ˚c 20 ؛ گستره انفجار 3/1% تا 1/7% حجمی در هوا
حدمجاز: OSHA:1 ppm,5ppm STEL NIOSH: 0.1 ppm, 1 ppm C, Suspect carcinogen ACGIH:10 ppm, Suspect carcinogen
احتیاطات ویژه: بنزن مظنون به سرطانزایی است. انتقال گازهای فشرده باید طبق دستورالعمل انتقال مواد خطرناک 49 CFR 171-177 صورت گیرد.
مواد و محلولهای لازم: 1- بنزن در هوا؛ استانداردهای کاربردی در محیط مورد نظر از طریق پر کردن کیسه های هوا (تدلار) با استانداردهای آماده شده تجاری یا از طریق تزریق مقدار مشخصی از بنزن خالص به داخل کیسه تدلار که حاوی حجم مشخصی از نیتروژن یا هوای خالص است، بدست می آید. 2- سیلندر هوا، نیتروژن و یا هلیوم؛ به عنوان گاز حامل و همچنین شاهد میدانی
وسایل و تجهیزات لازم: 1- دستگاه گازکروماتوگراف پرتابل؛ با آشکارساز فوتویونیزان؛ ترجیحا به همراه لوپ نمونه گیری از گاز و ثبت کننده نمودار؛ ستون موئین CPSil 5CB Macrobore 2- پمپ نمونه بردار فردی با دبی L/min 5- 02/0 یا سایر دبی های مناسب جهت پر کردن کیسه نمونه، به همراه لوله های رابط قابل انعطاف نکته: پمپی که توسط ترکیبات نفتی روغن کاری شده است نباید مورد استفاده قرار گیرد. 3- کیسه هوا تدلار؛ 1 تا 20 لیتری یا سایر اندازه های مناسب 4- سرنگ های مخصوص گاز (با دریچه یکطرفه)؛ در اندازه های مناسب برای گازکروماتوگرافی نکته: برای کاهش امکان آلودگی استانداردها و شاهدها از سرنگ هایی که قبلا استفاده نشده است استفاده کنید. گهگاهی برای آزمودن آلودگی سرنگ ها، هوای تمیز را از آن عبور داده و آنالیز کنید. 5- چسب نواری و ماژیک برای برچسب گذاری کیسه ها
نمونه برداری: 1- براساس دستورالعمل سازنده دستگاه گازکروماتوگراف پرتابل و ثبت کننده نمودار را روشن کرده و اجازه دهید تا گرم شود. 2- یکی از روش های نمونه برداری زیر را انتخاب کنید: الف- نمونه برداری آنی؛ توسط پمپ نمونه بردار نمونه هوا را از لوپ نمونه گیر دستگاه GC عبور دهید، یا اینکه توسط سرنگ مخصوص گاز بخشی از هوای نمونه را به دستگاه GC تزریق کنید. نکته: برای افزایش دقت تزریق می توانید به موارد زیر عمل کنید: - از یک لوپ نمونه برداری از گاز استفاده کنید. - برای هر نمونه سه باز عمل تزریق و قرائت را انجام دهید. - از حجم نمونه بیشتری برای تزریق استفاده کنید تا با دقت بیشتری قابل قرائت باشد و با گستره کالیبراسیون انطباق داشته باشد. ب- نمونه برداری یکپارچه برای تعیین میانگین وزنی – زمانی (TWA) - هوای داخل یک کیسه هوای تمیز را از طریق اتصال لوله ورودی پمپ به کیسه تخلیه کنید. نکته: برای کاهش اثرات وجود آلودگی قبلی در کیسه فقط کیسه هایی را که قبلا استفاده نشده است، بکارگیرید. یا اینکه هوای تمیز را 2 بار از کیسه استفاده شده عبور داده ، سپس آن را با هوا پر کرده و آن را از نظر وجود بنزن آنالیز کنید. - کیسه نمونه را به لوله خروجی پمپ نمونه بردار فردی متصل کنید (طول لوله باید کم باشد). به خروجی پمپ نمونه بردار یک لوله تفلونی طویل وصل کنید. همچنین می توانید قبل از نمونه برداری هوای نمونه و بعد از نمونه برداری هوای تمیز را از پمپ و لوله های رابط عبور دهید. - نمونه هوا را به داخل کیسه هوا با دبی محاسبه شده برای پر کردن 80% از ظرفیت کیسه، پمپ کنید. نکته: در طول نمونه برداری دبی پمپ باید ثابت باشد. - 4 ساعت بعد از اتمام نمونه برداری بخشی از نمونه را به دستگاه GC تزریق کنید. 3- ارتفاع یا مساحت پیک بنزن را در نمونه های تزریق شده بدست آورید.
کالیبراسیون و کنترل کیفی: 1- قبل از اینکه در محیط کار نمونه برداری را انجام دهید اعمال زیررا در آزمایشگاه انجام دهید: - با حداقل 6 استاندارد کاربردی (3 بار تکرار برای هر کدام) منحنی کالیبراسیون را آماده کنید. نموداری از ارتفاع یا مساحت پیک در برابر جرم یا غلظت بنزن ترسیم کنید. - انحراف دتکتور را در طول مدت مورد انتظار نمونه برداری محاسبه کنید. - قابلیت ستون گازکروماتوگرافی در جداسازی پیک بنزن از سایر ترکیبات شناخته شده یا ترکیباتی که انتظار می رود در نمونه هوا موجود باشند را تعیین کنید. 2- منحنی کالیبراسیون روزانه (ارتفاع پیک در برابر جرم یا غلظت بنزن) را با استانداردهای کاربردی (3 بار تکرار برای هرکدام) تعیین کنید. در صورت امکان نمونه ها و استانداردهای کاربردی را متناوبا آنالیز کنید.
اندازه گیری: -
مداخله گرها: هر ترکیبی که زمان ماند آن مشابه یا نزدیک بنزن باشد می تواند ایجاد تداخل کند.
محاسبات: 1- جرم برحسب µg بنزن در نمونه را از طریق مقایسه ارتفاع پیک نمونه با منحنی کالیبراسیون محاسبه کنید. غلظت (C) بنزن را بر حسب mg/m³ در حجم نمونه تزریق شده (V) بر حسب میلی لیتر محاسبه کنید: [IMG]file:///C:\Users\drkalhor\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\ 01\clip_image002.gif[/IMG] نکته: برخی از انواع پرتابل GC این محاسبه را به صورت الکترونیکی انجام می دهند.