فرصتهای اپلای ارشد، دکترا، پستداک در زمینه محیط زیست و مهندسی

عضویت در کانال تلگرامی اعلام فرصتهای اپلای

نمونه پکیج های آموزشی در سایت آپارات

لیست آخرین پکیج های آموزشی محیط زیست و مهندسی

مشاهده RSS Feed

bagheri

رویای کاهش آلودگی هوا ، تنفس در هوای پاک...

به این مطلب امتیاز بدهید
آلودگی هوا یا به طور کلی آلودگی محیط زیست، دیرزمانی است که به پدیده ای جهانشمول تبدیل شده و بشر را گریزی از آن نیست. سخن از یاس و ناامیدی و پندارهای گوناگون نیست، سخن برسر نابودی تنها سیاره مسکون منظومه شمسی و کهکشان راه شیری است که توسط ساکنان آن به تدریج رو به نیستی می رود. آنچه که دیگر اکنون ملموس و انکارناپذیر شده، برون رفت از چنین مخمصه ای است که دشوارتر از همیشه به نظر می رسد. در یک نگاه، اکنون جهان به پا خاسته تا به یاری دانش و هزینه های کلان و نشست و برخاست های کوچک و بزرگ، چاره اندیشی کند. این گزارش که به مناسبت روز هوای پاک تهیه شده، نیم نگاهی به گوشه هایی از آلودگی هوا در کشورمان و کوشش های جهانی مبارزه با آن در سطح جهان دارد.

بررسی آلودگی هوا در سطح جهان را می توان از هرنقطه اعم از قاره ها، کشورها، کلانشهرها و یا حتی یک کارخانه کوچک صنعتی و از منظرهای گوناگون مورد مطالعه و بررسی قرار داد، زیرا هیچ نقطه ای از عالم خاک بدون آلودگی یا مصون از آن نیست.

حتی اگر شهر کوچک یا منطقه ای ظاهراً عاری از آلودگی به نظر برسد، یقیناً از آلودگی سایر نقاط دور و نزدیک اش در امان نخواهد بود. این پدیده در حقیقت به منزله چتر سیاهی است به وسعت پیرامون کره زمین که تا لایه های اتمسفر و جو زمین پیشروی کرده است. به همین دلیل مثال آلودگی کلانشهری مانند تهران، نمونه و سمبلی از صدها، بلکه هزاران نمونه آلودگی در سایر شهرها و مناطق آلوده جهانست که موارد بی شمار آنرا در وسایل ارتباط جمعی جهان شاهد هستیم.

هشدار جدی

نخستین هشدار جدی درباره آلودگی هوای تهران در سال۱۳۷۴ در قالب بیانه ای موسوم به (هوای تهران۷۴) منتشر شد. در این بیانه پیامدهای آلودگی هوای تهران در حد یک »فاجعه ملی« ارزیابی شده بود و کارشناسان با تاکید بر اینکه آلودگی هوا هر ساله جان هزاران نفر از شهروندان را به مخاطره می اندازد، بروز این فاجعه را تا۹۰ درصد به بخش حمل و نقل مرتبط دانستند. حمل و نقلی که تا آن زمان بخش عمده آن، را خودروهای غیراستاندارد و آلاینده تشکیل می دادند و هنوز هم بعد از گذشت سه سال از توقف خط تولید نوعی از خودرو، خودروهایی تولید می شود که تنها تفاوت آنها با خودرو قبلی در شکل و ظاهر اتاقک آن است و این خود گواهی بر زنده بودن بحران آلودگی هوا در دهه های آتی در کشور است، ویژگی مشترک بیشتر خودروهای داخلی پرمصرف بودن و آلایندگی بالای آنها حتی چندین برابر خودروهای اروپایی است.

در فاصله سال۱۳۷۴ تا سال۱۳۷۸ که نقطه اوج فعالیت های زیست محیطی ایران بود، بحران آلودگی هوا ابعاد وسیعی در کشور یافت. پاییز سال۱۳۷۷، آلودگی هوا به قدری در تهران تشدید شد که حتی به مدت یک هفته طرح تردد نوبتی خودروها براساس زوج و فرد بودن شماره اتومبیل ها به اجرا درآمد در سال۱۳۷۸ تلاش برای تدوین طرح جامع کاهش آلودگی هوای تهران آغاز شد و یک سال بعد، کمیته اجرایی طرح جامع کاهش آلودگی هوا تشکیل شد.

طرح جامع کاهش آلودگی هوای تهران در آن زمان با هفت محور آغاز به کار کرد؛ استاندارد کردن خودروهای نو، خروج خودروهای مستعمل و فرسوده از چرخه حمل و نقل، توسعه حمل و نقل عمومی، جایگزینی سوخت های مناسب، معاینه فنی، مدیریت ترافیک و آموزش هفت محور عمده این طرح بود، اما متاسفانه، طرح جامع کاهش آلودگی هوای تهران و اجرای اهداف آن به تدریج به دست فراموشی سپرده شد. کمیته اجرایی کاهش آلودگی هوا در مدت سه سال گذشته مصوبه قابل اجرایی نداشته و شواهد جملگی نشان می دهد که عزم جدی برای کاهش آلودگی هوای تهران وجود نداشته است.

هشدار بانک جهانی

کم توجهی یا بی توجهی به گسترش حمل و نقل عمومی به عنوان مهمترین راهکار کاهش آلودگی هوا، در مجموع امروز

باعث شده تا رتبه ایران در پاکی هوا در بین۱۳۳ کشور، ۱۱۷ باشد. براساس گزارش شاخصه های عملکرد زیست محیطی PILOT که سال۲۰۰۷ توسط برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد منتشر شد، ایران در جدول شاخصه »هوا« با کسب نمره۳۱/۱ در میان۱۳۳ کشور جهان رتبه۱۱۷ را به خود اختصاص داد.

از سوی دیگر، در گزارش بانک جهانی نیز رقم قابل توجهی از خسارات ناشی از آلودگی هوا به خسارات ناشی از مرگ و میر افراد و خسارت ناشی از بیماری مردم معطوف شده است. برای امثال از مجموع هشت میلیارد دلار خسارت آلودگی هوای ایران در سال۲۰۰۶، تنها۱/۸ میلیارد دلار مربوط به خسارات ناشی از آلودگی هوا در پایتخت است. در این میان، مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا در تهران سالانه معادل۶۴۰ میلیون و بیماری های ناشی از آن۵۲۰ میلیون دلار در سال به اقتصاد ایران خسارت می زند.

براساس گزارش سال۲۰۰۷ بانک جهانی، کشور ایران سالانه۲/۸ برابر جهان از آلودگی هوا خسارت می بیند. در این میان به مقایسه آلودگی هوای ایران با برخی کشورهای اروپایی توجه کنید: »خسارت آلودگی هوا در ایران۲۶ برابر سوئد و فرانسه است.« چرا که فقط در شهر تهران، شهروندان تهرانی هر ساله۲/۷ میلیون تن سم از طریق هوا استشاق می کنند که جملگی در ریه تهرانی ها رسوب می کند. به عبارت دیگر در هر روز معادل هفت هزار و۴۰۰ تن آلاینده در هوای تهران منتشر می شود که بدین ترتیب سهم هر تهرانی از آلاینده های هوا در هر روز، با احتساب حداقل۱۰ میلیون نفر جمعیت ساکن شهر تهران۷۰۰ گرم است! شاید به همین دلیل است که بنا به اظهار مسوولان بهداشت، در تهران امکان ابتلای کودکان به سرطان خون طی۱۰ سال گذشته هشت برابر افزایش یافته است. از سوی دیگر گزارش ها نشان می دهد نرخ بیماری های مزمن همچون سرطان، آسم، بیماری های قلبی و عروقی و . . . در تهران رو به افزایش است و در کنار همه این موارد، این را هم اضافه کنید که از هر پنج نفر تهرانی یک نفر به آلرژی حاصل از غلظت بالای ذرات معلق در هوای دچار است!

براساس گزارش مسئولان کنترل کیفیت هوای تهران، هر ساله حدود ۲ میلیون و۲۹۰ هزار تن آلاینده تنها از منابع متحرک به هوای تهران وارد می شود که از این رقم حدود یک میلیون و۹۷۶ هزار تن آلاینده منوکسیدکربن، حدود۲۱ هزار تن آلاینده ذرات معلق، بیش از ۱۰۵هزار تن اکسیدهای ازت و۱۸۰ هزار تن هیدروکربن های نفتی است.

در حال حاضر در شهر تهران بیش از شش میلیون خودرو و بالغ برچهار میلیون و۵۰۰ هزار موتورسیکلت در حال تردد است. آلاینده های ناشی از این تعداد خودرو در وهله اول کودکان تهرانی را به سرطان خون تهدید

می کند که ناشی از تاثیر همان هیدروکربن های حلقوی از جمله بنزن است که خودروهای منبع عمده انتشار آن هستند.

خسارت آلودگی ها

براساس اعلام بانک جهانی خسارت آلودگی هوا در ایران از۷/۱ میلیارد دلار در سال۲۰۰۱ به هشت میلیارد دلار در سال۲۰۰۶ رسیده که این رقم تا۱۰ سال آینده به۱۶ میلیارد دلار افزایش می یابد. این گزارش در حالی منتشر شد که تنها چند روز قبل از آن نیز سازمان بازرسی کل کشور از وضعیت آلودگی هوای تهران اظهار نگرانی کرده بود. این سازمان اعلام کرد: بررسی ها نشان می دهد عدم جدیت دستگاه های ذیربط و عملکرد ضعیف آنها در انجام وظایف قانونی در خصوص پیشگیری و مقابله با عوامل آلایندگی هوا، روند رو به تزاید این پدیده مخاطره آمیز را تشدید کرده است. از سوی دیگر فقدان متولی مشخص در امر مدیریت و کنترل آلودگی هوا و عوامل متعدد دیگر منجر به تشدید وضعیت نگران کننده کنونی شده است.

شهروندان تهرانی هرساله ۷/۲ میلیون تن سم از طریق هوا استنشاق می ک نن که جملگی در ریه آنها رسوب می کند.

گزارش کارشناسان شامل تمامی کوتاهی های صورت گرفته طی دو دهه اخیر فقط منتشر شد، در حالیکه مفاد آن می توانست به اجرا درآید و بسیاری از معضلات را حداقل کاهش دهد. امروز با گذشت۳ سال از انتشار این گزارش، پیگیری عمده ای صورت نگرفته است.

در حال حاضر میزان واقعی مرگ و میرهای ناشی از آلودگی هوا در تهران به طور دقیق مشخص نیست و تنها هر از گاهی شمار مرگ و میر ناشی از بیماری های قلبی و ریوی در ماه های پاییزی که بحران آلودگی هوا، پایتخت را فرا می گیرد اعلام می شود و واکنش مناسب و مثبتی در پیگیری با تعدیل آن مشاهده نمی شود. مرگ سه هزار و۶۰۰ نفر در طول یک ماه طی سه سال گذشته نشان می دهد که شمار تلفات در طول سال در تهران بسیار بیشتر از رقم سال۷۴ یعنی هشت هزار نفر است. از سوی دیگر برخی از کارشناسان مسئول، با احتساب نرخ هشت هزار کشته در سال، شمار مرگ و میرهای ناشی از آلودگی هوا را چهار برابر بیش از نرخ مرگ و میر ناشی از ایدز عنوان می کنند این رقم۲/۶ برابر نرخ ناشی از سرطان خون و۱/۵ برابر تلفات ناشی از تصادفات رانندگی در تهران برآورد شده است. بر این اساس تنها بر اثر آلودگی ناشی از ذرات معلق هوا سالانه چهار هزار نفر در تهران جان خود را از دست می دهند.

بدین ترتیب باید گفت آیا استنشاق هوای پاک در تهران و سایر کلان شهرها تنها یک رویا است!
برچسب ها: هیچ یک ویرایش برچسب ها
دسته بندی ها
دسته بندی نشده

نظرات

تماس با مدیریت سایت 09126826597